تعیین تکلیف سگ های ولگرد و بدون صاحب

به گزارش مردم سالاری آنلاین، مهمترین مشکل کنترل جمعیت سگ‌های بلاصاحب و گله‌دار،  نبود یک قانونی است که در آن تکلیف دستگاه‌ها در خصوص آنها را مشخص کرده باشد.  مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست در جلسه  «نحوه کنترل جمعیت سگ‌های بلا صاحب و گله‌دار» گفت: نیازمند تصویب قانون در این زمینه هستیم.

به گزارش روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست، در این جلسه که نمایندگانی از دستگاه‌های مربوطه از جمله سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت بهداشت، وزارت کشور، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی حضور داشتند، گزارشی از وضعیت انواع سگ‌ها، تهدیدات سگ‌های پرسه زن و بلا صاحب برای حیات وحش، انتقال بیماری‌های مشترک انسان و سگ‌سانان، حملات مستقیم و شکار علف‌خواران وحشی و سایر گونه‌های حیات وحش، افزایش تلفات جاده حیات وحش به واسطه تعقیب و گریز سگ‌ها، گرگاس و سایر گونه‌های هیبرید و تهدید خلوص ژنتیکی ارائه شد.

غلامرضا ابدالی، مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفت: این دسته سگ‌ها هم برای جوامع انسانی و مناطق مسکونی خطرآفرین هستند و هم می‌توانند برای محیط‌های طبیعی مشکل‌ساز شوند. در محیط‌های طبیعی علاوه بر تهدید مستقیم حیات وحش، آمیزش‌هایی صورت می‌گیرد که در نتیجه آن گونه‌های هیبرید و دورگه در حیات وحش به وجود می‌آید که بسیار خطرناک هستند. بزرگترین مسئله‌ای که در جلسه به آن اشاره شد و همه به آن تأکید داشتند، نبود یک قانون مصوب که تکلیف همه دستگاه‌ها را در خصوص سگ‌ها مشخص کند، بود. در این جلسه درخواست تصویب قانونی برای ساماندهی سگ‌های بلاصاحب شد، همچنین نیاز به آموزش فراگیر و فرهنگ‌سازی در خصوص این سگ‌ها بسیار ضروری تشخیص داده شد. از دیگر مصوبات جلسه تصویب اعتبار برای سازمان شهرداری و دهیاری‌ها به عنوان نماینده وزارت کشور در خصوص ساماندهی سگ‌ها و به روز رسانی دستورالعمل‌های موجود بود.  

او مدیریت پسماندها در جهت کاهش سگ‌های بلاصاحب را حیاتی دانست و گفت: حیوانات بلاصاحب و پرسه زن بیشتر در اطراف مراکز پسماند پرسه می‌زنند و اگر این مراکز به خوبی حصارکشی و مدیریت شود، بسیاری از مسائل حل خواهد شد. نقش فرهنگسازی در این زمینه بسیار مهم است. مردم ما به واسطه مسائل احساسی و از سر دل‌سوزی به سگها غذا می‌دهند این کار اغلب در پارک‌ها و نقاط حاشیه شهرها انجام می‌شود که بی‌شک سگ‌ها را به مناطق انسانی نزدیک می‌کند. این کار غیرقابل قبول است و تهدیدات بی‌شماری را به همراه دارد چرا که افزایش جمعیت سگ‌های بلاصاحب را به همراه دارد. در بعضی از کشورها قوانینی وضع شده که از غذا دادن دستی به سگ‌ها ممانعت می‌کند و برای این کار جریمه بالایی در نظر گرفته شده است. ما هم باید چنین قوانینی را داشته باشیم تا از آسیب سگ‌ها به جمعیت حیات وحش و جوامع انسانی جلوگیری شود.

خلاء قانونی 

مرکز پژوهش های مجلس چندی پیش گزارشی درباره چالش‌های مدیریت سگ‌های پرسه‌زن آزاد در کشور منتشر و اعلام کرد موانعی نظیر عدم وجود قانون جامع مدیریت سگ‌ها، جایگاه کمرنگ سازمان دامپزشکی کشور در مدیریت سگ‌های پرسه‌زن آزاد، عدم آموزش و فرهنگسازی کافی در زمینه سگ‌ها، ایجاد کانون سگ‌های پرسه‌زن آزاد به واسطه دسترسی آزاد به پسماندها و غذارســانی غیراصولی، عدم توجه به نقش و ظرفیت سمن‌ها در حوزه مدیریت سگ‌های پرســه‌زن آزاد، عدم وجود پایگاه داده مناسب درخصوص وضعیت جمعیت سگ‌های ولگرد و عدم توجه کافی به واکسیناسیون ضدهاری سگ‌ها در مسیر حل معضل سگهای پرسه‌زن آزاد در کشور وجود دارد.

این مرکز، با ارائه آمار ترسناک از خسارت سگ های ولگرد اعلام کرد قانونگذاری در زمینه مدیریت سگ‌ها، اولین و مهمترین اقدام درخصوص پیشگیری یا کاهش چالش‌های پیشروی این حیوانات بر زندگی اجتماعی و محیط زیســت است و خلاء آن در کشور به خوبی احساس می‌شــود. عدم تدوین قانون جامع درخصوص مدیریت سگ‌ها در کشور، زمینه را برای برخوردهای سلیقه‌ای و غیرکارشناسی فراهم کرده است. خلاء چارچوب قانونی مناسب علاوه بر تشدید آثار سوء بر محیط زیست و سلامت انسان و همچنین افزایش حیوان آزاری و تضییع حقوق حیوانات، مقدمات را برای افراد فرصت طلب فراهم می‌سازد تا از شرایط موجود در جهت نیل به اهداف خود استفاده کنند.

همچنین با توجه به ابعاد مختلف و گستردگی موضوع مدیریت سگ‌های پرسه‌زن آزاد، حل این چالش نیازمند نگاه ملی، سیستماتیک و بلندمدت است. نگاه منطقه‌ای و جزیره‌ای منجر به ناکارآمدی طرح‌های کنترل جمعیت سگ‌های پرسه‌زن آزاد می‌شود. حل معضل سگ‌های پرسه‌زن آزاد نیازمند فرهنگ‌سازی، آگاهی‌بخشی، جلب مشارکت عمومی، اجرای صحیح عملیات و همچنین تأمین منابع مالی پایدار بوده که این امر نیازمند همکاری کلیه ذینفعان شامل کلیه شهروندان، رسانه‌ها، شخصیت‌های تأثیرگذار، سازمان حفاظت محیط زیست، شوراهای اسلامی، قوه‌قضائیه، مجلس شورای اسلامی، سازمان صداوسیما، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت کشور و سایر نهادهای است. نکته حائز اهمیت دیگری که باید مدنظر قرار گیرد این است که مدیریت سگ‌های پرسه‌زن آزاد فرایندی زمان‌بر بوده و طرح‌های کوتاه‌مدت در این راستا اگرچه ممکن است در بازه زمانی کوتاه مثمر ثمر جلوه کنند، اما علاج نهایی نبوده و باید با نگاه بلندمدت اقدام به برنامه‌ریزی، انتخاب و اجرای طرح مناسب جهت حل این معضل کرد.