تئاتر دانشگاهی در انتظار احیای تالار مولوی

تالار مولوی در طول فعالیت خود از دهه ۴۰ تا امروز به عنوان پایگاه تئاتر دانشگاهی شناخته می‌شده است و هنرمندان بزرگی چون حمید سمندریان، محمد رحمانیان، پری صابری، قطب الدین صادقی و بسیاری دیگر آثار خود را در این تالار به صحنه برده اند.

از سال ۸۹ به بعد این مرکز مهم تئاتری همواره در معرض شرایط نابسامان و تغییر و تحولاتی قرار گرفته است. در سال ۸۹ تالار مولوی به یکباره و به دلایلی که هیچ‌گاه توضیح داده نشد پلمپ و بعد از ۵ ماه با تغییراتی در کادر اداری و مدیریت تالار بازگشایی شد. پلمپ تالار مولوی با بهانه‌هایی نظیر مسائل داخلی، مالکیت و ... صورت گرفت و در نهایت هنرمندان بسیاری با اعلام بیانیه و تحصن جلو تالار مولوی خواستار بازگشایی این تالار به عنوان یکی از مهمترین مراکز تئاتری ایران شدند که پس از تحصن هنرمندان و دیدار داوود رشیدی با مسئولان دانشگاه تهران، این تالار بازگشایی شد.

بعد از بازگشایی، مسئولیت اداره این تالار که از مدت ها قبل بر سر مالکیت آن اختلافاتی وجود داشت بعد از گذشت بیش از ۳۰ سال از دست جهاد دانشگاهی خارج و تحت نظارت اداره کل امور فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران قرار گرفت.

نحوه اداره تالار مولوی در طی سالهای گذشته محل مناقشه و برخورد سلیقه‌ها و دیدگاه‌های دستگاه‌های مختلفی چون جهاد دانشگاهی، اداره امور فرهنگی دانشگاه تهران و اداره کل هنرهای نمایشی بوده است. تا سال ۸۹ هرکدام از این نهادها و سازمان ها خود را در مالکیت و شکل مدیریت این مکان فرهنگی هنری سهیم می دانستند و همین مسئله باعث بروز اختلالاتی در روند فعالیت این تالار شده بود.

اما بعد از بازگشایی تالار مولوی این نهاد کاملا در اختیار دانشگاه تهران قرار گرفت و مجید مطهری نژاد، مدیرکل امور فرهنگی دانشگاه تهران به صورت موقت جایگزین مهدی مکاری مدیر تالار مولوی شد که البته بعدها سعید اسدی که اساتید دانشگاه تهران به حساب می آید به عنوان مدیر این تالار معرفی شد.

اما این پایان مسایل تالار مولوی نبود. بعد از اینکه قرار بر این شد این تالار زیر نظر اداره کل امور فرهنگی اجتماعی دانشگاه تهران اداره شود، حضور این تالار کاربردی که با دو سالن امکان اجرای آثار متنوع نمایشی را فراهم می آورد در جشنواره تئاتر فجر کم رنگ شد و نتوانست آنطور که باید در جشنواره مثمرثمر واقع شود. مسئولان دانشگاه تهران هر سال با اشاره به دلایلی چون عدم همکاری مرکز هنرهای نمایشی و اختصاص ندادن بودجه به این تالار، میزبانی از جشنواره های مختلف تئاتری را منتفی کردند.

همچنین این تالار مسئولیت پرداخت کمک هزینه به گروه‌های نمایشی را که قرار بود در تالار مولوی به صحنه بروند، نپذیرفت و تنها نمایش‌های برگزیده جشنواره های تئاتر تجربه و دانشگاهی مورد حمایت مرکز هنرهای نمایشی قرار می‌گرفتند.

با وجود مشکلات مالی و اختلافات علنی نشده ای که بین مدیریت تالار مولوی و دانشگاه تهران وجود داشت و منجر به استعفاهای مداوم سعید اسدی و پذیرفته نشدن آن از طرف جعفر گل محمدی مدیر کل امور فرهنگی دانشگاه تهران می شد و همچنین مشکلات مالی و نیاز به تعمیر و بازسازی این تالار، تالار مولوی تا تیر ماه ۹۲ کج‌دار و مریز به کار خود ادامه داد.

پس از تعطیلی تالار در تابستان ۹۲، روابط عمومی تالار مولوی در تاریخ ۲۵ تیرماه طی بیاینه‌ای تمام مشکلات فنی این مجموعه را گزارش داد و اعلام کرد که تعطیلی تالار به دلیل مشکلاتی است که بی‌توجهی به آن شاید مخاطرات جبران ناپذیری را ایجاد کند.

در این بیانیه آمده بود، این تالار با کسری‌های مالی، کاستی‌های امکانات فنی و با کمبود نیروی انسانی، ساخته و تا به حال به فعالیت خود ادامه داده است اما اکنون با معضلاتی رو به رو است که نمی‌توان به سادگی از آن‌ها گذشت. فقدان امکان کافی در تعمیر و به‌سازی سیستم برق و نور این تماشاخانه که در این سه ساله اخیر با تمام توان خود کار کرده است و مشکلاتی که به نوع سامانه برقی که در این تالار تعبیه شده مرتبط است، رفته رفته خود را آشکار کرده و علیرغم تلاش برای تداوم فعالیت و جلوگیری از وقفه در برنامه‌های تالار به گواهی کار‌شناسان فنی دانشگاه تهران، ادامه فعالیت تالار اصلی را غیرممکن کرده است.

روابط عمومی تالار مولوی همچنین ادعا کرده بود در هم تنیدگی و نقص در کابل‌های انتقال برق به پروژکتورهای سالن‌، نقص عمده در تابلوی برق اتاق نور، جایگاه نامناسب دیمر و چند مورد فنی دیگر باعث شده که چندین مرتبه اجرا‌ها در حین انجام با اختلال رو به رو شوند و گاهی خطر برق گرفتگی و آسیب جدی به کاربران سیستم پیش بیاید و نقص‌های پیش آمده تا به آنجا پیش رفته که بخش عمده‌ای از نور سالن را در خاموشی فرو برده و غیر قابل استفاده کرده است. در این بیانیه همچنین عدم وجود سیستم هشدار و اعلام حریق، صندلی‌های نامناسب، عدم وجود سیستم تهویه هوا و سیستم گرمایشی سرمایشی را از دیگر مشکلات این ساختمان ذکر شده بود.

همچنین یکی از دلایل تعطیلی این تالار جویده شدن سیم های برق تالار مولوی توسط موش ها عنوان شده که امکان فعالیت در این تالار را دچار اختلال کرده بودند. با وجود انتشار این بیانیه که در آن فعالیت تالار مولوی خطرناک و آسیب رسان تلقی شده بود به نظر می رسید بازگشایی این سالن هرچه سریعتر در دستور کار قرار گیرد اما با وجود تعطیلی تالار مولوی به مدت شش ماه و وعده هایی که برای بازسازی این تالار در گفتگو ها و نشست های رسانه ای مختلفی که توسط مدیر و مسئولان دانشگاه تهران برگزار می شد، داده می شد هیچ تغییری در وضعیت این تالار به چشم نمی آمد و درهای این تالار همچنان به روی اهالی تئاتر بسته بود.

تا اینکه بعد از این بیانیه مسئولان تالار عنوان کردند قرار است تالار مولوی بازگشایی شود و تعمیرات و بازسازی در حین اجرای آثار انجام گیرد. این صحبتها با وجود خطرناک تلقی شدن فعالیت تالار مولوی که از دلایل تعطیلی آن به حساب می آمد غیر منتظره تلقی می شد، بنابراین می شد حدس زد که بازگشایی تالار به این دلیل بوده است که بودجه ای برای بازسازی به تالار مولوی تزریق نشده و مسئولان دانشگاه تهران ترجیح دادند با همان وضعیت سابق این تالار فعالیت خود را از سر بگیرد. اما با وجود مشاهدات عینی مسئولان دانشگاه تهران تاکید داشتند که تعمیرات این تالار در حال انجام است.

با وجود مشکلاتی که تالار مولوی با آن دست و پنجه نرم می کرد و با توجه به تعطیلی کارگاه دکور این سالن و تبدیل شدن آن به یک مخروبه، این تالار با اجرای نمایش «خشت خام» به کارگردانی احسان فلاحت پیشه و در وضعیتی نامناسب فعالیت خود را از سر گرفت اما با این وجود باز هم خبری از بازسازی تالار مشاهده نمی شد و گروه های نمایشی در همان وضعیت قبلی آثارشان را به صحنه می بردند.

در تاریخ ۲۶ بهمن ماه امسال سعید اسدی مدیر تالار مولوی برای چندمین بار استعفای خود را از مدیریت این تالار اعلام کرد که این بار استعفا وی از طرف جعفر گل محمدی مدیر کل امور فرهنگی دانشگاه تهران پذیرفته شد. کناره گیری اسدی از سمت خود حرف و حدیث ها درباره اختلافات و مشکلات پشت پرده وی با مسئولان دانشگاه تهران و شائبه علاقه نداشتن همکاری این مسئولان با اسدی را پررنگ تر می کند.

در همین خصوص جعفر گل محمدی با اشاره به اینکه نباید استعفا اسدی را تا این اندازه برجسته کرد درباره این تالار به خبرنگار مهر گفت: تا هفته آینده مدیر تالار مولوی از میان چند گزینه ای که داریم، معرفی خواهد شد و فعالیت خود را آغاز خواهد کرد. معتقدم استعفای آقای اسدی نباید تا این اندازه در رسانه ها پررنگ جلوه داده شود چون قراردادی که ما با وی داشتیم تا پایان امسال بوده و در واقع در زمان استعفا روزهای کمی از مسئولیت اسدی باقی مانده بود.

وی درباره بازگشایی تالار مولوی بدون انجام بازسازی و در نتیجه خطرناک بودن آن برای هنرمندان توضیح داد: ما باید از بین بد و بدتر، بد را انتخاب کنیم چون اگر بخواهیم با نگاهی آرمانی به فعالیت سالن های نمایشی در تهران نگاهی بیندازیم، می بینیم که هیچ سالنی استاندارهای لازم را ندارد. تالار مولوی تعهداتی به جشنواره های تئاتر دانشجوی دارد بنابراین باید فعالیتهای خود را از سر می گرفت.

گل محمدی در پایان یادآور شد: تفاوت تالار مولوی با تالارهای دیگر این است که در این تالار علاوه بر اجرای آثار مختلف، مباحث آموزشی و پژوهشی نیز مد نظر قرار می گیرد بنابراین مدیری هم که قرار است به عنوان جانشین سعید اسدی معرفی شود مطمئنا سبقه دانشگاهی خواهد داشت. از لحاظ مالی کمک هزینه ای برای بازسازی تالار به ما تزریق شده است که ترجیح دادیم در حین فعالیت، تعمیرات سالن را آغاز کنیم. در سال آینده این تالار به روزهای اوج و پر بار خود باز خواهد گشت و فعالیت‌هایش را جدی تر دنبال خواهد کرد.

تالار مولوی بیش از سه سال است که زیر نظر مستقیم دانشگاه تهران اداره می شود اما به نظر می رسد مدیران دانشگاه به عنوان یک مرکز تئاتر حرفه‌ای بدان نمی نگرند.

در نهایت امید می رود با تغییر مدیریت و روی کار آمدن فردی که مورد تایید دانشگاه تهران است و البته رسیدن بودجه، شاهد آینده پرباری برای این مرکز تئاتر دانشگاهی باشیم تا این تالار نمایشی بتواند جايگاه با ارزش و كاربرد تاريخی را که در رشد و توسعه تئاتر پیدا کرده است، باز یابد.