نوشداروی کالابرگ بعد از شرمندگی سفره‌های خالی

از روزی که ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد، بر حذف ارز 4200 تومانی به بهانه مبارزه با فساد تاکید داشت. اگر چه برخی کارشناسان، صاحب نظران، اقتصاددانان، نمایندگان مجلس و... نسبت به تبعات این اصرار بیهوده دولت هشدار دادند، اما دولت سیزدهم دو پایش را در یک کفش کرد و بر باور خود پافشاری کرد. البته دولت سیزدهم بخوبی از تبعات وحشتناک این تصمیم آگاه بود، به همین دلیل سعی کرد توپ را در زمین مجلس بیندازد به نوعی که ابتدا در قالب رایزنی با نمایندگان، بنا را بر این گذاشت که حذف ارز 4200 تومانی در قالب طرح از سوی نمایندگان مجلس ارایه شود و چون نمایندگان بخوبی از تبعات این طرح باخبر بودند، تن به این بازی ندادند.
اما دولت که دست بردار نبود، حذف ارز 4200 تومانی را در قالب لایحه بودجه به مجلس ارایه کرد تا باز هم مجلس را درگیر این تصمیم اشتباه کند که باز هم نمایندگان تن به این تصمیم ندادند، اما بدلیل آنکه مجلس و دولت، مدعی انقلابی‌گری بودند، مجلس مدعی با درخواست دولت مدعی مخالفت نکرد و اختیار را به دولت داد تا پس از بررسی همه جانبه و ایجاد زیرساخت‌ها و به شرط آنکه معیشت مردم با مشکل مواجه نشود، ارز 4200 تومانی را حذف کند. به محض آنکه بودجه 1401 تصویب و ابلاغ شد، دولت سیزدهم با شتابزدگی سوال برانگیز و بدون ایجاد زیرساخت‌ها، ارز 4200 تومانی را حذف کرد. از همان لحظه حذف این ارز حمایتی، قیمت همه کالاها با رشد وحشتناکی رو به رو شد، این در حالی بود که اقتصاددانان دولت سیزدهم اصرار داشتند تنها قیمت 4 قلم کالا گران می‌شود و قیمت بقیه کالاها ثابت می‌ماند. با افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها که اعتراض‌های گسترده‌ای را به همراه داشت و ناتوانی دولت در کنترل قیمت‌ها و برای آرام کردن مردم، رئیس‌جمهور به مردم قول داد مبلغ بدست آمده از حذف ارز 4200 تومانی بین مردم توزیع می‌شود.
ابراهیم رئیسی قول داد تنها 2 ماه این یارانه نقدی به مردم پرداخت می‌شود و پس از آن کالابرگ الکترونیکی به مردم اختصاص داده می‌شود تا کالاهای اساسی را به قیمت شهریور 1400 دریافت کنند. اما دولت سیزدهم که مانند بسیاری از وعده‌ها و شعارهای بر زمین مانده‌اش همچون ساخت یک میلیون مسکن در سال یا ایجاد یک میلیون شغل در سال، در زمینه اجرای کالابرگ نیز دستش خالی بود، نه تنها پرداخت یارانه نقدی را ادامه داد، بلکه در نتیجه سومدیریت، ناآگاهی از علم اقتصاد و ناتوانی در کنترل بازار، باعث بوجود آمدن دلار 45 هزار تومانی، پراید 300 میلیون تومانی، سکه 25 میلیون تومانی، رشد دوبرابری قیمت مسکن و... شد، وضعیتی که جیب‌ها را خالی، سفره‌ها را کم رنگ و مردم را ناامید کرد. البته دولت سیزدهم از همان ابتدا از پول پاشی دولت قبل انتقاد کرده و قول داده بود حجم نقدینگی را کنترل کند، در حالی که با حذف ارز 4200 تومانی و دادن 400 هزار تومان یارانه ماهیانه به هر نفر، نقدینگی وحشتناکی را به جامعه تزریق کرد که تبعات آن را در رونق واسطه گری و دلالی و بحران اقتصادی شاهد هستیم.
در این شرایط اگر بخواهیم عملکرد دولت انقلابی را بررسی کنیم، آشفته بازار اقتصادی، قیمت‌های لجام گسیخته، سقوط 30 درصد جامعه به زیر خطر فقر و بحران فقر پنهان و آشکار، دستاورد دولت سیزدهم در همین مدت کوتاه است. نتیجه آن شد که نمایندگان مجلس با فشار مردم رو به رو شدند و از ترس قهر مردم با آنها در پای صندوق‌های رای، در قالب تذکرات کتبی و شفاهی البته بدون آنکه واکنش جدی نشان دهند، به وضعیت موجود اعتراض کردند. در نتیجه دولت ناچار به برکناری رئیس بانک مرکزی شد تا اصلاحات را به بهانه روی کار آمدن رئیس جدید اجرایی کند که یکی از این موارد، تخصیص ارز دولتی برای کالاهای اساسی بود که بدنبال آن وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از اجرای آزمایشی طرح کالابرگ الکترونیکی در استان هرمزگان خبر داد. صولت مرتضوی با اعلام اینکه طرح کالابرگ الکترونیکی مشمول 10 گروه کالایی (شیر، پنیر، ماست، روغن، برنج، مرغ، تخم‌مرغ، ماکارونی، قند و شکر) می‌شود گفت: ‌این طرح آزمایشی را ارزیابی می‌کنیم و چنانچه مطلوب بود آن را به سرعت در کل کشور تعمیم خواهیم داد.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اضافه کرد: کالابرگ الکترونیکی با قیمت پایه شهریور 1400 در نظر گرفته شده است و مابه‌التفاوت آن به‌صورت یارانه به مردم پرداخت می‌شود.
همچنین در صورت افزایش قیمت کالاها، تمهیدات جبرانی پیش‌بینی شده است. البته وزیر کار توضیح نداد چرا بعد از گذشت نزدیک به یک سال از وعده اجرای کالابرگ، تازه به صورت آزمایشی شروع کرده اند.
با این وصف گویا تا حدودی اجرای آزمایشی کالابرگ در هرمزگان موفقیت‌آمیز بوده و چون نسبت به آن اطمینان نداشتند، سه استان دیگر را نیز به عنوان آزمایش مرحله بعد در نظر گرفتند که امیدواریم این آزمایش هم موفقیت آمیز باشد و چشم تمامی مردم به کالابرگ الکترونیکی و البته بازگشت به شهریور 1400 روشن شود. هر چند به نظر می‌رسد کالابرگ الکترونیکی به نوشداری بعد از سفره‌های خالی و شرمندگی نان آور خانواده بیشتر شباهت دارد.