در ابتدای این برنامه، علی اوجبی معاون فرهنگی خانه کتاب در سخنان کوتاهی گفت: جشنواره کتاب خلیج فارس هم از جنبه موضوع و هم از جنبه گردهمایی پژوهشگران و تاریخ‌پژوهان برجسته، مهم است؛ این جشنواره تلاش می‌کند با بهره‌مندی از توان پژوهشگران برجسته، موضوع خلیج فارس را در کانون توجه قرار دهد.
در ادامه جواد صفی‌نژاد، پژوهشگر در زمینه جغرافیا با بیان اینکه نام خلیج فارس در برخی روایات مذهبی هم آمده است، گفت: داستان خارج شدن حضرت یونس (ع) از شکم ماهی، یکی از این روایت‌ها است. در ترکیه نقشه‌ای هست که در آن محلی که یونس (ع) از شکم ماهی خارج شده و فرشته‌ای برای او لباس می‌آورد، به تصویر کشیده شده است.
وی ادامه داد: یونس (ع) از فرزندان هود (ع) به‌شمار می‌رفت و پیامبری بود که در منطقه نینوا، مقابل موصل و غرب دجله، زندگی می‌کرد. یونس از قومش به تنگ آمده و از راه دجله وارد دریا شد. پس از آن از مسیر خلیج فارس سوار بر یک کشتی مسافربری دچار توفان و در شکم ماهی گرفتار می‌شود و پس از سجده بسیار خداوند به ماهی امر می‌کند تا یونس (ع) را به ساحل بازگرداند.
جواد صفی‌نژاد در حال نشان دادن نقشه‌ای قدیمی از خلیج فارس که در ترکیه نگهداری می‌شود
صفی‌نژاد سپس گفت: هنگامی‌که «مسالک‌الممالک» ابواسحاق ابراهیم استخری در دوره عثمانی به ترکی ترجمه می‌شود، مکتبی به وجود می‌آید و نقشه‌های جغرافیایی را به مینیاتور تبدیل می‌کنند. من در این کتاب مطلبی درباره حضرت یونس (ع) پیدا نکردم، اما هنگامی که کتاب «خلیج فارس» به ترکی منتشر شد، مینیاتوری به همان سبک «مسالک‌الممالک» منتشر شد که داستان این پیامبر را بیان می‌کند.
این محقق در عرصه جغرافیا افزود: این نخستین نقشه‌ای است که نقاشی تُرک در آن مسائل مذهبی و جغرافیایی را در سال 865 هجری قمری ترسیم کرده و به دلیل وجود نام خلیج فارس در روایتی مذهبی برای ما مهم است؛ در این نقشه، تنگه هرمز، دریای چین و سراندیب مشخص شده‌اند، همچنین نام دریای فارس در آن دیده می‌شود و از هفت بندر معروف مانند هرمز، سیراف، جناوه (گناوه) و ماهرویان نام برده شده است.
به گفته این مردم‌شناس، نقشه مذکور را مذهبیان و جغرافیدانان تایید کرده‌اند و در آن سه جزیره مشخص است که همان سه جزیره ایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی هستند.
این پژوهشگر جغرافیا در ادامه از مسئولان «کتاب ماه تاریخ و جغرافیا» خواست تا این نقشه را پشت جلد این نشریه منتشر کنند.
