خطر سوء استفاده از مقدسات در فضای سیاسی

چندی پیش بانک مرکزی اعلام کرد که صندوق های قرض الحسنه حق ندارند برای نام گذاری خود از اسامی ائمه استفاده کنند چرا که با توجه به جایگاه و تقدس این نام ها در فرهنگ و باور ما ، استفاده از این نام ها و القاب نوعی سوء استفاده از باورهای مذهبی مردم بوده و هرگونه سوء عملکرد این صندوق ها به باورهای مردم آسیب می زند . این تصمیم اگر چه هنوز مانند بسیاری از تصمیمات دیگر اجرایی نشده اما از منطق درستی بهره می برد . همین موضوع در فضای سیاسی ما در ابعاد گسترده تری در جریان است و متاسفانه تا به امروز کسی در جهت کنترل آن هیچ اقدامی نکرده است . بهره برداری از اسلام و اعتقادات مردم به دو شیوه قرینه سازی های تاریخی مذهبی و غیریت سازی بر اساس مفاهیم دینی صورت می گیرد . در قرینه سازی های تاریخی دینی هر فرد و جریان نسخه بدل فرد و جریانی در تاریخ پیشین اسلام می شود و با این گونه برچسب زدن ها مدعیان به شکل ضمنی در موضع حق و حقیقت می نشینند تا به اصطلاح چهره مخالفان باطل را رسوا کنند . در این زمینه یکی طلحه و زبیر می شود و دیگری ابوموسی اشعری و آن دیگری مدیریتش را مدیریت امام زمان می داند و به جای پرداختن به وظایفش مدام از انسان کامل و نزدیکی ظهور سخن می گوید تا بشود جریان انحرافی . در چنین فضایی علاوه بر این که احتمال سوء استفاده از مفاهیم و آموزه های دینی شدت می یابد و هرگونه سوء عملکرد این افراد و گروه ها موجب وهن دین می شود راه هر گونه نقد علمی این افراد و گروه ها نیز بسته شود . به راستی چه طور ممکن است طلحه و زبیر ها به نقد مخالفان خود که در موضع حق نشسته اند برخیزند یا چه طور می شود از مدیریت کسی انتقاد کرد که مدیریتش را مدیریت امام زمان می داند ؟ سوء عملکرد مدیریتی اش چه تاثیری بر باورها و اعتقادات این جامعه دارد ؟
اما در غیریت سازی بر اساس مفاهیم دینی باید گفت مفاهیم دینی عموما دوتایی هستند مانند خدا / شیطان ، حق / باطل ، خیر / شر ، مشروع / نامشروع ، ثواب / عقاب ، خطا / صواب ، هدایت / ضلالت و ... در چنین فضای دوتایی یا دوگانه ای وقتی شما برای غیریت سازی ، خود را الهی میدانی لاجرم آن دیگری شیطانی می شود وقتی شما برصوابید لاجرم آن دیگری بر خطا ست . در حالی که باید گفت همه افراد و احزاب و گروه هایی که در ذیل نظام جمهوری اسلامی و در چارچوب قانون فعالیت می کنند از مشروعیتی یکسان برخوردار هستند و عموما در غیریت سازی های سیاسی نه مشروعیت افراد و احزاب و جریانات که کارآمدی آنان مورد نقد و داوری قرار می گیرد و هیچ فرد یا حزبی مدعی نامشروع بودن یا باطل بودن حزب یا فرد دیگر نمی شود بلکه با پذیرش ضمنی مشروعیت حزب یا فرد دیگر در باب کارآمدی و انطباقش با نیازهای جامعه وارد رقابت می شود . در چنین فضای متکثری استفاده از مفاهیم دوتایی دینی برای غیریت سازی علاوه براین که موجب سیاه و سفید کردن عرصه سیاست می شود امکان نقد را نیز از بین می برد و افراد و گروه ها به سمت بهره برداری از مفاهیم دینی می روند که با بار ارزشی ای که این مفاهیم و واژگان در خود دارند صرفا برای طرد و حذف رقیب به کار می آید و موجب تشدید عداوت و دشمنی در بین فعالان سیاسی و در نهایت حامیان و طرفداران این افراد و جریانات می شود . لذا به نظر می رسد همچنان که بانک مرکزی استفاده از نام ائمه را در نام گذاری صندوق های قرض الحسنه ممنوع کرده است تا از باورها و اعتقادات مردم پاسداری کرده و جلوی سوء استفاده از این باورها و مقدسات گرفته شود لازم است در فضای سیاسی از استفاده و بهره برداری مفاهیم دینی نیز جلوگیری شود تا افراد و جریانات و احزاب سیاسی در ذیل نظام و در چارچوب های قانونی به فعالیت بپردازند تا همواره عملکرد احزاب یا افراد و مسئولین قابل بررسی و نقد و داوری باشد و اعتقادات و باورهای مردم در منازعات سیاسی مورد سوء استفاده قرار نگیرد .
و نکته آخر این که هم چنان که این اقدام بانک مرکزی به معنای حذف اسلام از نظام بانکی کشور نیست و در واقع هیچ مغایرت یا ضدیتی با اسلام ندارد در صورت تحقق چنین امری در فضای سیاسی ، این امر به معنای ضدیت با دین و یا حذف دین از عرصه سیاسی نیست بلکه کنشگران و فعالان سیاسی باورمند به اسلام رفتار و کنش های خود را مطابق با موازین و مقررات اسلامی باید تنظیم کنند که حدودش را قانون جمهوری اسلامی مطابق با شرع مشخص کرده و می کند و لزومی ندارد که هر کنشگر سیاسی در امر دین دست به اجتهاد زده و مدام با فتواهای شاذ خود موجب وهن دین گردد چنان که محمود احمدی نژاد طی ماههای اخیر با شهید خواندن چاوز و طرح مسئله رجعت وی موجب اعتراض علما گردید و اخیرا نیز در سفر به خوزستان حضرت علی علیه السلام را در برپایی و تحقق عدالت ناکام و ناتوان دانست .