نمای رومی تهدید کننده هویت دینی قم

فضای ساخت و ساز ساختمان ها درشهر قم دیگر هیچ شباهتی به دوران گذشته خود ندارد و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و مسئولان به اندازه ای که در این استان ساختمان ها با نمای رومی ساخته می شوند در خود شهر روم چنین چیزی وجود ندارد.
به گزارش ایرنا، علاقه شدید برخی از مردم قم به ساخت ساختمان هایی با نمای رومی تا حدی است که با وجود ممنوعیت این مساله درشهرسازی قم، آنان حاضرند جریمه این کار را بپردازند اما نمای خانه های خود را رومی کنند.
این مساله در مناطق مختلف شهر به ویژه درخیابان های مرفه نشین که در سال های اخیر در شهرسازی قم ایجاد شده اند، بسیار چشمگیر است و کمتر خانه و یا آپارتمانی را می توان دید که نمای آن رومی نباشد.
نکته مهمی دیگری که در این میان قابل توجه است استفاده از گنبدهای کلیسایی درنماهای رومی قم است، بدین معنا که ساختمان های جدید به گونه ای ساخته می شود که از اطراف شبیه یک کلیسا به چشم می آید و این مساله برای هویت این شهر مقدس که جایگاه ویژه ای در جهان اسلام دارد آسیب جدی است.
نماهای رومی علاوه بر آسیب های فراوان فرهنگی از نظر شهرسازی و معماری نیز خطر جدی برای قم محسوب می شوند چرا که به گفته مهدی متقیان، مدیرکل پدافند غیرعامل استان ، سنگ های به کار رفته در نماهای رومی به هیچ عنوان در برابر زلزله و سایر حوادث طبیعی مقاوم نیستند و جدا شدن آن ها از ساختمان در زمان وقوع حوادث منجر به افزایش قابل توجه خسارت های انسانی و مالی می شود.
با این حال امروز عده ای از پیمانکاران ساختمانی در قم، توجهی به این مسائل ندارند و تنها برای کسب درآمد بیشتر و آنچه زیبایی ظاهری نماهای رومی می نامند، استفاده از این روش را برای ساختمان های جدید پیشنهاد می کنند.
گشت و گذاری ساده درقم به روشنی نشان می دهد، فضای شهرسازی در تسخیر کامل مدل های غربی و نماهای رومی قرار گرفته است و اگر بپذیریم که نوع معماری ساختمان ها نقش مهمی در فضای فرهنگی شهر دارد، باید به این نکته پی برد که قم در حال از دست دادن حالت قدیمی و مذهبی خود است.

** نمای رومی با اقلیم استان قم سازگار نیست
کارشناس طرح های توسعه شهری و معماری اداره کل راه و شهرسازی قم در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: نمای رومی با هویت ایرانی اسلامی و اقلیم این استان سازگار نیست.
محمدرضایی ندوشن با بیان این که نمای ساختمان، هویتی برای ساکنان آن است، افزود: نمای رومی به لحاظ دید کارشناسی رد شده است، استفاده از سنگ در اقلیم قم به صورت یکپارچه و به میزان زیاد، مشکلاتی ایجاد می کند و هزینه های مصرف انرژی را بالا می برد، به طوری که در تابستان برای خنک کردن و در زمستان برای گرم کردن خانه باید انرژی زیادی مصرف شود.
وی با اشاره به این که استفاده از سنگ زیاد هزینه ساخت نمای رومی را افزایش می دهد، اضافه کرد: این نما از لحاظ سازه ای مشکل دارد، چراکه به دلیل حجم زیاد سنگی که در آن به کار می رود، وزن زیادی را روی سازه ساختمان تحمیل و در هنگام وقوع زلزله، سنگ های به کار رفته ایمنی ساکنان ساختمان را تهدید می کند.
ندوشن با بیان این که ممنوعیت ساخت نمای رومی مصوبه کمیسیون ماده پنج قم است، گفت: این ممنوعیت برای اجرا به شهرداری ابلاغ شده است و افرادی که اقدام به ساخت نمای رومی نمایند با مشکلاتی از جمله صادر نشدن پایان کار مواجه می شوند.
وی با اشاره به نقدهای جامعه دانشگاهی و مدیران شهری به نمای رومی، اضافه کرد: با توجه به این که قم پایتخت مذهبی ایران است و هویت اسلامی و شیعی محکمی دارد، نمای رومی به عنوان الگوی غربی با حساسیت بیشتری پیگیری شد.
ندوشن ادامه داد: درحال حاضر سبک های معماری داریم که با اقلیم و هویت مذهبی قم سازگار است و می تواند جایگزین خوبی برای نمای رومی باشد.
وی ابراز امیدواری کرد: تا سال 98، کنترل کاملی بر ساخت نمای ساختمان ها اعمال شود و بتوان هویت دینی و انسجام بصری را در نمای ساختمان ها حفظ کرد.

** به کارگیری نمای رومی تیشه زدن به ریشه فرهنگ بومی است
رئیس سازمان نظام مهندسی استان قم نیز پیرامون این موضوع گفت: لحاظ کردن فرهنگ و سبک زندگی ایرانی - اسلامی در طراحی ساختمان ها از مهم ترین عواملی است که باعث می شود نما و منظر شهری در شان جامعه اسلامی باشد.
امین مقومی با تاکید بر این که معماری و سبک زندگی اسلامی باید با فرهنگ مردم عجین شود، اضافه کرد: مهندسان و دست اندرکاران مباحث ساخت و ساز در این زمینه نیاز به خوراک فرهنگی دارند، در غیر این صورت ضعف فرهنگی به تمام متولیان این امر سرایت می کند.
وی بر اهمیت آموزش تاکید و بیان کرد: در این زمینه دوره های تخصصی ویژه ای برگزار شده و در نشریه سازمان نظام مهندسی ساختمان نیز به صورت مداوم با درج مطالب مفید و اثرگذار اطلاع رسانی می شود.
مقومی تصریح کرد: در چند سال گذشته که نمای رومی در سطح شهر بسیار شایع شده بود، با وضع مقررات و اطلاع رسانی تا حدودی جلوی ساخت این نماها گرفته شد، ولی همچنان کار فرهنگی و اطلاع رسانی در این راستا به صورت ویژه نیاز است.
وی ادامه داد: با توجه به این که قم از غنای فرهنگی بالایی برخوردار است، نمای رومی به نوعی تیشه زدن به ریشه فرهنگ استان است و عده ای در این زمینه سودجویی های بسیاری کرده اند.
وی تاکید کرد: باید کار تخصصی در این زمینه انجام شود؛ چراکه در مواردی اجرای نمای رومی در برخی ساختمان های سطح شهر به دلیل تناسبت نداشتن استحکام بنا با نمای سنگی موجب ایجاد بحران ایمنی می شود.
مقومی خاطرنشان کرد: پس از سفر رهبر معظم انقلاب در سال 89 به قم و تاکید ایشان مبنی بر رعایت سبک ایرانی اسلامی در تمام ضوابط در استان، ضوابطی برای طراحی نمای ساختمان ها در قم تعیین شده است.

** نمای رومی در برابر زلزله بسیار آسیب پذیر است
مدیر بخش مدیریت بحران شهرداری قم نیز در این مورد، گفت: برای جلوگیری از مخاطرات زلزله، استفاده از نمای رومی در ساخت منازل ممنوع و نظارت بر ساخت و سازها نیز از سوی شهرداری تشدید شده است.
علی اکبر رحیمی ابراز امیدواری کرد که این محدودیت ها پس از تعیین حرایم گسل ها با تصویب شورای عالی شهرسازی ابلاغ شود.
وی درعین حال اضافه کرد: برای جلوگیری و کاهش خسارت های ناشی از زلزله، ساخت و ساز در این محدوده گسل ها مطابق قوانین با طراحی و الزامات خاص صورت می گیرد که از جمله آن، ممنوعیت به کارگیری نماهای رومی است.
وی همچنین گفت: آسیب پذیری مناطق برابر زلزله بستگی به چند مولفه از جمله نوع و مکانیزم گسل ها و زلزله های احتمالی، نوع خاک و نوع عمر سازه دارد ولی در عین حال باید از عوامل تشدید کننده حوادث همچون استفاده از نماهای رومی در ساختمان، پرهیز کرد.