همه انسانها درگیر وسوسههای شیطانی میشوند شیطان با ابزار شهوت، خیال و وهم، انسان را به سمت گناه میخواند و وسوسه میکند. اما دعاها و ذکرهایی وجود دارند که انسان را از این وسوسهها دور کنند.
بهترین و افضل ترین “ذکر” ها را برای دوری ازگناه و موقعیت شیطان ، به همراه احادیثی از امامان را در این بخش جمع آوری کرده و در دسترس شما قرار داده ایم.
وسوسه های شیطانی از چیزهایی است که همه انسان ها درگیر آن هستند و تا وقتی که در مرحله قلب است و به اظهار و زبان در نیامده، گناه محسوب نمی شوند. شیطان با ابزار شهوت، خیال و وهم، انسان را به سمت گناه می خواند و وسوسه می کند و وسوسه های شیطانی باعث بدی ها و گناهان می شوند. راه علاج و دفع وسوسه های شیطانی دین است و بهترین راه نجات از شر شیطان داشتن ایمان قوی و الهام از دعاها و نیایش ها می باشد.
شیطان از راه وسوسه انسان را به گناه می کشاند
قلمروی شیطان به نفوذ در اندیشه او محدود است نه تن و بدن او. شیطان تنها می تواند انسان را وسوسه کند و یک امر باطل را برای او خوب جلوه دهد اما او نمی تواند به شکل یک قدرت قاهره بر وجود بشر مسلّط شود و او را بر کار بد اجبار و الزام نماید. نفس وجود وسوسه گناه شمرده نمی شود. ائمه، دیگران را به خاطر داشتن وسوسه توبیخ نمی کردند بلکه راهکار عملی برای تقلیل آن ارائه می دادند.
وَ ما کانَ لِیَ عَلَیْکُمْ مِنْ سُلْطانٍ إِلاَّ أَنْ دَعَوْتُکُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لی فَلا تَلُومُونی وَ لُومُوا أَنْفُسَکُمْ (ابراهیم، آیه ۲۲)؛
شیطان در قیامت خطاب به گمراهان می گوید:در دنیا هیچ گونه قدرت و تسلطی بر شما نداشتم جز اینکه شما را به سوی باطل فرا خواندم و اجابت کردید. پس مرا بر گمراهی خویش ملامت نکنید، بلکه خود سزاوار سرزنش هستید.
درمان وسوسه
شیطان با ابزار شهوت، خیال و وهم، انسان را به سمت گناه می خواند و وسوسه می کند. گناه تا زمانی که در مرحله وسوسه است درمانش آسان تر است. برخی از راهکارهای درمان وسوسه عبارتند از :
یاد خدا
إِنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ (اعراف، ۲۰۱)
اهل تقوا هرگاه شیطانی به سراغ آنها می آید، برگرد آنها می چرخد القائاتی را به او وارد می کند یک دفعه به یاد خدا می افتند، بعد مبصر می شود و می فهمد این فکر مال خودش نیست در نتیجه آن را کنار می زند و همین که کنار می زند آرام می شود ...
ادعیه و اذکار برای دفع وسوسه
برای دفع وسوسه و حدیث نفس خواندن برخی از آیات و احادیث مفید است.
تسبیح و ذکر حضرت عیسی (ع) برای دفع وسوسه ابلیس عبارت بود از:«سبحان الله مل ء سماواته و أرضه، و مداد کلماته، و زنه عرشه، و رضا نفسه».
پیامبر اکرم(ص) فرمودند:
هر کسی این کلمات را در هر روزی ده مرتبه تکرار کند خداوند… او را از شر ابلیس و سپاهیانش حفظ می کند.. و آن کلمات عبارت است از:
«أعددت لکل هول لا إله إلا الله و لکل هم و غم ما شاء الله و لکل نعمه الحمد لله و لکل رخاء الشکر لله و لکل أعجوبه سبحان الله و لکل ذنب أستغفر الله و لکل مصیبه إنا لله و إنا إلیه راجعون و لکل ضیق حسبی الله و لکل قضاء و قدر توکلت علی الله و لکل عدو اعتصمت بالله و لکل طاعه و معصیه لا حول و لا قوه إلا بالله العلی العظیم ».
امیرالمؤمنین(ع):
زمانی که کسی از شما مورد وسوسه ابلیس قرار گرفت به خداوند پناه برده و گوید
«آمنت بالله و برسوله مخلصا له الدین ».
امام صادق (ع):
همانا حضرت آدم (ع) از حدیث نفس و غم و اندوه به خداوند شکایت کرد و جبرئیل نازل شده و فرمود بگو «لا حول و لا قوه الا بالله» و حضرت آدم آن را گفته و از غم و اندوه و وسوسه رهایی یافت.
امام صادق(ع) در مطلبی دیگر نیز فرمودند:
شخصی نزد پیامبر(ص) از وسوسه ای که داشت و همچنین بدهی و سنگینی نفقه اهل وعیال شکایت کرد و پیامبر(ص) فرمودند که این کلمات را تکرار کن «توکلت علی الحی الذی لا یموت و الحمد لله الذی لم یتخذ صاحبه و لا ولدا و لم یکن له شریک فی الملک و لم یکن له ولی من الذل و کبره تکبیرا» و مدتی نگذشته بود که بازگشته و گفت وسوسه سینه ام تمام شد و بدهی ام پرداخت شد و رزق و روزیم وسعت پیدا کرد.
عبد الله بن سنان گوید که شخصی به امام صادق (ع) از کثرت آرزو و وسوسه شکایت کرد و امام فرمود دست روی سینه بگذار و سپس بگو
« بسم الله و بالله محمد رسول الله و لا حول و لا قوه إلا بالله العلی العظیم اللهم امسح عنی ما أحذر» و سپس دست خود را بر روی شکم گذاشته و همان کلمات را سه بار تکرار کن. خداوند با این عمل وسوسه را از بین می برد. آن شخص می گفت که در نماز به خاطر وسوسه و تمنی، حضور قلبی نداشتم دستور العمل امام(ع) را انجام دادم و وسوسه ها رفع شد.
روزه گرفتن
بسیاری از علماء اسلامی روزه گرفتن را راه رهایی از وسوسه های شیطانی می دانند.
پیامبر اکرم(ص) فر مودند:«شیطان نسبت به فرزند آدم به منزله خونی است که در رگ هایش جریان دارد، پس تا می توانید با گرسنگی و تشنگی حرکت شیطان را کند سازید»
و مجلسی در شرح و تفسیر حدیث گوید که:«مجرای شیطان شهوات است و گرسنگی از هیجان شهوت می کاهد.»
در «منهاج البراعه» آمده است که:«نیروی شهوت با خوردن و آشامیدن تأمین می شود پس گرسنگی و روزه شهوت را ضعیف کرده و صولت نفس را از بین برده و راه نفوذ شیطان را مسدود می کند»
دانه انار
امام صادق(ع) فرمودند:« در هر دانه ای از
انار که خورده می شود، حیاط قلب و نورانیت نفس است و وسوسه شیطان را تا چهل شب از بین می برد.»
آب سدر
امام صادق(ع) فرمودند:«سرهایتان را با برگ سدر بشوئید که هر فرشته مقرب و هر پیغمبر مرسلی آن را تقدیس کرده و به پاکی ستوده و دعا کرده و هر کس سرش را با برگ سدر بشوید خداوند وسوسه شیطان را تا هفتاد روز از او بگرداند و دور سازد و هر کس که خداوند وسوسه شیطان را هفتاد روز از او باز گردانده دور سازد دیگر معصیت خداوند را نخواهد نمود و هر کس معصیت خداوند را نکند وارد بهشت خواهد شد.
مسواک زدن
امام صادق (ع) فرمودند:«مسواک زدن وسوسه سینه را از میان بر می دارد.»
عدم فکر گناه
در شرح حدیث
«مَنْ کَثُرَ فِکْرُهُ فِی الْمَعَاصِی دَعَتْهُ إِلَیْهَا» آمده است که «هر که بسیار باشد فکر او در گناهان بخوانند گناهان او را به سوی خود، مراد این است که آدمی باید که زیاد در فکر و خیال منکرات نباشد و خود را مشغول سازد از آن که در فکر و خیال آنها بودن باعث میل و رغبت به آنها می شود و بسیار می شود که به حدّی رسد که مرتکب آن گردد».
هدیه دادن
پیامبر(ص) می فرماید برای رفع وسوسههدیه دادن مفید است. پیامبر فرمودند:«به یکدیگر هدیه دهید زیرا که هدیه وسوسه های سینه را دفع می کند.»
آب باران
امام علی(ع) می فرماید آب آسمان را بیاشامید زیرا که سبب تطهیر جسم شما و رفع آلامتان می شود. خداوند فرموده است:« و از آسمان بارانی بر شما فرو ریزانید تا شما را با آن پاک گرداند و وسوسه شیطان را از شما بزداید و دلهایتان را محکم سازد و گامهایتان را بدان استوار دارد.»
آیات قرانی درباره وسوسه شیطانی
با توجه به در آیات قرآنی زیر باید دشمن بودن شیطان را باور کنیم و او را دشمن خودمان بدانیم. زمانی که این نگاه را نسبت به شیطان داشته باشیم، افکاری که او بر قلب ما وارد می کند را حق نمی بینیم زیرا قبول داریم که وسوسه های او ما را به سمت گناه می کشاند.
إِنَّ الشَّیْطَانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا :در حقیقت، شیطان دشمن شماست، شما [نیز] او را دشمن گیرید. (فاطر، ۶)
أَن لَّا تَعْبُدُوا الشَّیْطَانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُّبِینٌ :شیطان را مپرستید، زیرا وی دشمن آشکار شماست؟ (یس، ۶۰)
إِنَّ الشَّیْطَآنَ لَکُمَا عَدُوٌّ مُّبِینٌ :در حقیقت شیطان برای شما دشمنی آشکار است. (اعراف، ۲۲)
انحراف انسان از طریق نفس امّاره
شیطان از طریق «نفس اماره» انسان را فریب داده و به سوی معصیت و بدی ها می کشاند اما تا آمادگی درونی در انسان به سوی گناه نباشد، از شیطان کاری ساخته نیست. آیات متعدد قرآن منشا گناهان و انحرافات در انسان ها را نفس اماره و هواهای نفسانی آن ها برشمرده است تا جایی که برخی انسان ها ممکن است نفس اماره را معبود و خدای خود قرار دهند.
در سوره یوسف آمده است:
وَ مَا أُبَرِّیءُ نَفْسِی إِنَّ النَّفْسَ لأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاَّ مَا رَحِمَ رَبِّیَ:هرگز نفس خویش را تبرئه نمی کنم؛ نفس، بسیار انسان را به بدی ها فرمان می دهد، مگر این که لطف و رحمتی از جانب خداوند، نصیب انسان گردد.
(یوسف، آیه ۵۳)
وَ لاَ تَتَّبِعِ الْهَوَیَ فَیضِلَّک؛ (ص، آیه ۲۶) هرگز متابعت هوا مکن که تو را از راه خدا گمراه می کند.
وَ أَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّه وَنَهَی النَّفْسَ عَنِ الْهَوَیَ فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِیَ الْمَأْوَی؛ (نازعات، آیه ۴۰ ـ ۴۱)
اما کسی که بترسد از مقام پروردگار خویش، و باز دارد نفس را از پرستش هوا، بهشت، جایگاه او خواهد بود.
وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ؛ (ق، آیه ۱۶)
ما انسان را آفریدهایم و میدانیم که نفس او چه وسوسهای به او میکند، و ما از شاهرگ [ او ] به او نزدیک تریم.
أَفَرَءَیتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَـَهَهُ هَوَیه؛ (جاثیه، آیه ۲۳) آیا دیدی کسی که معبود خود را هوی و هوس خویش قرار داده بود.