درگیری قرهباغ که بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان از سالها پیش آغاز شده بود و ماه گذشته به اوج خود رسید سرانجام با وساطت روسیه به انعقاد توافق آتشبس بین دو طرف و همچنین واگذاری قره باغ به آذربایجان از سوی ارمنستان موقتا به پایان رسید.
هرچند ایران از جمهوری آذربایجان حمایت کرد و خواستار بازگرداندن مناطق اشغالی توسط ارمنستان به آذربایجان شد اما حضور جریانات تکفیری با حمایت ترکیه در جبهه آذربایجان، نگرانی هایی را ایجاد کرد. ضمن اینکه پس از عقب نشینی ارمنستان، آنچه در جشن های شادی مردم در جمهوری آذربایجان دیده می شد پرچم های ترکیه و رژیم صهیونیستی در دستان مردم بود. درحالیکه ایران نیز با وجود وابط دوستانه با هر دو کشور، رسما از آربایجان حمایت کرده بود.
عباس مقتدایی، نایب رئیس اول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتگو با مردم سالاری انلاین در این زمینه گفت: «موضع ایران درباره منازعه ارمنستان و آذربایجان مبتنی بر یک مبنای پذیرفته شده حقوقی، اخلاقی و مبتنی بر دیدگاههای اسلامی است، ما معتقدیم حاکمیت هر یک از کشورها باید به رسمیت شناخته شود. بنابراین مقام معظم رهبری با اتکای به همین اصل اساسی پذیرفته شده که در حقوق بینالملل جایگاه دارد اعلام کردند که سرزمینهای اشغالی باید به صاحبان اصلی برگردد.»
وی ادامه داد: «این یک موضوع مبتنی بر حقوق بینالملل است نه یک موضوع مطالبه شخصی و فردی. ما در جنگ ایران و عراق، منازعات بین کشورهای عربی با یکدیگر، و در موضوع سوریه و یمن و موارد مشابه هم همین موضع را داشتهایم. بنابراین ما معتقدیم که حقوق مدنی کسانی که در یک مجموعه به عنوان تابعیت یا مهاجر هستند باید به رسمیت شناخته شود که همین مطالبه رهبری بود و کشورها باید به خاک و قلمرو سرزمینی یکدیگر احترام بگذارند و عدم دخالت در امور داخلی و عدم اشغالگری از مبانی جمهوری اسلامیایران است.»
مقتدایی اضافه کرد: «آنچه که الان در طرح صلح بین ارمنستان و آذربایجان هم مورد توجه قرار گرفت و زمینه صلح شد مبتنی بر همین رویکرد است. ما این موضع اصولی را در سطح سیاست خارجی دقیقا دنبال کردهایم. معاون وزیر اموز خارجه ما پیام صریح و واضحی را برای بالاترین مقامات ارمنستان و مسئولان آذربایجان برده است و در مذاکراتی که با دو طرف داشتهایم، مواضع اصولی جمهوری اسلامیایران را نیز تشریح کردهایم.»
عضو هیات رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس توضیح داد: «یکی از مواضع اساسی و بنیادین جمهوری اسلامی ایران عدم پذیرش ناامنی در مرزها است، به همین جهت هم هشدار دادهایم که اگر گروههای فرصت طلب و تروریستی به مرزهای ایران نزدیک شوند با قاطعیت برخورد خواهیم کرد، کمااینکه در مورد عراق هم همین موضع را داشتهایم و در موارد دیگر هم نشان دادهایم که ایران از توان بالایی برای حمایت از پاسداشت از امنیت داخلی خود برخوردار است. بنابراین کشورهای منطقه میدانند که ما اهل دوستی هستیم و مرزهای جمهوری اسلامیایران مرزهای دوستی است، اما ایجاد ناامنی و انجام اقدامات ضدامنیتی را نیز با جدیت به عنوان یک مطالبه عمومیدنبال میکنیم و اجازه نخواهیم داد مرزهای آرام ایران به مرزهای ناامن تبدیل شود.
مقتدایی در پاسخ به این سوال که آیا اهتزاز پرچم رژیم صهیونیستی در آذربایجان را نفوذ این رژیم در آذربایجان میدانید، اظهار کرد: «رژیم اشغالگر قدس در طول سالیان گذشته همواره تلاش کرده است تا به مرزهای جمهوری اسلامیایران و حتی به درون کشور نفوذ کند و این سیاست خصمانه است که آنها دنبال میکنند، اما واقعیت آن است که نتوانستهاند به اهداف خود برسند. امروز در سطح دولتها هم اگر اقداماتی به نفع آنان انجام شده است با خواست ملتها متفاوت است.»
نایب رئیس اول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس افزود: «آنچه که در آینده ماندگار است خواست ملتها است نه دولتهایی که ممکن است در ادوار مختلف تغییر کنند. پیام ما به جمهوری آذربایجان و دیگر کشورهای همسایه این است که اجازه ندهند که رژیم اشغالگر قدس که قصدی جز برهم زدن امنیت منطقه ندارد، در درون آن کشورها نفوذ کند.»
وی تصریح کرد: «هر گونه نفوذ رژیم اشغالگر قدس را در دولتها به عنوان یک اقدام خصمانه بر ضد جمهوری اسلامیایران تلقی میکنیم.»
مقتدایی در پاسخ به این پرسش که با توجه به الحاق قره باغ به آذربایجان مرز مشترک ارمنستان و ایران هم عملا حذف شده و آیا این امر تاثیری در مراودات اقتصادی ایران و ارمنستان خواهد داشت تصریح کرد: «آنچه که تاکنون اتفاق افتاده است قراردادی برای صلح بوده و حتما در تداوم این روند جمهوری اسلامیایران به عنوان یک قدرت قوی منطقهای نقش خود را به خوبی ایفا خواهد کرد چراکه مورد اعتماد همسایگان است. بنابراین میتوانیم در فضای آرام و سطوح دیپلماتیک دیدگاههای خود را مطرح کنیم.»
کشورهای فرامنطقهای به دنبال منافع خود در قره باغ هستند
شهریار حیدری، نایب رئیس دوم کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در گفتگو با
مردم سالاری آنلاین در این زمینه گفت: «منتقشه قره باغ کاملا پیچیده است، قره باغ یک اختلاف سرزمینی بین آذربایجان و ارمنستان است. بهترین روش این بود که هر دو کشور براساس واقعیتهای تاریخی و سرزمینی مرزشان را مشخص میکردند که نیازی هم به درگیری، تنش و کشتار هم نبود. نگاه جمهوری اسلامی این بود که این کشورها به عنوان همسایگان ما بدون تنش و درگیری مشکل را حل کنند.»
وی ادامه داد: «اما وقتی کشور فرامنطقهای مثل آمریکا و یک رژیم نامشروعی مانند اسرائیل حضور پیدا میکند، قاعدتا دنبال منافع ملی خودشان هستند، حضور کشورهایی مثل آمریکا و ترکیه در قره باغ کاملا معنادار است. آوردن جریانات گروههای تروریستی که خاورمیانه و آسیا را به خطر انداخته پیام دارد. چه دلیلی دارد که برای یک سرزمین از نظر آذربایجان اشغالی این گروهها به منطقه بیایند؟»
حیدری اضافه کرد: «آیا رژیم صهیونسیتی به دنبال حل مناقشه بین این دو کشور است یا غارت منابع ملی؟ این حق مردمان منطقه و آذربایجان است که باید سالها از این منابع استفاده کنند. امروز ۴۰ درصد از منابع انرژی رژیم صهیونیستی از همین منطقه قفقاز تامین میشود، پس آنها هم دنبال این هستند که با تنش بتواند بهره بیشتری از این منطقه ببرند.»
این عضو هیات رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: « طبیعتا یکی از کارکردهای رژیم صهیونسیتی بحث جو و جریان سازی و جنگ روانی است، در جمهوری آذربایجان این فضا به قدری علیه جمهوری اسلامیایجاد شد که امروز قاعدتا مردم فکر میکنند اسرائیلی که در آذربایجان حضور دارد این حضور به نفع آنها است. الان عرض میکنم تا بماند و تاریخ آن را تفسیر کند که خطرناکترین جریان برای مردمان جمهوری آذربایجان و ارمنستان حضور رژیم صهیونستی و گروههای تروریستی است که اینها در آینده اهداف و راهبردشان در ایجاد تنش و درگیری و ناامنی تعریف میشود.»
وی تاکید کرد: «اینکه این کشورها بخواهند از توان رژیم صهیونسیتی یا جریانات تکفیری استفاده کنند، یک اشتباه استراتژیک این کشورها است. اینها دنبال منافع هستند و دست بردار هم نیستند.»
گفتگو: محمد سیاح