۳۵ مترمربع؛ حداقل زیربنای واحد مسکونی

آذرماه سال گذشته بود که شهرداری تهران و بنیاد مسکن برای ساخت ۱۱ هزار واحد مسکونی در پایتخت با یکدیگر تفاهم کردند و بر این اساس قرار شد که با مشارکت بخش خصوصی و عموم مردم، این تعداد واحد مسکونی برای جبران کمبود مسکن در پایتخت در محله‌هایی مانند سوهانک، کاشانک، ولنجک، قیطریه، ارم، اندیشه، سازمان برنامه جنوبی، هرندی، اسدی، دولاب، مشیریه، نوروزآباد، زندیه، شادآباد، فردوس، شهید رجایی، ولیعصر (عج) شمالی، خانی‌آباد نو، شهرک علائین، بهشتی، جوانمرد قصاب، دولت‌آباد، ورد‌آورد، قائم و هوانیروز ساخته شود. 

شهرداری تهران البته در دو سال گذشته از طریق «قرارگاه جهادی مسکن» که در دوره جدید مدیریت شهری شکل گرفته است، تفاهم‌نامه‌های دیگری را نیز در قالب «طرح تامین مسکن» ‌برای احداث واحدهای مسکونی گوناگون در سطح پایتخت با نهادهایی مانند شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی، وزارت آموزش و پرورش، نیروی هوایی ارتش، سازمان اوقاف و امور خیریه، سازمان ملی زمین و مسکن، آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع)، بنیاد شهید، بنیاد ملی نخبگان، دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه صنعتی شریف، ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، تعاونی مسکن کشتیرانی، تعاونی علوم و فنون هوایی و نهادهای نظامی مختلف به امضا رسانده است. 

براساس اظهارات مسئولان شهرداری تهران، مدیریت شهری پایتخت با تشکیل قرارگاه جهادی مسکن و انعقاد مجموعا ۳۸ تفاهم‌نامه با دستگاه‌های مختلف در قالب طرح تامین مسکن، به دنبال بازسازی و نوسازی واحدهای مسکونی آسیب‌پذیر، احیای بافت‌های فرسوده، کمک به کاهش نوسانات شدید قیمت مسکن، جبران کمبود واحدهای مسکونی در سطح شهر تهران، خروج صنعت ساختمان از رکود، جلب سرمایه‌گذاران به این صنعت و کمک به مصرف‌کنندگان برای خرید مسکن با قیمت متعادل است. در این میان باید توجه داشت که اگرچه وظیفه قانونی شهرداری احداث مسکن نیست، اما مدیریت شهری می‌تواند در صدور مجوزهای مربوطه نقش تسهیل‌گری را ایفا کند و برای پروژه‌های بزرگ‌مقیاس مسکن، زمین اختصاص دهد. 

۳۰ هزار واحد از تفاهم‌نامه‌های قرارگاه جهادی مسکن توسط شهرداری ساخته می‌شود 

در همین راستا، آخرین وضعیت احداث واحدهای مسکونی در سطح شهر تهران در قالب تفاهم‌نامه ۱۱ هزار واحدی شهرداری با بنیاد مسکن و دیگر تفاهم‌نامه‌های منعقدشده میان مدیریت شهری پایتخت و دستگاه‌های گوناگون در قالب طرح تامین مسکن را از سید مهدی هدایت، رئیس سازمان نوسازی شهر تهران جویا شدیم و او نیز در پاسخ به خبرنگار ایلنا گفت: براساس تفاهم‌نامه شهرداری تهران و بنیاد مسکن تا کنون ساخت حدود ۵ هزار واحد مسکونی در قالب پروژه‌های باغ‌آذری، آرام، محله الگو، نفرآباد، سپه‌شهر و بهرود آغاز شده است و احداث مابقی واحدها نیز در مرحله برنامه‌ریزی و اقدام است. 

وی افزود: شهرداری تهران تا کنون از طریق قرارگاه جهادی مسکن و در قالب طرح تامین مسکن، ۳۸ تفاهم‌نامه با دستگاه‌های مختلف مبادله کرده که براساس آنها، احداث ۱۸۰ هزار واحد مسکونی در دستور کار قرار گرفته است. از این میان، ۳۰ هزار واحد از واحدهای مسکونی تعریف‌شده در قرارگاه جهادی مسکن توسط شهرداری تهران و از طریق مشارکت با سرمایه‌گذاران ساخته می‌شود و سایر واحدها یعنی حدود ۱۵۰ هزار واحد نیز توسط نهادهای مختلف و البته با مشارکت بخش خصوصی و همچنین توسط خود شهروندان احداث خواهد شد. 

شهرداری تهران در طرح تامین مسکن چه نقشی دارد؟ 

هدایت در پاسخ به این سوال که شهرداری تهران دقیقا چه نقشی در طرح تامین مسکن دارد، توضیح داد: شهرداری تهران در طرح تامین مسکن که از طریق قرارگاه جهادی پیگیری می‌شود، نقش تسهیل‌گری و مانع‌زدایی دارد و سعی می‌کند با مساعدت در صدور مجوزها و سرعت‌بخشی به فرآیندهای مربوطه، از کنشگران و فعالان تولید مسکن پشتیبانی کند. تدوین بسته‌های تشویقی و تهیه طرح‌های بازآفرینی از جمله اقدامات انجام‌شده توسط شهرداری در این راستا است که توانسته شرایط مناسب‌تری را برای ساخت‌وساز در شهر، به‌ویژه در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد فراهم کند. 

وی در ادامه تاکید کرد: شهرداری در فرآیند تولید مسکن نقش تسهیل‌گرانه دارد و تنها در برخی موارد که نیاز به الگوسازی وجود دارد و یا در اراضی متعلق به خود و برای تامین مسکن جایگزین به‌منظور پشتیبانی از نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد، از طریق به‌کارگیری سرمایه‌گذاران و به صورت مشارکتی وارد تولید مسکن شده است. 

به مشارکت‌کنندگان توصیه شده است که میانگین متراژ واحدها ۷۵ مترمربع باشد 

هدایت در پاسخ به این سوال که واحدهای مسکونی که در قالب طرح تامین مسکن ساخته می‌شود، چگونه به شهروندان تحویل داده خواهد شد، توضیح داد: بخشی از این واحدها به صورت متعارف در بازار برای متقاضیان عرضه می‌شود و بخش‌هایی نیز که جامعه هدف آنها گروه‌های کم‌درآمد است، از طریق اجاره‌داری و روش‌هایی نظیر فروش متری یا عرضه سهام‌پروژه در بورس به شهروندان ارائه خواهد شد. نکته مهم این است که چون این واحدها بیشتر در محلات و مناطق کم‌برخوردار ساخته می‌شوند، ماهیتا تا حدودی استطاعت‌پذیر هستند و قرابت بیشتر با تقاضای مصرفی شهروندان دارند. 

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران درباره متراژ واحدهای مسکونی در طرح تامین مسکن نیز توضیح داد: در طرح تامین مسکن، براساس طرح جامع تهران، حداقل زیربنای واحد مسکونی ۳۵ مترمربع است، اما حداکثری برای آن تعیین نشده است. البته برای افزایش استطاعت‌پذیری واحدهای مسکونی ساخته‌شده در این طرح به مشارکت‌‌کنندگان توصیه شده است که مساحت واحدها به طور میانگین ۷۵ مترمربع پیش‌بینی شود. 

وی همچنین در پاسخ به این سوال که طرح تامین مسکن در کدام مناطق شهر تهران اجرا خواهد شد، اظهار داشت: طرح تامین مسکن مربوط به کل شهر است و با اولویت بافت‌های فرسوده و اراضی و عرصه‌های ناکارآمد که عموما در نیمه جنوبی شهر، به‌ویژه در مناطق ۱۸، ۱۹ و ۲۱ قرار دارند، پیش می‌رود. 

۷۰ درصد واحدهای مسکونی بافت فرسوده از طریق تجمیع پلاک‌ها نوسازی می‌شوند 

هدایت با اشاره به نقش طرح تامین مسکن در احیای بافت‌های فرسوده تهران نیز گفت: یکی از دلایل تشدید وضعیت کنونی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد و همچنین توفیق اندک برنامه‌های مسکن‌سازی در پایتخت، هم‌سو نبودن این دو حوزه با یکدیگر در دوره‌های گذشته بوده است. در شهر تهران براساس ماده ۱۲ قانون جهش تولید مسکن، سعی شده است مسکن مورد نیاز شهروندان از طریق نوسازی بافت‌های فرسوده و نیز احیای اراضی و عرصه‌های ناکارآمد و بلااستفاده تامین شود. درست به همین دلیل، در دوره کنونی مدیریت شهری ۳ هزار و ۸۰۰ هکتار از این اراضی در قالب ۲۶ طرح بازآفرینی شهری تعیین تکلیف شده‌اند. علاوه بر این، ضوابطی از جمله اصلاحیه بند ۱۵ طرح تفصیلی شهر تهران نیز برای ایجاد انگیزه ساخت‌وساز در بافت فرسوده، پیش‌بینی شده است. 

وی در پایان تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۷۰ درصد از پلاک‌های واقع در بافت فرسوده تهران از طریق تجمیع پلاک‌ها نوسازی می‌شوند. ریزدانه بودن بافت فرسوده سبب شده است برای تشویق مالکان به تجمیع مشوق‌هایی نظیر بخشودگی عوارض صدور پروانه ساخت و تراکم مازاد پیش‌بینی شود و شرایط مربوط به تامین پارکینگ نیز تا حدودی تعدیل شود. طبق برنامه مقرر شده است در سال جاری حدود ۲۰ هزار واحد مسکونی از طریق نوسازی بافت فرسوده تامین شود.