بهره‌کشی اقتصادی از کودک زیر ۱۵ سال جرم است

به گزارش مردم سالاری آنلاین، «محمدرضا حیدرهایی» سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با ایلنا در پاسخ به این سوال که با توجه به ثبت کد یونیک برای کودکان کار و خیابان در ۱۳ استان کشور آیا علت انتخاب این استان‌ها به دلیل بالا بودن آمار کودکان کار در این استان‌ها بوده است؟ گفت: ما باید بانک جامعی از کودکان کار و خیابان تهیه کنیم و برای این کار باید اطلاعات کودکان ثبت شود که این کار از طریق ثبت اسکن عنبیه انجام می‌شود، از همین رو ثبت اطلاعات کودکان کار و خیابان از طریق ثبت اسکن عنبیه در دستور کار قرار گرفته است.
وی ادامه داد: در حال حاضر در ۱۳ استان به صورت پایلوت اطلاعات کودکان از طریق دستگاه عنبیه ثبت شده است و برای آن‌ها کد یونیک تعیین شده است. علت اینکه این استان‌ها انتخاب شده‌اند به این دلیل است که شرایط این استان‌ها برای انجام این طرح نسبت به سایر استان‌ها فراهم‌تر بود و شروع کار در این استان‌ها به این دلیل نبود که کودکان کار و خیابان بیشتری در این استان‌ها حضور دارند.
سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور تصریح کرد: به هرحال باید به سمت تهیه بانک جامعی از کودکان کار و خیابان، پراکندگی آن‌ها و اینکه در کدام استان بیشترین شناسایی صورت گرفته برویم و از همین رو این کار در همه استان‌ها انجام خواهد شد. بعد از اینکه کودکان از طریق اسکن عنبیه شناسایی و اطلاعات‌شان ثبت می‌شود برای آن‌ها پرونده خانوار تشکیل شده که در ذیل آن پرونده سلامت و مدل توانمندسازی هر کودکی نیز طراحی می‌شود.
حیدرهایی با بیان اینکه در حال حاضر برنامه توانمندسازی کودکان کار در حال انجام است، تصریح کرد: اگر تا پایان سال بقیه دستگاه‌های عنبیه هم خریداری شود می‌توانیم در سایر استان‌ها نیز ثبت کد یونیک برای کودکان کار و خیابان داشته باشیم. مهمترین کار ما این است که بانک اطلاعاتی کودکان کار و خیابان را ایجاد کنیم و در ذیل این بانک اطلاعاتی می‌توانیم، اطلس آسیب‌های اجتماعی در حوزه کودکان کار و خیابان را ترسیم کنیم.
وی با اشاره به تهیه اطلس آسیب‌های اجتماعی در حوزه کودکان کار و خیابان گفت: این اطلس به ما می‌گوید، پراکندگی کودکان کار و خیابان در کدام استان‌ها بیشتر است. همانطور که می‌دانید تعداد زیادی از کودکان کار و خیابان از اتباع سایر کشورها هستند ما اگر بتوانیم این بانک اطلاعاتی را با خرید دستگاه ثبت کد یونیک برای همه استان‌ها تهیه کنیم می‌توانیم متوجه شویم که برخی از کودکان اتباع در کدام استان‌ها بیشتر و در کدام استان‌ها کمتر هستند.در برخی از استان‌های غربی تعداد کودکان اتباع کمتر از استان‌های مرکزی و شرقی است.
سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در پاسخ به این سوال که آیا امسال برای همه استان‌ها دستگاه ثبت عنبیه خریداری می‌شود، گفت: باید از محل تملک دارایی، اعتبار این دستگاه‌ها تامین شود. سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و دفتر امور اجتماعی وزارت کشور به ما در این خصوص قول مساعد داده اند. ما امیدواریم که تا پایان سال این اعتبار تامین شود و ما بتوانیم این دستگاه‌ها را تهیه کنیم.
حیدرهایی درباره اقدامات سایر دستگاه‌ها مانند شهرداری تهران درخصوص ساماندهی کودکان کار و خیابان گفت: در آیین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان تکالیف دستگاه‌ها مشخص شده است. همچنین در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان تکالیف دستگاه‌ها را در این خصوص تعیین و ۱۵ دستگاه را به عنوان دستگاه اصلی در این خصوص معرفی کرده است. سازمان بهزیستی و شهرداری‌ها نیز از این دستگاه‌های متولی هستند.
وی ادامه داد: آنچه که قانون برای شهرداری‌ها مشخص کرده، این است که فضای مناسب را در اختیار سازمان بهزیستی قرار دهند تا موضوع حمایت از کودکان را انجام دهد ما در این خصوص در حال رایزنی با شهرداری تهران هستیم تا بتوانیم فضای مناسب را از شهرداری تهران در اختیار بگیریم در سال ۹۹، سه مرکز از مراکز بهاران از سوی شهرداری در اختیار بهزیستی قرار گرفته بود اما در حال حاضر چنین مراکزی در اختیار ما نیست و ما در حال رایزنی با شهرداری تهران هستیم تا این مراکز در اختیار بهزیستی قرار بگیرند تا بتوانیم شناسایی و جذب کودکان کار را انجام دهیم.
سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور خاطرنشان کرد: اما موضوع کودکان کار و خیابان فقط موضوع تهران نیست بلکه این مشکل در سایر استان‌ها و شهرهای کشور نیز وجود دارد و قاعدتا سازمان شهرداری‌های وزارت کشور باید در این خصوص پای کار آمده و به سازمان بهزیستی درخصوص ساماندهی کودکان کار و خیابان کمک کند. در این خصوص نیز زیر نظر وزارت کشور تعاملاتی با سازمان شهرداری‌ها در حال انجام است و امیدوارم توافقات خوبی در این زمینه برسیم.
حیدرهایی همچنین درباره بودجه سال ۱۴۰۲ در حوزه آسیب‌های اجتماعی در سازمان بهزیستی کشور گفت: مهمترین موضوع در بودجه موضوع توانمندسازی کودکان کار و خیابان است و اینکه اگر ما بخواهیم کودک از خیابان جمع شود و دیگر شاهد حضور او در خیابان برای کار نباشیم باید به سمت توانمندسازی خانواده کودک برویم. اگر بخواهیم خانواده را توانمند کنیم قاعدتا باید هزینه‌های توانمندسازی خانواده را بپردازیم. آن چیزی که در بودجه سال ۱۴۰۲ پیش بینی شده است کفاف توانمندسازی این تعداد از کودکان را نمی‌دهد و ما از نمایندگان مجلس خواهش می‌کنیم که بودجه حوزه آسیب‌ها را حداقل به نحوی افزایش دهند که ما توانایی خارج کردن کودکان از چرخه حمایت و رساندن خانواده‌ها به یک سطحی از توانمندسازی را داشته باشیم تا دیگر شاهد حضور کودک در خیابان برای کار نباشیم.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره حضور کودکان در زباله گردی و استفاده از آن‌ها به عنوان پاکبان در برخی از مناطق شهر تهران توسط برخی از پیمانکاران گفت: ما در جلسات مختلف موضوع زباله گردی کودکان را مطرح کرده‌ایم و این قول را همکاران شهرداری به ما داده‌اند که در خصوص کودکان اتباعی که در حوزه زباله گردی کار می‌کنند ورود جدی داشته باشد.
سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور تصریح کرد: موضوع زباله گردی در دست پیمانکاران شهرداری است و در هر منطقه پیمانکاران کل به پیمانکاران جز تقسیم می‌شوند و پیمانکاران جز هستند که از کودکان به ویژه کودکان اتباع بهره کشی می‌کنند. فکر می‌کنم این عزم در شهرداری وجود دارد تا به این موضوع ورود کرده و اجازه ندهند از اطفال در موضوع زباله گردی استفاده شود. قانون حمایت از اطفال و نوجوانان نیز در این خصوص تصریح دارد و بهره کشی اقتصادی از کودک زیر ۱۵ سال را جرم دانسته و منع کرده است و تکلیف شهرداری است که در این موضوع ورود کند. امیدواریم با قول مساعدی که شهرداری تهران داده است ورود جدی‌تر به این موضوع داشته باشند.