اختلاف بر سر حق‌آبه تالاب هورالعظیم

شاهپور رجایی اظهار کرد: هیچ ادله‌ای دال بر خشک شدن تالاب هورالعظیم وجود ندارد بلکه با کم‌آبی مواجه است. بر اساس آخرین تصویربرداری در تیرماه امسال، حدود ۸۷.۵ درصد بخش آبی در هورالعظیم وجود دارد و ۱۲.۵ درصد آن، بخش خشک است که بخش‌های قابل توجهی از این میزان حتی در سیلاب قابلیت آبگیری ندارد.
به گزارش ایسنا، وی افزود: بر اساس ماده ۲۵ قانون هوای پاک، سازمان حفاظت محیط زیست مکلف است با همکاری وزارت نیرو، نیاز آبی تالاب‌ها و رودخانه‌ها را مشخص کند و وزارت نیرو نیز باید متناسب با شرایط ترسالی، عادی یا خشکسالی، آب تالاب را تخصیص دهد.
رجایی گفت: وزارت نیرو تاکنون مطالعات مستندی از سازمان حفاظت محیط زیست دریافت نکرده است. اعدادی که سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص حق‌آبه تالاب‌ها اعلام کرده را رد نمی‌کنیم اما باید این مطالعات در اختیار ما قرار بگیرد تا با هماهنگی به این اعداد برسیم سپس وزارت نیرو ملزم به تخصیص این حق‌آبه است.
رئیس حوضه آبریز کرخه و مرزی غرب با بیان اینکه در مورد کمبود آب نگرانی داریم، تصریح کرد: روند در حال انجام، رو به احیای تالاب است. در خردادماه سال ۹۲، ۵۳ درصد و در خردادماه  ۹۵، ۵۷ درصد این تالاب آب داشت بنابراین اکنون شرایط تالاب رو به بهبود است که بخشی از این سیلاب‌های سال‌های ۹۷ و ۹۸ و بخشی از اقدامات برای حفظ و نگهداشت آب بوده است.
وی افزود: ما یک تخصیص مصوب تالاب و برنامه منابع و مصارف سالانه داریم؛ وزارت نیرو قبلا رسما ۷۳۶ میلیون مترمکعب را به عنوان تخصیص زیست محیطی تالاب هورالعظیم ابلاغ کرده است اما به استناد قانون، سازمان حفاظت محیط زیست مکلف به انجام مطالعات تعیین حق‌آبه تالاب‌ها است که تاکنون این مطالعات، در مرجع خود تصویب نشده است.
رجایی تصریح کرد: وزارت نیرو در برنامه‌ریزی آب سد کرخه، سهم زیست محیطی و تالاب را لحاظ کرده است. هیچ وقت سهم تالاب هورالعظیم را انکار نکردیم اما در خصوص مقدار حق‌آبه، اختلاف نظر داریم.
وی افزود: سازمان حفاظت محیط زیست باید مطالعات خود در مورد تعیین حق‌آبه تالاب‌ها را در ستاد هماهنگی تالاب‌ها مطرح کند تا پس از تصویب به ما ابلاغ شود.
رئیس حوضه آبریز کرخه و مرزی غرب وزارت نیرو با اشاره به کاهش ۳۰ درصدی بارندگی و کاهش ۵۰ درصدی آورد این حوضه، گفت: از بهمن‌ماه ۹۹، سازمان آب و برق خوزستان به مقامات در خصوص وضعیت آب حوضه کرخه هشدار داده است تا در خصوص مصارف سد بازنگری شود. ما مصارف سد و زیست محیطی را بدون تغییر اعمال کردیم اما گفتیم تحت هیچ شرایطی، کشت تابستانه در خوزستان به ویژه حوضه کرخه انجام نشود.
وی افزود: سازمان آب و برق خوزستان مکلف شده است روزانه ۷۵ مترمکعب بر ثانیه آب از سد کرخه رهاسازی کند که این کار انجام شد. کشت تابستانه در خوزستان و حاشیه رودخانه کرخه ممنوع بوده است اما بیش از ۱۰ هزار هکتار شلتوک حتی در بستر تالاب و با برداشت آب از مخزن تالاب، انجام شده است. این مساله از زمانی که کشاورزان در حال آماده‌سازی اراضی بودند، به استانداری خوزستان منعکس شد. این مساله موجب شد آب رهاسازی شده، به تالاب هورالعظیم نرسد.
رجایی گفت: وزارت نیرو آب مورد نیاز برای کشت پاییزه را بدون محدودیت تامین کرد اما کشت تابستانه را ممنوع کردیم و صرفا ۲۰۱ میلیون مترمکعب برای کشت‌های دائمی و شیلات در نظر گرفته شد. هیچ کشت تابستانه‌ای نباید در استان خوزستان انجام می‌شد در حالی که کشت تابستانه و برنج انجام شد.
وی بیان کرد: هیچ راهکار فنی برای مانع شدن در برداشت وجود ندارد اما راهکارهای مدیریتی متعددی وجود دارد که در حال اجرا است. اکنون سازمان جهاد کشاوری، متولی دو بازه از رودخانه‌ها، سازمان آب و برق خوزستان متولی چهار تا پنج بازه از رودخانه‌ها و سازمان حفاظت محیط زیست نیز متولی داخل تالاب برای جلوگیری از برداشت آب شده است.
رئیس حوضه آبریز کرخه و مرزی غرب وزارت نیرو با بیان اینکه تامین آب تالاب در اولویت و هم‌رده با آب شرب است، گفت: سازمان آب و برق خوزستان مکلف شده است برای آبگیری بهتر تالاب هورالعظیم، در مدت دو هفته این میزان رهاسازی را به ۱۱۰ مترمکعب بر ثانیه افزایش دهد که این کار را از دو روز پیش آغاز کرده است.
وی بیان کرد: آب از چند شاخه وارد تالاب هورالعظیم می‌شود و سازمان آب و برق خوزستان ۶۰۰ هزار مترمکعب از این شاخه‌ها را لایروبی کرده است تا آب به تالاب برسد.
رجایی که در یک برنامه تلویزیونی صحبت می‌کرد، افزود: این نگرانی وجود دارد که حتی اگر آبگیری تالاب خوب باشد، دایک مرزی ایران با عراق در تالاب هورالعظیم به خطر بیفتد بنابراین باید بین مخزن شماره ۱، ۲ و ۳ سازه‌های کنترلی ایجاد شود.