دور جدید آشوب های لبنان، علاوه بر ریشه در تداوم مشکلات اقتصادی و عدم برخورد مناسب با فسادهای به جا مانده از دوران «سعد حریری»، به نظر میرسد، با تلاشهای محور غربی-عربی برای ناتوانسازی دولت لبنان در جهت عدم ایفای نقش در طرح ننگین معامله قرن نیز ارتباط تنگاتنگی دارد.
لبنان به عنوان یکی از کشورهای حاضر در خط مقدم مبارزه با رژیم صهیونیستی همیشه تحت فشارها و اعمال نفوذ محور غربی-عربی بوده است. مهمترین هدف این فشارها بر لبنان، موازنه قوا به نفع نیروهای طرفدار این محور برای نجات اسرائیل بوده و هست. محور غربی-عربی تلاش کرده تا در مقاطع مختلف و با بهانههای مختلف، نیروهای مقاومت و طرفداران آن در بدنه سیاسی لبنان را تحت فشار قرار دهد. این مسئله در ناآرامیهای اخیر لبنان نیز دیده میشود. نا آرامیهایی که به نظر میرسد ریشه در سه مسئله مهم دارد:
- 1-مشکلات اقتصادی: لبنان کشوری دارای منابع نفت و گاز در دریای مدیترانه است، اما امورات خود را بیشتر از طریق کمکهای خارجی میگذراند. این کمکها در حال حاضر بعد از روی کار آمدن «حسان دیاب» به عنوان نخستوزیر که گزینه ای نزدیک به مقاومت بود قطع شده است. مهمترین دلیل عدم استخراج منابع نفت و گاز لبنان، اختلافات مرزی با رژیم صهیونیستی و نیز تهدیدهای نظامی این رژیم است.
منبع دیگری که دولت لبنان در زمان «سعد حریری» از آن برای تامین هزینههای کشور بهره میبرد، اخذ وام از صندوق بینالمللی پول بود. اخذ این وام سبب شده تا بدهی لبنان به 87 میلیارد دلار برسد که برابر با 170درصد تولید ناخالص ملی است. «حسان دیاب»، اعلام کرده به دلیل مشکلات اقتصادی و بحرانی شدن ذخیره ارزی، دولت لبنان برای تامین نیازهای ضروری مردم امکان پرداخت این بدهی را ندارد. به این مسائل، کاهش شدید ارزش پول ملی، گرانی کالاهای اساسی و خدمات و فساد اقتصادی به جا مانده از دولت «سعدحریری» را هم باید افزود. در یک نمونه از فساد مالی به گفته «حسان دیاب» تنها در دو ماه اول سال جاری میلادی به دلیلسوءمدیریت دولت بیش از 700 میلیون دلار از ذخایر ارزی این کشور به خارج منتقل شده است.
- 2-تلاش محور غربی-عربی برای موازنه قوا علیه مقاومت: تلاشهای محور غربی-عربی برای ایجاد موازنه قوا در لبنان مسئله تازهای نیست. این تلاشها اما با گروگانگیری «سعدحریری»، در عربستان برای تحت فشار گذاشتن لبنان به اوج خود رسید. همچنین با شروع اعتراضات مردمی نسبت به مشکلات اقتصادی و فساد های صورت گرفته در لبنان، محور غربی- عربی نیز فرصت برای ایجاد آشوب و تفرقه در لبنان برای منحرف کردن مردم از مطالبه های اصلی و نیز تخریب چهره «حزبالله» و نیروهای سیاسی طرفدار مقاومت را آغاز کرد. محور غربی با پولپاشی در بین تظاهراتکنندگان و نیز وارد کردن افراد مسلح به داخل معترضان، با نمادها و یونیفرمهای حزبالله، تلاش کرد این گونه وانمود کند که حزبالله درمقابل مردم و خواستههای به حق آنان از دولت سعد حریری ایستاده است. این پروژه اما با موضعگیری به هنگام «سید حسن نصرالله» با شکست مواجه شد. شکست این محور در موازنه قوا در لبنان زمانی تکمیل شد که نیروهای سیاسی لبنان بر نخستوزیری «حسان دیاب» به عنوان چهره نزدیک به مقاومت اجماع کردند. تاکید «دیاب» (برخلاف روش حریری با تکیه بر آمریکا و عربستان در حل بحرانها)، بر وحدت ملی سبب نزدیکی بیشتر وی به نیروهای مقاومت در لبنان نیز شد. همین تاکید یکی از دلایل مهم تحت فشار قرار گرفتن دولت وی است.
3-بهای موضعگیری لبنان در قبال طرح ننگین معامله قرن: لبنان از جمله کشورهایی بود که صریحا با طرح معامله قرن مورد حمایت برخی از کشورهای عربی، از جمله عربستان مخالفت کرد. از این رو محور غربی-عربی تلاش میکند، با مشغول کردن این کشور به آشوب و درگیریهای داخلی از طریق ایجاد فضای متشنج سیاسی، مانند بازداشت حریری در عربستان، در جهت جایگزینی وی با فردی که بتواند مقاومت در لبنان را تحت فشار قرار دهد، ایجاد ناامنیهای خیابانی با سوء استفاده از تظاهرات مردمی علیه مشکلات اقتصادی و در نهایت تلاش برای جلوگیری از تشکیل یا پایدار ماندن دولت در این کشور، مانع مخالفت وتاثیرگذاری آن در مسیر معامله قرن شود.