وزیر علوم: کنکور باقی می‌ماند و حذف شدنی نیست

حذف کنکور به این منظور است که هر داوطلب بتواند در هر رشته‌ای که مایل است و شرایط استاندارد آن را نیز دارد تحصیل کند، اما چون هنوز آینده شغلی یکسانی برای همه رشته‌ها دیده نمی‌شود ناچار باید از طریق کنکور بهترین‌ها را گزینش کرد.
 وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: تا زمانی که امکان تحصیل در رشته مورد نظر هر داوطلب که شرایط پذیرش را دارد مقدور نباشد، کنکور باقی می‌ماند و حذف شدنی نیست.
محمد علی زلفی گل افزود: تا زمانی که چشم انداز آینده شغلی، پرستیز اجتماعی و درآمد برابر همه رشته‌های دانشگاهی یکسان نیست و بیشتر داوطلبان در پی انتخاب چند رشته خاص هستند، راهی به جز آزمون سراسری یا کنکور برای گزینش بهترین متقاضیان وجود ندارد.
وی چهارشنبه شب در گفت وگوی تلویزیونی در پاسخ به این سوال که با تداوم برگزاری آزمون سراسری معضلاتی مثل مافیای کنکور همچنان باقی می‌ماند، اظهار داشت: حذف کنکور به این منظور است که هر داوطلب بتواند در هر رشته‌ای که مایل است و شرایط استاندارد آن را نیز دارد تحصیل کند، اما چون هنوز آینده شغلی یکسانی برای همه رشته‌ها دیده نمی‌شود ناچار باید از طریق کنکور بهترین‌ها را گزینش کرد.
زلفی گل ادامه داد: تعداد زیادی داوطلب هستند که معدل‌های خیلی خوب حتی ۲۰ دارند و همه متقاضی چند رشته خاص هستند برای اینکه مشخص چه کسانی برای ظرفیت محدود این رشته‌های خاص پذیرفته شود راهی جز برگزاری یک آزمون سراسری وجود ندارد، اما شیوه‌های برگزاری آن تغییر می‌کند.
زلفی گل به تجربه پذیرش دانشجویان دکتری توسط هر دانشگاه و حذف کنکور دکتری اشاره کرد و افزود: این طرح چند سال گذشته اجرا، اما بعد از چند دوره متوقف شد و گزینش دانشجوی دکتری باز به آزمون سراسری واگذار شد، زیرا محاسن و معایب آن سنجیده و معلوم شد که برگزاری آزمون سراسری همچنان بهترین راه است.
به گفته وی، مراجع تصمیم ساز و تصمیم گیر با استفاده از مستندات برگزاری کنکور دکتری و شیوه گزینش از سوی هر دانشگاه به این نتیجه رسیدند که کنکور دکتری مجددا به روال قبل و به صورت سراسری برگزار شود که این نیز یک تجربه برای حذف یا باقی ماندن کنکور در مقاطع دیگر بود.
وزیر علوم تصریح کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی شیوه جدید برگزاری کنکور تدوین کرده، اما هنوز به ما ابلاغ نشده، و در صورت ابلاغ، ما (سازمان سنجش آموزش کشور وابسته به وزارت علوم) به عنوان مجری شیوه نامه جدید به بهترین نحو آن را اجرا می‌کنیم.
زلفی گل گفت: در شیوه جدید مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، معدل سوابق تحصیلی به شکل قطعی و با نفوذ ۴۰ درصد و رتبه کنکور داوطلب با نفوذ ۶۰ درصد محاسبه خواهد شد.
وی تاکید کرد: کنکور ۱۴۰۱ که این روزها در جریان برگزاری آن هستیم سوابق تحصیلی یعنی معدل آزمون نهایی سراسری که در ۱۰ رشته برای دانش آموزان سال دوازدهم برگزار می‌شود تنها تاثیر مثبت در نتیجه کنکور داوطلبان دارد و لحاظ کردن تاثیر قطعی امسال اجرا نمی‌شود.
زلفی گل افزود: تاثیر مثبت به این معنی است که اگر داوطلبی رتبه پایینی در کنکور کسب کرد، اما معدل سال دوازدهم دبیرستان او بالا مثلا ۲۰ باشد رتبه نهایی او در کنکور نیز بالا می‌رود. میزان این افزایش بسته به نسبت معدل این داوطلب با سایر رقبا دارد، اما به هر حال تاثر افزایشی دارد.
وی گفت: همچنین تاثیر مثبت اینگونه است که اگر همین داوطلب در کنکور رتبه بالایی کسب کرد، ولی معدل تحصیلی پایین تری داشت این معدل در کاهش رتبه کنکور او اثری ندارد.
به گفته وزیر علوم برای رسیدن به برابری در آینده شغلی و وضعیت مطلوب نیاز است که دستگاه‌های ذی ربط تعیین کنند که در کل کشور چه نیازهایی وجود دارد و دانشگاه‌ها بر اساس این اعلام نیاز چه نیروهایی را پرورش دهند که این خود نیاز به فراهم کردن بستر مهارت‌محور برای دانشگاه‌ها دارد نظیر آنچه در وزارت بهداشت انجام می‌شود.
زلفی گل افزود: بیمارستان‌ها در اختیار دانشگاه‌های علوم پزشکی است و دانشجوهای این رشته‌ها در بیمارستان‌ها مهارت می‌آموزند و نتیجه آن نیز نیروهای آموزش دیده و بامهارت است که وارد بازار کار می‌شوند. اما این امکان برای دانشجویان وزارت علوم وجود ندارد. ما نمی‌بینیم که وزارتخانه‌های مختلف مثلا جهاد کشاورزی، صنعت، معدن تجارت و سایرین دانشجوها را برای مهارت آموزی نمی‌پذیرند و امکانات رفاهی و مجوز حضور استاد کنار دانشجو در صنایع را فراهم نمی‌کنند.
وی تاکید کرد: رسیدن به شرایط مطلوب و حذف کنکور نیاز به یک عزم ملی و فرابخشی دارد تا بستری ایجاد شود که دانشجویان رشته‌های مختلف مستقیما با آن صنعت یا رشته‌ای که در آن تحصیل می‌کنند به طور عملی کسب تجربه کنند. به همین دلیل آموزش‌های دانشگاه‌های وزارت علوم جنبه مهارت محوری پایینی دارند.
وزیر علوم از سامانه نظام ایده‌ها و نیازها به عنوان گامی در مسیر مهارت محور کردن تحصیلات دانشگاهی نام برد و گفت: این سامانه با سرواژه «نان» به مثابه سکویی است که نیاز همه صنایع خصوصی و دولتی رشته‌های مختلف را دسته بندی می‌کند و در معرض دید دانشمندان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی قرار می‌دهد و به دنبال آن، هر صنعت یا شرکت در این سامانه عنوان می‌کند که برای رفع هر کدام از نیازها حاضر است چقدر سرمایه گذاری کند. سپس این فرصت برای دانشمندان و دانشگاهیان فراهم می‌آید تا بر اساس تخصص و علاقه خود موضوع را انتخاب کرده، طرح ارایه دهند و بهترین طرح از سوی صنعت یا شرکت مزبور انتخاب می‌شود که در نتیجه بخش قابل توجهی از پژوهش‌ها در راستای نیازهای جامعه قرار می‌گیرد.
زلفی گل تصریح کرد: سامانه «نان» از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شده و در بودجه ۱۴۰۱ هم به عنوان قانون لحاظ شد و برای اینکه همه دستگاه‌های اجرایی بتوانند از یک‌درصد بودجه پژوهشی خود استفاده کنند موظفند تمام نیازها و اولویت‌های تحقیقاتی خود را در سامانه نان ثبت کنند.
به گفته وی در بخش دیگر سامانه، هر صنعت می‌تواند اعلام کند که چه نیاز آموزشی برای کارکنان خود دارد و دانشگاه‌ها برای آن صنعت دوره آموزشی مورد نظر را طراحی و اجرا می‌کنند.
وزیر علوم اضافه کرد: بخش دیگری نیز در حال طراحی است که جستجوی آزمایشگاه‌های مرجع با سرواژه «جام» نام دارد به این شکل که اگر یک محقق یا یک صنعت نیاز به آنالیز آزمایشگاهی داشته باشد می‌تواند در این سامانه جستجو کند و بهترین و خلوت‌ترین آزمایشگاه را پیدا کند.
زلفی گل از جریان اقتصادی نوین با سرواژه «جان» به عنوان خدمتی دیگر یاد کرد که در آن شرکت‌های دانش بنیان توانمندی‌ها و محصولات خود را در سامانه "جان" عرضه می‌کنند و هر صنعتی لازم داشت از آن‌ها استفاده می‌کند.
وی گفت: این سامانه‌ها را در پایگاه استنادی جهان اسلام که در شیراز مستقر است قرار دادیم تا بر این اساس که هر دانشگاه به میزان تحقیقات نیازمحوری که انجام می‌دهد در رتبه بندی دانشگاهی اش لحاظ شود.
وزیر علوم در ادامه درباره حضور وزارتخانه خود در پنجره واحد خدمات دولت هوشمند، افزود: این پنجره به این معناست که ضرورت نداشته باشد که مردم و همه ذینفعان برای بیان تقاضایی که دارند حضور و تردد کنند بلکه در این پنجره بیان کنند و وزارتخانه مربوطه هم همانجا بیان کند و وزارت علوم برای انجام این مهم مدیریت فناوری اطلاعات را به شکل مستقل درآورده تا مستقیم زیر نظر وزیر فعالیت کند و امکانات بیشتری در خدمت بگیرد.
او ادامه داد: هدف دیگر این مرکز شفافیت در امور است و فرد ثبت کننده تقاضا با کمک کد رهگیری متوجه خواهد شد وضعیت درخواست او چگونه است و به این شکل هم مردم و هم مقام‌های بالادستی هرمسوول ناظر بر پاسخگویی است.
از زلفی گل درباره میزان پیشرفت پنج اولویتی که برای وزارتخانه تحت امر خود احصا کرده بود پرسش شد که او پاسخ داد: اولویت‌ها یعنی من برای وزارت علوم چه آرزویی دارم که نخستین اولویت مرجعیت و دیپلماسی علمی است تا دانشگاه‌ها، اعضای هیات علمی، مجلات علمی و کتب و مقالات دانشمندان ایرانی در ابعاد ملی و بین المللی مرجع بین المللی بشوند.
او ادامه داد: در دنیای علم وقتی فکرها و کارها گروهی می‌شود، هم افزایی رخ می‌دهد و به این ترتیب هم علم به دنیا به ویژه کشورهای همسایه صادر و هم وارد کنیم.
زلفی گل اظهار داشت: مهارت محور کردن و بروندادهای آموزشی و پژوهشی اولویت دوم است که سامانه نان برای همین هدف است.
به گفته وی، نوآوری فرهنگی و فرهنگ‌نوآوری این است که سرمایه‌های غیر مولد که سپرده در بانک‌هاست و یا به صورت مستقلات و یا طلا و جواهر نگهداری می‌شود وارد مرحله تولید شود که این تغییر سرمایه گذاری نیاز به فرهنگ‌جدیدی دارد.
زلفی گل با تاکید براینکه باید شرایطی فراهم کنیم که تغییر اقلیم فرهنگی جامعه را نیاز جامعه رقم بزند، افزود: اولویت بعد شاگرد پروری، فناور پروری و نوآور پروریست یعنی اساتید شاگردانی داناتر از خود تحویل جامعه دهند.
بنابر اظهار وزیر علوم آخرین اولویت وزارتخانه او تولید ثروت خدمت و سرمایه از دانش است. خدمات مشاوره‌ای، جامعه شناسی و روانشناختی فراهم شود تا کل جامعه را اقناع کنیم. خامسوزی و خام فروشی ترک شود و مواد اولیه به ثروت و سرمایه تبدیل شود.
وی با تاکید براینکه سرمایه شامل سرمایه‌های مادی، فرهنگی، علمی و منابع انسانی کارآمد است، گفت: برای تحقق این اولویت‌ها سازو کارهای تشویقی و آیین نامه‌هایی تدوین می‌کنیم.
آیا مجردها از عضویت در هیات علمی محرومند؟
از وزیر علوم پرسیده شد قرار بود فراخوان جذب اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها اردیبهشت سال جاری منتشر شود که نشد، چه موقع این فراخوان اعلام می‌شود که زلفی گل گفت: به زودی اعلام خواهد شد.
وی افزود: علت تاخیر این بود که نوع جدیدی از قوانین بر سازمان امور استخدامی کشور حاکم شد و این سازمان مایل بود مطمئن شود مجوزهای استخدام که ارایه می‌کند در راستای طرح آمایش آموزش عالی باشد و قانع کردن سازمان استخدامی زمانبر بود، اما در نهایت مجوزها را گرفتیم.
زلفی گل همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا بعد از این مجردها یا متاهل‌هایی که کمتر از دو فرزند دارند از عضویت در هیات علمی محروم می‌شوند؟ گفت: این تصمیم را نه وزارت علوم بلکه هیات اجرایی جذب اعضای هیات علمی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی است اتخاذ کرده، اما اجازه دهید در این باره جامعه فرهیخته دانشگاهی خود تصمیم بگیرند.
وی اضافه کرد: در دستورالعمل شرط تاهل نیست بلکه به این شکل است که در صورت شرایط علمی برابر، یقینا کسی که متاهل و دارای دو فرزند است، انتخاب می‌شود.
وزیر علوم همچنین توضیحاتی درباره امور رفاهی نظیر خوابگاه، تغذیه و ورزش دانشجویان ارایه کرد و از توجه ویژه دولت سیزدهم به رفاه دانشجویان سخن گفت و از خیرین نیز خواست تا برای ساخت خوابگاه‌های متاهلی به دانشگاه‌ها کمک کنند.