چگونگی موافقت ترکیه با عضویت سوئد در ناتو

«علی قائم‌مقامی» کارشناس مسائل ترکیه در تشریح دلایل موافقت رئیس‌جمهوری ترکیه با انتقال پرونده عضویت سوئد در ناتو به پارلمان این کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: از چندی پیش ترکیه مخالفت خود در قبال پیوستن سوئد به ناتو را اعلام کرده بود اما دوباره شاهد آن هستیم که آنکارا در حال اجرای یک مانور سیاسی مثبت به نفع خود در این پرونده است و می‌خواهد اوضاع را به سود خود رقم بزند. پس از جلسه سه‌جانبه میان رهبران سوئد و ترکیه که با حضور دبیرکل ناتو انجام شد، اردوغان اعلام کرد که مجدداً درخواست عضویت سوئد در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی را به پارلمان ترکیه ارسال خواهد کرد. این در حالیست که از قدیم ترکیه نسبت به اقدامات سوئد معترض بود و در نهایت فکر می‌کند که استکهلم هم باید مانند فنلاند به درخواست این کشور در زمینه‌های گوناگون جامه عمل بپوشاند.

وی ادامه داد: این در حالیست که رئیس‌جمهوری ترکیه هم به نوعی اعلام کرده که پارلمان این کشور باید در مورد عضویت سوئد تصمیم‌گیری کند. نکته اینجاست که اردوغان با دریافت منافع خود و با قبول عضویت فنلاند در ناتو ضربه‌های اساسی خود را به روسیه زده است و حالا هم همین سناریو را در قبال سوئد تکرار خواهد کرد. بر همین اساس مسأله پیوستن استکهلم به ناتو یک موضوع تک‌مؤلفه‌ای به حساب نمی‌آید؛ چراکه اردوغان در این میان منافعی از جانب خود برای ترکیه در نظر گرفته که به دنبال تأمین همه‌جانبه آن است. رئیس‌جمهوری ترکیه صراحتاً اعلام کرده که اگر اتحادیه اروپا راه را برای آنکارا در این نهاد باز کند ما هم راه را برای سوئد و در نهایت عضویت این کشور در ناتو باز خواهیم کرد، اما نکته اینجاست که ایالات متحده سعی می‌کند در قضیه عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا، توپ را به زمین بروکسل بیندازد

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: واشنگتن در این راه صرفاً منافع خود را به صورت انفرادی تامین می‌کند و در همین راستا به نظر می‌رسد که ایالات متحده هم مشوق‌هایی را برای ترکیه در قضیه عضویت سوئد در ناتو در نظر گرفته است. ترکیه اعلام کرده که مبلغ بیش از یک میلیارد دلاری که ایالات متحده از آنکارا در قبال تحویل جنگنده‌های اف-۳۵ دریافت کرده را باید در پروژه اف- ۱۶های ترکیه هزینه کند که این اقدام آنکارا را باید نوعی تأمین منافع در بزنگاه دانست. واقعیت این است که سخنان اردوغان همیشه به گونه‌ای بوده است که بعد از مدتی حرف‌های خود را پس می‌گیرد اما به هر ترتیب او شرط گذاشته که اروپا با آنکارا باید در مسیر مبارزه با تروریسم هماهنگ باشند که این درخواست رئیس‌جمهوری ترکیه به تحرکات پ.ک.ک و سایر جریان‌های کُردی در شمال سوریه برمی‌گردد و عموماً مصرف و جنبه داخلی دارد. آنچه باید مورد نظر قرار بگیرد این است که عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا به‌رغم درخواست اردوغان به این راحتی انجام نخواهد شد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: حدود پنج سال است مذاکرات در مورد عضویت آنکارا در اتحادیه اروپا تعطیل شده و حالا هم ترکیه راه دشواری برای رسیدن به حد معقول و رسمی مورد نظر اروپا برای ورود به این بلوک سیاسی اقتصادی را در مقابل خود دارد. به همین جهت معتقدم که احتمال دارد اردوغان در مورد عضویت در اتحادیه اروپا بزرگنمایی کرده باشد ولی او سعی دارد که در پرونده غلات اوکراین و مسائلی از این دست اوضاع را در گستره مدار سیاست خارجی خود مدیریت کند؛ تا جایی که برخی‌ معتقدند بخش اعظمی از غلات اوکراین صرفاً به اروپا داده شده و جغرافیای آفریقا و برخی دیگر از مناطق بهره کمتری از آن برده‌اند. این مسأله به خوبی نشان می‌دهد که آنکارا همچنان به حمایت غرب نیاز دارد اما باید متوجه باشیم که درهم تنیدگی منافع قدرت‌ها و روابط ترکیه با غرب و شرق به حدی است که گذر زمان می‌تواند تکلیف آن را روشن کند.