انصراف قالیباف چه تاثیری در انتخابات دارد؟

محمد باقر قالیباف از کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری انصراف داد. دو دسته سعی می کنند از قالیباف و انصرافش کوه بسازند. درحالیکه وزن این انصراف برای اصولگرایان در انتخابات، به اعتقاد من در حد کاه است.

دسته اول اطرافیان قالیباف هستند که تمایل دارند این اقدام را به عنوان یک فداکاری بزرگ و اقدامی جهادی توصیف کنند و به گونه ای نمایش دهند که با این فداکاری قالیباف، زمینه برای موفقیت اصولگرایان فراهم شده است.

دسته دوم اصولگرایان حامی رئیسی هستند که سعی می کنند انصراف قالیباف را به عنوان اقدامی در جهت اتحاد اصولگرایان معرفی کنند و در اردوگاه رقیب، این نگرانی را ایجاد کنند که حالا سبد رای قالیباف و رئیسی یکی شده و شانس پیروزی رئیسی افزایش یافته است.

اما هر دو گروه به بیراهه می روند. درباره گروه اول صرفا به همین نکته اکتفا می کنم که ریزش آرای قالیباف در روزهای اخیر، شانس موفقیت او را به کمترین حد کاهش داده بود. پس برای جلوگیری از شکست سوم، قالیباف چاره ای جز کناره گیری نداشت. او فقط آمده بود تا علیه دولت تندترین موضع گیری ها را انجام دهد، نه به خاطر رئیسی؛ بلکه به خاطر خودش. اگر قرار به انصراف داشت، هیچگاه در مناظره اول، جهانگیری را متهم نمی کرد که چرا به عنوان کاندیدای پوششی ثبت نام کرده. چون حالا خودش هم با انصرافش، اجازه داده تا دیگران هم او را به پوششی بودن متهم کنند. با این تفاوت که جهانگیری هیچ هزینه ای برای تبلیغات نکرد، اما قالیباف، تا همین امروز پرهزینه ترین کاندیداست. قالیباف، هم اخلاق را باخت و هم از ترس باخت سوم، انصراف داد. حالا شوخی هایی که با کاندیداتوری های پیاپی محسن رضایی می شد، به سمت قالیباف خواهد رفت!

اما گروه دوم، می دانند که انصراف قالیباف تاثیری در سبد رای اصولگرایان ندارد و حالا که با موج بزرگ حمایت از روحانی مواجه شده اند، آخرین شانس خود را هم امتحان می کنند تا از طریق یک دوپینگ روانی، به هواداران خود القا کنند که حالا شانس بیشتری برای پیروزی دارند. اما این صرفا یک فضاسازی غلط است و پایه ای ندارد. چرا؟ به سه دلیل.

اول اینکه تمامی گروههای اصولگرا، به غیر از اصولگرایان معتدلی که ناطق نوری و علی لاریجانی در بین آنها سرشناس هستند و صراحتا و تلویحا از روحانی حمایت کرده اند و موتلفه که میرسلیم کاندیدای آنهاست، از رئیسی حمایت کرده اند و هیچ گروهی از اصولگرایان به سود قالیباف موضع گیری نکرده است. حتی مداحان هم که همواره نزدیک به قالیباف بودند، به سمت رئیسی گرایش یافتند تا آرای رسمی اصولگرایان به سود رئیسی باشد. وقتی قالیباف در بین اصولگرایان پایگاه رای نداشته، طبیعی است که انصراف او هیچ تاثیری در افزایش پایگاه رای رئیسی هم در جریان اصولگرایی ایجاد نمی کند.

ثانیا قالیباف، مخاطب اصلی تبلیغات خود را قشر ضعیف جامعه معرفی کرده بود. همان کسانی که می توان با وعده یارانه و کارانه، رای آنها را جذب کرد و روی موج نیازهای آنها سوار شد. اگر هم بخشی از آنها قصد رای دادن به قالیباف را داشتند، به خاطر صبغه اصولگرایی او نبود. بلکه به خاطر تبلیغات پوپولیستی بود. شبیه به تبلیغاتی از نوع یارانه و سیب زمینی احمدی نژاد! حالا که قالیباف نیست، تضمینی هم نیست که آرای همان بخش محدود از حامیان قالیباف به سمت رئیسی گرایش یابد. چون اولا حامیان قالیباف لزوما اصولگرا نبودند، ثانیا شعارهای پوپولیستی رئیسی، وعده های ملموسی مثل آنچه قالیباف مطرح می کرد ندارد. پس این انصراف، فقط یک تبلیغات به مثابه آخرین تیر ترکش اصولگرایان در روزهای آخر، به منظور نمایش اتحاد و حفظ امید در اردوگاه نزدیک به شکست اصولگرایی است.

اما نکته سوم از همه مهمتر است : انصراف قالیباف موجب می شود کار در دور اول تمام شود. اگر قالیباف و رئیسی هر دو می ماندند به دلیل تعدد کاندیداها و تقسیم آرا این امکان وجود داشت که نفر اول، نتواند 50 درصد آرا را به دست آورد. اما اکنون فقط روحانی مانده و رئیسی و با توجه به آنچه در بند دوم ذکر کردم، و با توجه به انصراف قریب الوقوع جهانگیری و درصد پایین آرای میرسلیم و هاشمی طبا – که خودش به روحانی رای می دهد – بعید است آرای رئیسی به حدی باشد که بتواند مانع از کسب نیمی از آرا توسط روحانی شود. بنابراین اتفاقا انصراف قالیباف، مسیر پیروزی روحانی را هموار کرد. قالیباف حالا برای نقش جدید خود آماده می شود: نقش یک مدعی در اردوگاه اصولگرایی که بگوید من فداکاری کردم و انصراف دادم و شما رای نیاوردید. درحالیکه خودش هم می داند در صورت عدم انصراف، شانسی برای پیروزی نداشت.

فقط یک قدم لازم است تا روحانی با موج سبز و بنفش ما و با شعار دوباره ایران، رییس جمهور بماند؛ آن هم با آرایی بیش از انتخابات قبل.
حمیدرضا شکوهی