تاثیر پخت‌وپز با سوخت جامد بر چشمها

تحقیقی که با شرکت نیم میلیون نفر در چین انجام شد، ارتباط آشکاری بین آشپزی با چوب یا زغال و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های عمده چشمی که می‌توانند منجر به نابینایی شوند را نشان می‌دهد.
به نقل از مدیکال اکسپرس، حدود نیمی از جمعیت جهان، ۳.۸ میلیارد نفر، در معرض آلودگی هوای خانگی ناشی از پخت‌وپز با استفاده از سوخت جامد ناپاک مانند زغال و چوب هستند. در حالی‌که نتایج تحقیقات قبلی ارتباط احتمالی بین پخت‌وپز با سوخت جامد و افزایش خطر ابتلا به آب مروارید در زنان را گزارش کردند اما مشخص نشده بود که آیا ارتباط مشابهی با سایر بیماری‌های اصلی چشمی مانند ملتحمه، کراتیت (التهاب قرنیه چشم) و گلوکوم وجود دارد یا خیر.
به همین دلیل محققان دپارتمان سلامت جمعیت نافیلد (NDPH) دانشگاه آکسفورد، انگلستان و آکادمی علوم پزشکی چین و دانشگاه پکینگ، پکن داده‌های حدود نیم میلیون بزرگسال چینی را در بانک زیستی چین تجزیه‌وتحلیل کردند. از همه شرکت‌کنندگان از طریق پرسشنامه در مورد عادات آشپزی سوال شد سپس از طریق ارتباط با سوابق بیمه درمانی، پذیرش‌های بیمارستانی به‌دلیل بیماری‌های اصلی چشم پیگیری شدند.
در طول دوره پیگیری ۱۰ ساله، ۴۸۷۷ مورد اختلالات ملتحمه، ۱۳ هزار و ۴۰۸ مورد آب مروارید، ۱۵۸۳ مورد اختلال صلبیه، قرنیه، عنبیه و اختلال جسم مژگانی (DSCIC) و ۱۵۳۴ مورد گلوکوم در بین شرکت‌کنندگان در تحقیق مشاهده شد.
در مقایسه با افرادی که با سوخت‌های پاک (برق یا گاز) آشپزی می‌کردند، مصرف‌کنندگان سوخت جامد بیشتر افراد مسن، زن، ساکن روستاها، با تحصیلات کمتر، کارگران کشاورزی و سیگاری‌های معمولی بودند.
نتایج نشان داد:
• استفاده طولانی‌مدت از سوخت جامد برای پخت‌وپز با ۳۲ درصد خطر ابتلا به ملتحمه، ۱۷ درصد آب مروارید و ۳۵ درصد چشم مژگانی در مقایسه با کسانی که با سوخت‌های پاک آشپزی می‌کردند، همراه بود.
• تفاوت کمی در خطر بین انواع مختلف سوخت جامد استفاده شده (به‌عنوان مثال، زغال در مقابل چوب) وجود داشت.
• هیچ ارتباطی بین استفاده طولانی‌مدت از سوخت جامد و افزایش خطر ابتلا به گلوکوم وجود نداشت.
• افرادی که به جای سوخت جامد از سوخت پاک برای پخت‌وپز استفاده کردند (بیش از کسانی که همیشه از سوخت پاک استفاده می‌کردند)، در مقایسه با افرادی که سوخت خود را عوض نکردند، در معرض خطر کمتری بودند. افرادی که اقدام به تعویض نوع سوخت کردند به ترتیب ۲۱، ۵ و ۲۱ درصد در معرض ابتلا به ملتحمه، آب مروارید و جسم مژگانی بودند.
دکتر پیتر کا هونگ چان، محقق در بخش سلامت جمعیت نافیلد، دانشگاه آکسفورد و محقق اصلی این تحقیق، این یافته‌ها را توضیح داد: «افزایش خطرات ممکن است ناشی از قرار گرفتن در معرض سطوح بالای ذرات معلق و مونوکسید کربن باشد که می‌تواند به سطح چشم آسیب برساند و باعث التهاب شود.»
سوزاندن چوب همچنین خطر آسیب چشم در اثر جرقه یا گرد و غبار چوب را افزایش می‌دهد. محققان پیشنهاد می‌کنند که دلیل عدم ارتباط بین استفاده از سوخت جامد و خطر ابتلا به گلوکوم این بود که این اختلال بر ساختار داخلی چشم تاثیر می‌گذارد که کمتر در معرض آلاینده‌های هوا قرار گیرد.
در بین افرادی که از سوخت جامد برای پخت‌وپز استفاده می‌کردند، در خطر اضافی بین افرادی که دارای تهویه اجاق گاز (مانند دودکش) و بدون آن بودند، این تحقیق تفاوت معنی‌داری پیدا نکرد.

باوجوداین‌که چین موفقیت‌های اخیر طرح‌های اجاق گاز پاک به رهبری دولت را هدایت کرده است اما ۴۰۰ میلیون نفر در سال ۲۰۱۸ از سوخت جامد برای مصارف خانگی استفاده می‌کردند.
در سراسر جهان، درصد جمعیت جهان که از سوخت جامد برای پخت‌وپز استفاده می‌کنند، از سال ۲۰۱۰ به میزان بسیار کمی کاهش یافته است. ۱۱ درصد اکثر این افراد در کشورهای کم درآمد، به‌ویژه در آفریقا و آسیا زندگی می‌کنند. این مورد می‌تواند دسترسی افراد مبتلا به اختلالات چشمی به درمان موثر و مقرون‌به‌صرفه را دشوار کند.
پروفسور ژنگمینگ چن، استاد همه‌گیرشناسی و مدیر برنامه‌های چین در بخش بهداشت جمعیت نافیلد، دانشگاه آکسفورد و محقق ارشد این تحقیق گفت: «در میان بزرگسالان چینی، استفاده طولانی‌مدت از سوخت جامد برای آشپزی با خطرات بیشتر نه‌تنها اختلالات ملتحمه بلکه آب مروارید و سایر بیماری‌های شدیدتر چشمی همراه است. به‌نظر می‌رسد که استفاده از سوخت‌های پاک این خطرات را کاهش می‌دهد و اهمیت بهداشت جهانی برای ترویج دسترسی جهانی به سوخت‌های پاک را برجسته می‌کند.»
پروفسور لیمینگ لی از دانشگاه پکن و محقق این تحقیق بیان کرد: تحقیق ما شواهد دیگری را برای حمایت از تلاش‌های دولت جهت تسهیل انتقال سوخت به مردم اضافه می‌کند و عموم مردم باید در مورد خطرات احتمالی بیماری‌های چشمی مطلع شوند چون بعضی از آنها بسیار ناتوان‌کننده و مربوط به استفاده از سوخت جامد است.
عوامل محیطی و سنت‌های اجتماعی، مانند پخت‌وپز با سوخت جامد می‌تواند تاثیر زیادی بر سلامت چشم داشته باشد و نیاز به کار در تمام سطوح سیستم‌های بهداشتی را برای بهبود نتایج نشان می‌دهد. افزایش آگاهی در مورد بیماری‌های چشمی، کاهش این علل اجتناب‌پذیر و ارائه خدمات بهداشتی قابل دسترس، بسیار مهم است.
یافته‌های این تحقیق در مجله PLOS Medicine منتشر شد.