دولت فقط جلوی پایش را می‌بیند

فردا: مرکز آمار ایران با انتشار جزئیات نرخ تورم سال گذشته و تغییرات قیمت کالا و خدمات مصرفی، نرخ تورم شهری را ۵/۳۱ درصد و نرخ تورم نقطه به نقطه را نیز ۶/۴۰ درصد اعلام کرد. پیش از این نیز بانک مرکزی تورم منتهی به اسفند ماه سال گذشته را ۳۱ درصد اعلام کرده بود که مرکز آمار در گزارش خود تخمین زد تورم در سال ۹۱ نیم درصد بیش از گزارش بانک مرکزی است. در این بین اما برخی کارشناسان اقتصادی کشور نظر دیگری دارند. موسی الرضا ثروتی، نماینده نماینده بجنورد در مجلس شورای اسلامی و از کارشناسان مسائل اقتصادی کشور، در گفتگو با «فردا» نرخ واقعی تورم را بالای ۱۰۰ درصد دانست. متن این گفتگو را در ادامه بخوانید:
- پروسه افزایش تورم را شما چگونه ارزیابی می کنید و چه عواملی باعث شد که نرخ تورم به شکلی افزایش یابد که در ۱۷ اخیر بی سابقه قلمداد شود؟
تورم از زمانی آغاز شد که قیمت ارز از کنترل دولت خارج شد و این موضوع نیز قابل پیش بینی بود. تعجب ما هم از دولت این است که چگونه فرارسیدن این شرایط را پیش بینی نکرد، چراکه هم شخص آقای رئیس جمهور و هم وزیر اقتصاد اعلام کردند که تا مرداد ماه سال ۹۱، چهل میلیارد دلار ارز را تخصیص داده اند، وقتی هم که ما سوال می کردیم که چرا ارز را برای خودرو و سایر اقلام لوکس مورد استفاده قرار دادید، پاسخ می دادند که ما نمی خواستیم شرایط بازار تغییر پیدا کند.
- یعنی افزایش قیمت ارز به تنهایی سبب شد تورم به این شکل افزایش یابد یا اینکه مسائل سوء مدیریتی اقتصاد کلان کشور نیز در این موضوع دخیل بود؟
همه می دانستند با توجه به اینکه ما در تحریم قرار داریم وجریان نفت با مشکل مواجه است، باید ارز را کنترل شده هزینه کنیم. اما این کنترل در دولت اصلا وجود نداشت و آنها لحظه ای فکر می کردند. مثل الان که به عنوان مثال دولت آمده صندوق توسعه ملی را پیشنهاد داده که ارزهای موجود در صندوق توسعه ملی هزینه شود. اینها اصلا به دو سال بعد، چهار سال بعد و یا پنج سال آینده فکر نمی کنند و فقط به همان لحظه ای که در آن حضور دارند توجه دارند و جلوی پایشان را می بینند. این نشان از عدم برنامه ریزی در دولت است. مسائل به وجود آمده از تورم گرفته تا گرانی ها قابل پیش بینی بود. وقتی ارز بالا می رود و دولت کنترل خود را از دست می دهد و برنامه مدونی برای این قضیه ندارد، طبیعی است که قیمت ارز هم بالا می رود و به طبع آن، قیمت همه اجناس بالا می رود. این به دلیل عدم توانایی دولت در کنترل قیمت ها و عدم اصلاح نظام توزیع است. همه کالاها اعم از آنهایی که با ارز دولتی و غیر دولتی وارد بازار شد، به قیمت بازار آزاد فروخته شد و این ها فضا را به سمتی برد که افزایش قیمت ها اتفاق بیافتد.
- از نظر شما آیا میزان واقعی تورم در حال حاضر همین ۴۰ درصد است یا شما هم مانند برخی از کارشناسان رقم واقعی تورم را بالاتر از میزان اعلام شده می دانید؟
مرکز آمار، رقم تورم ۴۰ درصدی را در ۳۵۰ قلم کالا اعلام کرده است. در شرایطی که در ۱۰ یا ۱۵ قلم کالای اصلی مورد نیاز مردم، از مواد غذایی و خوراکی گرفته تا پوشاک و مسکن، اگر میزان تورم را حساب کنند، رقم آن بالای ۱۰۰ درصد خواهد بود.
- به نظر شما دولت در ماه های باقی مانده تا انتخابات توانایی پایین آوردن این - نرخ تورم را دارد؟
از نظر من، باید صبر کرد تا دولت بعدی سر کار بیاید و کنترل های لازم را انجام دهد تا بتواند فضای اقتصادی جامعه را اصلاح کند.
- تورم ۴۰ درصدی اعلام شده از سوی مرکز آمار برای ۳۵۰ قلم کالا و تورم ۱۰۰ درصدی مد نظر شما در کالاهای مورد نیاز مردم، چه تبعاتی در جامعه و اقتصاد مردم خواهد داشت؟
این یک واقعیتی است که در جامعه وجود دارد و باید به دنبال راه های قانونی ماجرا رفت. البته بازهم میزان قیمت کالاها نسبت به کشورهای خارج پایین است. شما تمام کشورهای منطقه را نگاه کنید قیمت بنزین بالای ۲/۱ دلار است. در قبال این موضوع مهم این است که درآمدهای انسان نیز افزایش پیدا کند. این درآمد زمانی افزایش پیدا می کند که روی تولید سرمایه گذاری شود. در این ۸ سال، دولت ۸۰۰ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی را به طور مستقیم و به طور غیر مستقیم ۱۰۰۰ میلیارد دلار از ارز برداشت کرده است. ولی چون دولت برنامه ریزی مدونی در تولید نداشت، میزان تولید در حد مورد انتظار افزایش پیدا نکرد و رشد اقتصادی هم با رکود مواجه شد.
- پیش بینی شما از قیمت ها و نرخ تورم در سال ۹۲ چیست؟
انشالله در آینده امیدوار هستیم با همین حماسه اقتصادی که مقام معظم رهبری فرمودند، تلاش مسئولان برای کارهایی باشد که با اموری که تاکنون انجام شده متفاوت باشد. باید برنامه ریزی و مدیریت انجام شود تا بتوانیم جلوی این تورم، گرانی، کاهش تولید و کاهش رشد اقتصادی را بگیریم.
- در ایام نوروز نیز شاهد افزایش چند برابری قیمت ها به خصوص در مصارف خوراکی مردم مانند میوه جات بودیم. چه عاملی در ایام تعطیلات باعث بالا رفتن این چنین قیمت ها می شود؟
سیتسم توزیع کالاهای ما اصلاح شده نیست و هر کسی هر قیمتی بخواهد ارائه می دهد. دولت ۷ طرح تحول اقتصادی پیشنهاد داشت که یکی از این طرح های تحول اقتصادی نظام توزیع بود. از آنجایی که این نظام توزیع اصلاح نشده، دولت توان کنترل قیمت ها را ندارد. الان هم کالاهای ضروری و مایحتاج مردم با ارز دولتی می آید، اما بازهم به قیمت دولتی دست مردم نمی رسد. ایام نوروز و تعطیلات نیز مزید بر علت شد تا قیمت ها بالا رود. مردم هم برای جلوگیری از کاهش قدرت پول خود به سمت ارز روی می آورند که این امر نیز باید با برنامه ریزی دولت سر و سامان یابد. دولت باید تولید را افزایش دهد تا سکه و ارز از حالت کالای مبادله ای در بیاید. قیمت ارز اگر سقوط کند، خود به خود قیمت سایر کالاها نیز کاهش می یابد.