العبادی و دوگانه واقع گرایی و ناسپاسی

موضع گیری نخست وزیرعراق مبنی بر پایبندی این کشور به تحریم های آمریکا علیه ایران، شاید با منطق واقع گرایی در روابط بین المللی سازگار باشد، اما نشان دهنده نوعی ناسپاسی و به فراموشی سپردن حمایت های بی شائبه تهران از بغداد در مبارزه با تروریسم و تجزیه طلبی است.
به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، بازار اخبار رسانه ها و شبکه های اجتماعی همچون همیشه داغ است؛ بخشی از خبرها استیضاح وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی را اشتباهی به زیان دولت و کشور معرفی می کنند و این اقدام نمایندگان مجلس را به عنوان نوعی بازی جناحی در حیاط منافع و مصالح ملی زیر سوال می برند، برخی با فرض فساد ساختارمند در کشور، دستگاه ها، شخصیت ها و مسوولان و نمایندگان را در این زمینه به چالش می کشند.
هشتگ های مختلف در واکنش به قتل عام کودکان بی گناه یمنی با پشتوانه و سلاح های خریداری شده از مدعیان حقوق بشر و محکومیت این جنایات از سوی عاملان و حامیان آن ها تا رفت و امدهای سیاسی مقامات دیپلماتیک، ارزش کاهش لیر ترکیه در برابر دلار در نتیجه تحریم های آمریکایی تا اعلام برخی مقامات و شخصیت های عراقی در خصوص پایبندی به تحریم های هسته ای طرف ناقض برجام و موضع گیری های رسانه ای شخصیت های سیاسی ایرانی در قبال این مواضع؛ نمونه هایی از اخباری است که در شبکه های اجتماعی و رسانه ها خودنمایی می کند.
چند روز پیش «حیدر العبادی» نخست وزیر عراق در در پاسخ به سوالی درباره بازگشت‌ تحریم‌های آمریکا علیه ایران گفت: ما کاملا مخالف تحریم‌های بین‌المللی هستیم و عراق هزینه سنگینی برای تحریم‌هایی که به مدت 13 سال علیه آن اتخاذ شد، پرداخت کرد.
وی افزود: ما تحریم‌ها را یک خطای اساسی و استراتژیک می‌دانیم و با آن همراهی نخواهیم کرد، ما مخالف تحریم‌ هستیم اما به منظور حمایت از ملت‌مان به آن پایبند خواهیم بود. این اظهار نظر العبادی اما با واکنش هایی روبرو شد به طوری که «محمود صادقی» نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در واکنش به این نظر توئیت کرد: دولت عراق مطابق ماده 6 قطعنامه 596، یکهزار و صد میلیارد دلار بابت غرامت خسارات مستقیم جنگ تحمیلی به ایران بدهکار است ؛ دولت ایران به لحاظ تنگناهای مردم عراق در مطالبه این غرامت تعلل کرده است؛ اکنون نخست وزیر عراق به جای جبران، با تحریم های ظالمانه علیه مردم ایران همراهی می کند.
شماری از کاربران به دیدگاه های مختلف به این توئیت واکنش نشان دادند؛ برخی گذشت از حق مسلم مردم را مستلزم برگزاری رفراندوم بیان کردند و برخی دیگر با عنوان درس های سیاست العبادی؛ ارجحیت و اولویت منافع ملی را در سیاست ضرورت دانسته و متحد استراتژیک را پول معرفی کنند و بس.
با وجود این اظهار نظرهای دوسویه اما برخی مقامات و شخصیت عراقی، اظهار نظر العبادی را در منطق سیاسی، شرعی و انسانی غیر قابل توجیه می دانند در همین زمینه «شیخ جلال الدین الصغیر» یکی از رهبران مجلس اعلای عراق در بیانه ای با طرح چند سوال از نخست وزیر این کشور نسبت به موضع او برای پایبندی به تحریم های علیه ایران واکنش نشان داد.
این مقام عراقی افزود: موضع نخست وزیر عراق نسبت به تحریم های ظالمانه آمریکا علیه ایران مبنی بر پایبندی به تحریم های ظالمانه آمریکا مرا متعجب کرد، من نمی دانم با چه منطق سیاسی، شرعی یا انسانی و ملی می شود موضع وی را توجیه کرد و جای تعجب دارد العبادی اینگونه موضع گیری می کند در حالی که اتحادیه اروپا و چندین کشور با این تحریم ها مخالفت کردند.
همچنین «ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران نیز اظهارات اخیر حیدرالعبادی نخست وزیر این کشور در ارتباط با اجرای تحریم‌های آمریکا علیه ایران را عجولانه عنوان کرد.
در عین حال علقه های اقتصادی،فرهنگی و سیاسی دو ملت آن قدر عمیق هست که این اظهارات تاثیر قابل اعتنایی بر این مناسبات نداشته باشد. به رغم اظهارات العبادی یک شرکت عراقی واردات خودرو از ایران گفته است:دولت عراق از آمریکا تقاضای معافیت برای واردات بعضی قطعات لازم در تولید خودرو کرده است.
کما اینکه در همین روزها بسیاری از شخصیتهای سیاسی مذهبی و فرهنگی عراقی در مقابل این اظهارات موضع گیری کردند و با اشاره به حمایت های مستمر ایران از عراق در تمام سال هایی که این کشور درگیر تروریسم و افراطی گری داعش بود، بر ضرورت قدردانی از ملت وحکومت ایران تاکید کردند.
گذشته از علقه های فرهنگی و عاطفی بین دو ملت برخی صاحب نظران پایبندی عراق به تحریم های آمریکا علیه ایران را بیش از هر چیز به زیان عراق تحلیل می کنند؛ زیرا علاوه بر مبادلات تجاری به ویژه درحوزه واردات از ایران، گردشگری دینی عراق نیز به سبب وجود زائران عتبات عالیات زیان هنگفتی خواهد دید؛ مساله ای که نه تنها از نظر اقتصادی بلکه به دیگر ابعاد غیراقتصادی هم این کشور را در تنگنا قرار می دهد. زیرا ایران با وجود تجربه هشت سال تجاوزگری رژیم بعث به خاک ایران، از سال های پس از اشغال عراق توسط آمریکا و سپس تروریسم تکفیری داعش حسن همجواری را در حق این کشور به جا آورده است.
در هر صورت و به باور برخی ناظران مسائل عراق اگر چه موضع العبادی در پارادایم واقع گرایی در روابط بین الملل، معقول و منطقی به نظر می آید اما بر اساس مناسبات همجواری چندین ساله دو کشور و حمایت های صادقانه دولت و ملت ایران از عراق، چنین موضع گیری بیش از هر چیز از سرناسپاسی است تا منطق دیپلماتیک و پارادایم واقع گرایی.