توضیح درباره شرایط تغییر نام و نام‌خانوادگی

به گزارش مردم سالاری آنلاین، «هاشم کارگر» معاون وزیر و رئیس سازمان ثبت احوال کشور در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا در خصوص فاقدین شناسنامه، گفت: افرادی که تا رسیدن به ۱۸ سالگی به هر دلیل موفق به دریافت شناسنامه ایرانی خود نشده‌اند، با ارائه رأی اثبات نسبت از دادگاه صالحه یا استشهادیه محلی (در صورتی که هیچ بستگان صاحب شناسنامه‌ای نداشته باشد) به اداره ثبت احوال مراجعه و نسبت به تشکیل پرونده اقدام کنند.
وی ادامه داد: رسیدگی‌های بعدی شامل طرح موضوع در کمیته رسیدگی ثبت احوال و در صورت عدم امکان احراز، شورای تأمین شهرستان است که درصورت صدور رأی تأیید تابعیت، نسبت به صدور شناسنامه برای فرد اقدام خواهد شد. در صورت طولانی شدن روند رسیدگی به پرونده تا تعیین تکلیف فرد فاقد شناسنامه برای وی شناسه و کارت شناسایی موقت اختصاص خواهد یافت.
رییس سازمان ثبت احوال کشور در خصوص تعویض شناسنامه نیز گفت: درحال حاضر شهروندان می‌توانند برای تعویض شناسنامه‌هایی که به دلیل قرار گرفتن در شرایط نامناسب مستعمل و فرسوده شده‌اند، شناسنامه‌هایی که به علت مرور زمان عکس آن با صاحب شناسنامه تطبیق ندارد، شناسنامه‌های دوبرگی که صاحبان آن به سن ۱۵ سال تمام رسیده باشند، شناسنامه‌هایی که صاحب آن تغییر مشخصات سجلی نام و نام خانوادگی و تغییر سن با رأی مراجع ذی‌صلاح را دارد. (شناسنامه‌هایی که با رأی مراجع ذیصلاح از حیث مشخصات هویتی دارای تغییراتی شده‌اند) و همه شناسنامه‌های قدیمی (جلد قرمز) که به فرمت جدید شناسنامه‌ها تبدیل نشده‌اند، اقدام کنند.
کارگر در خصوص تعویض شناسنامه، خاطرنشان کرد: برای تعویض شناسنامه ضمن مراجعه به دفاتر پیشخوان، فرم الکترونیکی مورد نظر تکمیل و مدارک مورد نیاز ارسال می‌گردد.
معاون وزیر کشور ادامه داد: علاوه بر آن ممکن است به علت مستعمل شدن، تغییر مشخصات هویتی و تغییر در چهره (به گونه‌ای که با عکس شناسنامه منطبق نباشد) تعویض شناسنامه‌های مکانیزه (جلد قهوه‌ای) نیز لازم شود. افرادی که به سن ۱۵ سال می‌رسند، ضروری است شناسنامه‌های در اختیار خود را با شناسنامه عکس‌دار تعویض کنند.
رئیس سازمان ثبت احوال کشور با اشاره به اینکه برای تعویض شناسنامه‌های بدون عکس افرادی که به ۱۵ سالگی رسیده‌اند، گواهی تحصیلی عکس‌دار الزامی خواهد بود، گفت: چنانچه شناسنامه فرد گم شده باشد، می‌تواند با تکمیل فرم گزارش فقدان شناسنامه و ارائه مدارک لازم نسبت به درخواست شناسنامه جدید اقدام کند.
وی با بیان اینکه اخذ درخواست تعویض شناسنامه صرفاً در دفاتر پیشخوان ارائه دهنده خدمات ثبت احوال انجام می‌شود، تصریح کرد: مدارک مورد نیاز برای تعویض شناسنامه عبارت است از اصل شناسنامه در اختیار متقاضی به همراه ۲ قطعه عکس جدید با زمینه سفید. در صورتی که تغییری در مشخصات هویتی رخ داده باشد (نظیر تغییر نام یا نام خانوادگی)، ارائه مدارک مرتبط آن تغییرات نیز الزامی است. به همراه داشتن شماره ملی پدر، مادر، همسر و فرزندان برای تکمیل فرم‌های مربوطه نیز الزامی است.
به گفته رییس سازمان ثبت احوال در صورتی که ازدواج یا طلاق در شناسنامه فعلی ثبت نشده ارائه اصل سند ازدواج و  طلاق نیز لازم خواهد بود.
کارگر همچنین درباره چگونگی تغییر نام و نام خانوادگی در شناسنامه گفت: هر شخص ایرانی می‌تواند با توجه به مواد قانون ثبت احوال کشور و مواردی که از سوی شورای عالی ثبت احوال به عنوان نام‌های ممنوعه و قابل تغییر اعلام می‌شود، نسبت به تغییر نام اقدام کند.
وی ادامه داد: متقاضیان تغییر نام یا نام خانوادگی در وهله اول باید نسبت به کسب راهنمایی از  کارشناسان دفاتر پیشخوان یا ادارات ثبت احوال اقدام کنند. تا با توجه به شرایط و تعیین این که شامل کدام بخش از قوانین و مقررات می‌شوند نسبت به انجام مراحل بعدی اقدام شود.