کارشناسان معتقدند تا زمانی که دولت همچنان متصدی خودرو در بخشهای تولید، قیمت گذاری و توزیع است، وضعیت این صنعت و بازار با وجود مافیایی با قدمت ۴۰ ساله و پُر قدرت قابل تغییر نیست.
سالهاست متولیان و صاحبان نظر در بخش اقتصادی کشور، صحبت از نفوذ مافیا در صنعت خودرو میکنند. به اعتقاد کارشناسان شناسایی این گروه راحت است، اما به نظر میرسد قدرت مافیا در برابر اصلاح رویهها در بخشهای تولید، قیمت گذاری، توزیع و همچنین واردات خودرو بیشتر از قدرت دولت است.
سیدابراهیم رئیسی در پی رای عدم اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی به سیدرضا فاطمیامین، سیدمهدی نیازی را تا زمان اعلام گزینه پیشنهادی برای تصدی این وزارتخانه به عنوان سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد.
بحث استیضاح فاطمی امین صرفاً به حوزه خودرو بازمیگردد؛ از عدم گشایش در واردات خودرو تا جهش قیمت محصولات تولید داخل در بازار که تنها یک بخش از بخشهای تحت پوشش وزارت صمت، معدن و تجارت را در بر میگیرد!
مافیای خودرو یا همان سلاطین خودرویی در کشور ریشه قدیمی دارد و بر همگان ثابت شده که نرخ ارز، تحریمها و سایر موضوعات دیگر به اندازه مافیا در بحث تولید، عرضه و قیمت گذاری صاحب نفوذ نیست و همین سلطانها سال هاست که توانسته اند نبض تولید و بازار خودرو را در دست داشته باشند.
چند روز قبل از استیضاح وزیر در مجلس، سیدرضا فاطمی امین سکاندار سابق وزارت صمت در یک ویدیوی منتشر شده ضمن اشاره به موضوعاتی نظیر شکاف عمیق عرضه و تقاضا، عدم پایداری تولید طی حداقل سالهای اخیر، جنگ ارزی حاکم بر شرایط اقتصادی کشور در بازه آبان تا دی ماه سال گذشته، تورم بالا طی پنج سال متوالی اخیر و... را از دلایل عمده نابسامانی بازار صنعت و بازار خودرو کشور عنوان کرد که یکشبه هم سروسامان نخواهد گرفت.
البته در این پیام، فاطمی امین از تخلف و هزینه کردن یک خودروساز صحبت کرده و گفت: یکی از خودروسازان به طور مشخص، مبالغ هنگفتی را در رسانهها هزینه میکند تا این آشفته بازار خودرو را آشفتهتر کند. صنعت خودرو یک صنعت بیمارِ تحت درمان است، اما مافیاهایی در بازار و برخی خودروسازان وجود دارد که نمیخواهد قیمت خودرو کاهش پیدا کند؛ چراکه از این وضعیت نفع میبرند.
در همین رابطه مسعود دانشمند، کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ گفت: خودرو مافیای عجیبی است؛ این مافیا با قدرت همواره میتازد. هر شخصی هم که در وزارت صمت وزیر شود به همین سرنوشت دچار خواهد شد.
دانشمند گفت: هر وزیری اگر با مافیای خودرو همراه نشود، به راحتی بازی را برهم زده و وزیر را برکنار میکنند کاری که در چند دهه گذشته شاهد آن بوده ایم.
این عضو اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه مافیای خودرو صاحب قدرت زیادی در اقتصاد کشور است، گفت: بحث واردات خودرو و تولید و عرضه محصولات داخلی در بازار هر کدام صاحب مافیایی است که تاکنون توانسته جلوی هر اقدامی به دور از منافع خودشان را بگیرند.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: هر شخص دیگری به جای فاطمی امین با همین سرنوشت روبرو خواهد شد مگر اینکه بازی را تغییر داده و خودرو را از حیطه دولت خارج کرده و وارد بخش خصوصی و کاملاً رقابتی کند که در این زمان دولت میتواند با قیمت واقعی اعمال واقعیت کند در غیر این صورت هیچ اتفاقی با تغییر وزیر نمیافتد.
وی تصریح کرد: باید بند ناف خودرو را از دولت و حاکمیت جدا کرد. مافیای خودرو قدرت اداره یک کشور را دارد و این سلاطین خودرویی در بحث واردات و افزایش تولید خودرو کمی با هم اختلاف نظر دارند.
دانشمند تأکید کرد: وزیر باید برنامه جدیدی برای مقابله با مافیای خودرو داشته باشد تا بتواند حرفی برای دفاع از عملکرد خود در مجلس ارائه دهد چراکه مافیای خودرو در تمام بخشهای دولتی و حاکمیتی صاحب نفوذ است.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: نفوذ مافیا در مجلس و دولت و بخشهای اقتصادی مهم حاکمیتی نشان از قدرت بالا آنها دارد یعنی حلقه فعالیت و اختیارات آنها بزرگتر شده است؛ همین موضوع دردسر زیادی را برای مردم ایجاد کرده است چراکه این قدرت، اختیار تعیین میزان تولید، قیمت کف بازار، توزیع و حتی تصمیم گیرنده نهایی آزادسازی یا عدم واردات خودرو را دارند.
*طرح مندرج در این گزارش متعلق به روزنامه ابتکار است.