خودروسازی سرمایه ملی است

 فرشاد مقیمی، مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو  در  مصاحبه ای به چگونگی واگذاری سهام این شرکت، برنامه تولید در سال ۹۹ و همچنین میزان زیان انباشته و میزان بدهی قطعه‌سازان پرداخت که در ذیل می‌آید.

  در ابتدا بهتر است در مورد جایگاه صنعت خودرو در کشور و همین‌طور جایگاه ایران‌خودرو در این صنعت، توضیحاتی ارائه دهید.
صنعت خودرو در میان صنایع کشور از جایگاه خاصی برخوردار است. تاثیر‌گذاری خودروسازی روی اقتصاد کشور به گونه‌ای است که بر اساس برآورد‌های صورت گرفته نزدیک به ۲ تا ۵/ ۲ درصد از GDP (تولید ناخالص ملی) به این صنعت وابسته است. از طرف دیگر شاهد هستیم که حدود ۲۰ درصد از ارزش افزوده صنعت کشور متعلق به زنجیره خودروسازی است و نزدیک به ۶۴ رشته صنعتی در کشور به خودروسازی وابسته است. در کنار تاثیر‌گذاری خودرو بر صنایع مرتبط، خودروسازی این توان را دارد که روی فعالیت سایر بخش‌های اقتصادی کشور مانند صنعت حمل و نقل نیز تاثیرگذار باشد. به‌طور مثال چنانچه شرکتی مانند ایران‌خودرو با حداکثر ظرفیت کار کند نزدیک به ۲ هزار دستگاه خودروی تجاری و کار از تریلر تا وانت‌بار به‌صورت روزانه به فعالیت مشغول می‌شوند. همین وضعیت را در حوزه خدمات کشور مانند صنعت بیمه نیز شاهد هستیم، پس در مجموع بیش از اینکه ایران‌خودرو یک شرکت دولتی باشد یا خصوصی یک سرمایه ملی است. ایران‌خودرو در سال ۹۸ وضعیت خوبی نداشت. این شرکت سال گذشته را در شرایطی آغاز کرد که با چالش تحریم روبه‌رو بود. چالش دیگر ایران‌خودرو در سال ۹۸ حجم زیاد تعهداتی بود که در سال ۹۷ ایجاد شده بود اما از آنجایی که در موعد مقرر به آنها پاسخ داده نشده بود، تبدیل به تعهدات معوق شده بود.

  با توجه به اظهارات اخیر رئیس‌جمهور مبنی بر واگذاری سهام شرکت‌های دولتی از جمله خودروسازی هم‌اکنون این سوال بار دیگر مطرح است که ایران‌خودرو یک شرکت دولتی، نیمه‌دولتی محسوب می‌شود یا خصوصی؟

ایران‌خودرو به لحاظ سهامداری یک شرکت خصوصی محسوب می‌شود. حداکثر سهامی که دولت در این شرکت دارد ۱۴ درصد است و این سهام متعلق به سازمان گسترش و نوسازی صنایع کشور است.
  چه تعداد نیرو در ایران‌خودرو مشغول به فعالیت هستند؟
در خود شرکت ایران‌خودرو نزدیک به ۲۳ هزار نفر مشغول به‌کارند اما در گروه صنعتی ایران‌خودرو این تعداد به ۵۳ هزار نفر بالغ می‌شود.
  ظاهرا ایران‌خودرو ۱۲۰ شرکت زیرمجموعه دارد؟
در حال‌حاضر ۱۰۶ شرکت زیرمجموعه ایران‌خودرو هستند.
  آیا اقدامی برای کاهش شرکت‌های زیرمجموعه صورت گرفته؟
بله بخشی از این شرکت‌ها واگذار شده‌اند و بخشی نیز شرکت‌های کاغذی بودند که هیچ فعالیتی نداشتند، بنابراین آنها را تعیین‌تکلیف کردیم. البته باید به این نکته اشاره کنم از ۱۰۶ شرکتی که در حال‌حاضر زیر‌مجموعه ایران‌خودرو هستند تعدادی شرکت سهامی هستند که در بورس حضور دارند و ایران‌خودرو بخشی از سهام این شرکت‌ها را در اختیار دارد. گاهی سهامی که ایران‌خودرو در این شرکت‌ها دارد سهام مدیریتی نیست اما شرکت‌هایی نیز در میان این ۱۰۶ شرکت حضور دارند که کاملا زیر نظر ایران‌خودرو فعالیت می‌کنند. به‌عنوان نمونه شرکت ایساکو فعالیت خدمات پس از فروش ایران‌خودرو را به عهده دارد. همچنین در حوزه تامین نیز شرکت ساپکوحضور دارد که وظیفه‌اش تامین قطعات مورد نیاز خطوط تولید است. این شرکت‌ها مستقیم زیر نظر ایران‌خودرو فعالیت دارند.
  آیا از شرکت‌های زیرمجموعه ایران‌خودرو، شرکتی سهامدار این خودروساز است؟
خیر، اما از تعاونی‌هایی که اعضای آن را کارکنان ایران‌خودرو تشکیل می‌دهند برخی سهامدار ایران‌خودرو هستند. البته به دنبال تغییراتی در ساختار سهامی ایران‌خودرو هستیم و قدم‌هایی در این زمینه نیز برداشته شده است. آخرین آن مرتبط به هفته سوم اسفندماه ۹۸ می‌شود.
  چه اقدامی در این زمینه انجام گرفته است؟
در راستای بحث خروج از ذیل ماده ۱۴۱ قانون تجارت و تجدید ارزیابی شرکت،اقداماتی در اصلاح ساختار سهامداری نیز در دست اجرا بود که بخش اول آن در بورس عرضه شده و بخش دوم آن نیز در سال‌جاری به بخش غیردولتی واگذار خواهد شد. چنانچه ویروس کرونا در کشور شیوع پیدا نمی‌کرد این امکان وجود داشت تا اصلاح ساختار و واگذاری سهام ایران‌خودرو در یک زمان انجام شود. در حال‌حاضر ایران‌خودرو برای رشد فعالیت تولیدی، افزایش کیفیت محصولات و ایجاد تنوع در سبد محصولاتی و تولید خودروهای به‌روز به منابع مالی نیاز دارد و این منابع باید از طریق واگذاری سهام شرکت و حضور سرمایه بخش غیردولتی تامین شود.   
  طبق آخرین اطلاعاتی که در سایت کدال سازمان بورس منتشر شده است ایران‌خودرو نزدیک به ۱۳ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارد. آیا این زیان قابل افزایش است؟
ایران‌خودرو طبق صورت‌های مالی خود تا پایان ۹۶ زیان مالی نداشت. اما در سال ۹۷ با بازگشت تحریم‌ها و خروج شرکای خارجی ایران‌خودرو از کشور، تعهداتی برای این شرکت ایجاد شد. بر این اساس علاوه بر اینکه شرکا از کشور خارج شدند، تمامی مسیرهای تامین نیز برای عمل به تعهدات بسته شده بود بنابراین امکان عمل به تعهدات وجود نداشت. این وضعیت علاوه بر اینکه یک نارضایتی برای ذی‌نفعان و مشتریانی که خودرو ثبت‌نام کرده بودند ایجاد کرد، تبعات منفی نیز برای شرکت درپی داشت. به‌طور مثال ایران‌خودرو متعهد است علاوه بر پرداخت سود مشارکت، در صورت تحویل ندادن خودرو در زمان مقرر جریمه تاخیر نیز پرداخت کند. این دو رقم حدود ۳۰ درصد مبلغی می‌شود که شرکت به‌عنوان پیش‌پرداخت از مشتری دریافت کرده و تا زمان تحویل خودرو باید به‌صورت سالانه به مشتریان پرداخت کند.
  پس زیان انباشته ۱۳ هزار میلیارد تومانی از ناحیه تعهدات معوق است؟
نه به‌تنهایی اما می‌تواند یکی از دلایل باشد. از دیگر مسائل اثرگذار روی زیان انباشته شرکت می‌توان به شاخص‌های اقتصادی کشور اشاره کرد. به‌طور مثال نرخ ارز دچار نوسانات شدید شد و همین اتفاق روی قیمت مواد اولیه‌ای که شرکت از داخل تامین می‌کند تاثیر منفی می‌گذارد و هزینه تولید را افزایش می‌دهد. از طرف دیگر به‌طور معمول هزینه‌های جاری شرکت مانند هزینه حقوق و دستمزد‌ها به‌صورت سالانه افزایش می‌یابد این در حالی است که اعمال تحریم‌ها خود روی هزینه تولید اثر گذار است و شرایط تولید را سخت می‌کند. در شرایط تحریمی مجبور شدیم منابع تامین خود را تغییر دهیم و به سمت شرکت‌هایی برویم که در این شرایط حاضر به همکاری با ما باشند که این اتفاق همان طور که اشاره شد، هزینه‌بر است.
  با توجه به روند صعودی هزینه‌های تولید چرا قیمت‌ها افزایش نیافت؟
در این زمینه با محدودیت‌هایی مواجه بودیم؛ به‌طور مثال بخشی از قراردادهای شرکت با مشتریان به‌صورت قطعی منعقد شده بود و به لحاظ حقوقی این امکان وجود نداشت که شرکت تغییری در قیمت دهد. بخشی دیگر نیز به سیاست‌های کشور مربوط می‌شد که خودروساز را مقید می‌کرد خودرو را با قیمت زمان قرارداد در اختیار مردم قرار دهد. حال تصور کنید قیمت تمام شده به دلایلی که ذکر شد افزایش یافته است از طرف دیگر جرائم تاخیر نیز روی دوش خودروساز سنگینی می‌کند با این حال شرکت مجبور بود در سال ۹۸، محصولات خود را با قیمت‌های سال ۹۷ به مشتریان تحویل دهد.بنابراین در مجموع این اتفاق‌ها سبب شد تا این حجم از زیان انباشته برای شرکت ایجاد شود.
  شما به ماده ۱۴۱ و همچنین بحث تجدید ارزیابی شرکت اشاره کردید با این حال برخی معتقدند شرکت‌های خودروساز در کشور به دلیل افزایش زیان انباشته درمقابل سرمایه شرکت ورشکسته محسوب می‌شوند، در این زمینه توضیح دهید؟
در شهریور ۹۸ که به ایران‌خودرو آمدم چند هدف را برای این شرکت تعریف کردم. هدف اول رفع دغدغه مشتریان در ارتباط با تحویل خودروهای ثبت‌نامی بود. این هدف تا حدودی محقق شد. هدف دیگر اصلاح ساختار مالی شرکت بود. همان طور که شما اشاره کردید بر اساس قانون تجارت شرکت ذیل ماده ۱۴۱ قرار داشت. قرار گرفتن ذیل این ماده به آن معنا بود که هیچ گونه دسترسی به منابع مالی بانکی نداشتیم. با رایزنی‌های صورت گرفته و همکاری وزیرصمت توانستیم با دادن برخی تعهدات مهلت ۶ ماهه‌ای را از شورای پول و اعتبار بگیریم. در مدت یاد شده تعهد دادیم که شرکت را از ذیل این ماده خارج کنیم. تنها راهی که پیش رو داشتیم که در ۶ ماه این کار را عملیاتی کنیم تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت بود. این اقدام، اقدام بزرگی بود و توانستیم در مدت ۴ ماه به کمک همکاران و همچنین مساعدت نهادهای مرتبط مانند قوه‌قضائیه آن را به سرانجام برسانیم. در نهایت تجدید ارزیابی‌های شرکت در تاریخ ۲۷ اسفندماه ۹۸ نهایی شد و در حال حاضر ایران‌خودرو شرکتی با بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان ارزش دارایی است. این حجم از ارزش دارایی به نسبت دارایی پیشین شرکت نشان‌دهنده افزایش ۲ هزار درصدی دارایی‌های شرکت است. این میزان افزایش سرمایه در تاریخ بورس کشور بی‌سابقه است. در حال حاضر ایران‌خودرو به لحاظ ارزش دلاری یک شرکت ۲ میلیارد دلاری محسوب می‌شود.
  در حال حاضر قطعه‌سازان چه میزان طلب از ایران‌خودرو دارند؟
رقمی در حدود ۸ هزار میلیارد تومان از بدهی ایران‌خودرو به شرکت‌های قطعه‌ساز باقی است که باید پرداخت شود. همچنین در شهریور ماه ۹۸ رقمی بالغ بر هزار میلیارد تومان چک برگشتی در ایران‌خودرو وجود داشت که هم اکنون تمام این چک‌ها تعیین تکلیف شده است.
  در تصمیم‌گیری‌هایی که در ایران‌خودرو انجام می‌شود منافع شرکت اولویت دارد یا اینکه مانند سایر بخش‌های کشور سایه سیاست سنگینی می‌کند؟
همان طور که پیش تر اشاره کردم ایران‌خودرو یک سرمایه ملی است بنابراین ذی نفعان شرکت تمام مردم ایران هستند با این حال برخی از مردم به‌صورت ویژه ذی نفع ایران‌خودرو هستند به این دلیل که سهام این شرکت را در اختیار دارند با توجه به این مساله ما باید در تصمیم‌گیری‌های خود منافع تمام ذی نفعان را در نظر بگیریم. این ذی نفعان سهامداران را شامل می‌شود، پرسنل شرکت که برخی از آنها سهامدار ایران‌خودرو هستند را نیز شامل می‌شود. البته در مقاطعی باید نظرات حاکمیت را نیز لحاظ کنیم.
  چند درصد این تصمیمات در ایران‌خودرو با توجه به نگاه حاکمیتی اتخاذ می‌شود؟
درصد مشخصی ندارد و بسته به نوع تصمیم است. امکان دارد برخی تصمیمات بر اساس مسوولیت اجتماعی شرکت، هزینه مالی به دنبال داشته باشد. به‌طور مثال در همین ایام و به دنبال شیوع ویروس کرونا هم در داخل ایران‌خودرو و هم در خارج از ایران مجموعه اقداماتی انجام گرفته است به کمک دفاتر خارج از کشور خود توانسته‌ایم «گان» تهیه کنیم و در اختیار وزارت بهداشت قرار دهیم.
  در مورد عرضه مجدد سهام ایران‌خودرو در بورس هم توضیح دهید قرار است چند درصد سهام ایران‌خودرو و تحت چه شرایطی مجدد در بورس عرضه شود؟
براساس اصل ۴۴ قانون اساسی، این شرکت باید مدت‌ها پیش واگذار و به تعبیر دیگر به‌صورت خصوصی اداره می‌شد. البته همان طور که اشاره کردم این اتفاق افتاده و این شرکت یک شرکت غیر دولتی محسوب می‌شود.هم اکنون نیز دولت دوازدهم تصویب کرده که این اتفاق بیفتد. البته واگذاری‌ها به دو صورت انجام می‌شود؛ یک بخش مربوط به شرکت‌های زیر مجموعه ایران‌خودرو است و بخش دیگر مربوط به خود سهام ایران‌خودرو است که در اختیار دولت قرار دارد. براساس مصوبه دولت این بخش دولتی سهام قرار است در بورس عرضه شود. این واگذاری آنطور که دولت گفته شرایط خاصی ندارد.
 یک سوال متفاوت دیگر، آیا در خودروسازی مافیا وجود دارد؟
به نظرم بهتر است کلمه مافیا را با جریان‌های خاص و ویژه در این صنعت جایگزین کنیم زیرا معتقدم این کلمه مافیا بار حقوقی سنگینی دارد. بهتر است بپرسیم در این صنعت جریان‌های خاص و ویژه وجود دارد؟
اینکه از کلمه «مافیا» استفاده می‌شود شاید به این دلیل است که می‌پرسند چرا تکنولوژی در خودروسازی ما هم پا با خودروسازی جهان پیش نمی‌رود، چرا قیمت تمام شده خودروهای داخلی بالا است، چرا کیفیت محصولات داخلی با محصولات حاضر در بازار بین‌المللی قابل قیاس نیست؟ بنابراین همان طور که اشاره شد این چالش‌ها منجر به این می‌شود که از حضور مافیا در صنعت خودروی کشور سخن بگویند.
  در مورد تمهیدات اندیشیده شده در ایران‌خودرو بعد از شیوع ویروس کرونا توضیح دهید؟
تمهیدات اندیشیده شده در مجموعه ایران‌خودرو گسترده است. گستردگی آن به میزانی است که مسوولان وزارت بهداشت بعد از اطلاع از اقدامات صورت گرفته عنوان کردند که این اقدامات خیلی جلوتر از پروتکل‌های تعریف شده این وزارتخانه است.در ایران‌خودرو به دنبال این بودیم که هر اقدامی که منجر به ایمنی بیشتر پرسنل در مقابل این ویروس می‌شود را عملیاتی کنیم. در واقع تلاش شده هر اقدامی که در خانه خود انجام می‌دهیم در سطح کارخانه و برای پرسنل نیز انجام دهیم و خوشبختانه در حال حاضر دغدغه‌ای وجود ندارد.
  وضعیت تولیدایران‌خودرو در سال ۹۸ چگونه بود؟
ابتدا می‌خواهم مقایسه‌ای میان تحریم پیشین و تحریم‌های حاضر داشته باشم. در دور اول تحریم‌ها ابتدا صنعت نفت و بانک مرکزی تحریم شدند و در پایان صنعت خودرو نیز از تیررس تحریم‌ها در امان نماند اما در دور جدید تحریم‌ها صنعت خودرو در نوک پیکان تحریم‌ها بود. حال به آمار بپردازیم در سال ۹۱ مجموع تولید خودرو در کل شرکت‌های خودروساز روی عدد ۹۲۲ هزار دستگاه ایستاد. این رقم در سال بعد از آن عدد ۷۲۷ هزار دستگاه خودرو را نشان می‌دهد.حال به سراغ شرایط جدید برویم. سال ۹۷ در کل خودروسازی‌ها ۹۵۹ هزار دستگاه خودرو تولید شده است این رقم در سال گذشته ۸۲۳ هزار دستگاه خودرو نشان می‌دهد.می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که به‌رغم اینکه به صنعت خودرو فشار مضاعفی در دور جدید تحریم‌ها به نسبت دوره پیشین وارد شده است اما توانسته‌ایم با مجموعه اقدامات انجام گرفته اثرات آن را در این صنعت کاهش دهیم.
  سهم ایران‌خودرو چه تعداد بوده است؟
ایران‌خودرو در سال گذشته توانسته ۴۱۲ هزار دستگاه خودرو تحویل دهد.
  این تعداد خودرو تولید تجاری است یا تولید محصولات ناقص را هم شامل می‌شود؟
عددی که ذکر کردم تعداد خودروهایی است که تحویل مشتریان شده است.
  به نسبت سال ۹۷ وضعیت چگونه بوده است؟
به نسبت سال گذشته افت داشته‌ایم. در سال ۹۷ در مجموع ۴۲۶ هزار دستگاه خودرو تحویل مشتریان شده است. این اتفاق دلایل گوناگونی دارد. در سال ۹۷ درست است که تحریم‌ها آغاز شد و شرکای خارجی رفتند اما همچنان قطعات مورد نیاز خطوط تولید در کشور وجود داشت. برخی در حال واردشدن به کشور بودند و بخشی نیز در گمرک موجود بود. از طرف دیگر انبارهای شرکت نیز موجودی داشتند. اما در سال ۹۸ دیگر این قطعات را نداشتیم و آنچه در این سال تولید کرده‌ایم تنها خودروهای داخلی بوده است. این اتفاق یعنی تمرکز روی تولید خودروهای داخلی سبب شد تا در اقلام داخلی مانند ورق رشد مصرف داشته باشیم. انجمن‌های قطعه‌سازی نیز اعلام کردند که طی سال گذشته، علاوه بر بازگشت ۱۰۰ هزار نیروی تعلیق شده نزدیک به ۱۲ هزار نیروی جدید در این شرکت‌ها استخدام شده‌اند.ایران‌خودرو در نیمه دوم سال گذشته توانست رکورد تولید ماهانه، رکورد تولید هفتگی و رکورد روزانه به نسبت ۲۰ ماه پیش که آغاز تحریم‌ها بود، زده شد.
  با چند درصد ظرفیت در حال تولید هستید؟
در مقاطعی با تولید SKD تولید روزانه به ۳ هزار دستگاه هم رسیده بود اما در شرایط فعلی تولید روزانه ۲ هزار دستگاه در دستور کار قرار دارد. بنابراین در حال حاضر با ۷۰ درصد ظرفیت مشغول به‌کار هستیم.
  از محل داخلی‌سازی قطعات چه تعداد قطعه در اختیار ایران‌خودرو قرار گرفته و این داخلی‌سازی چه مقدار صرفه‌جویی ارزی به همراه داشته است؟
در سال گذشته توانستیم ۵۰ قطعه و مواد اولیه که پیش‌تر از مسیر خارج تامین می‌شد را از داخل تامین کنیم. این مسیر در سال جاری هم ادامه دارد. سال گذشته ۱۰۰ میلیون یورو هدف‌گذاری کرده بودیم که حدود ۵۰ میلیون یورو محقق شد.
  در زمینه داخلی‌سازی چه اهدافی برای سال‌جاری مدنظر ایران‌خودرو قرار دارد؟
برای سال جاری نیز ۱۰۰ میلیون یورو هدف‌گذاری کرده‌ایم. این نکته را هم مدنظر قرار دهید که هر چه به جلو می‌رویم قطعات پیچیده‌تری را باید داخلی‌سازی کنیم. البته این مساله در سال گذشته هم وجود داشت و پروژه‌هایی در سال گذشته آغاز شده بود که به دلیل پیچیدگی به انتها نرسید.همچنین هر قطعه که داخلی‌سازی می‌شود چند نوبت تست می‌شود تا بتواند استانداردهای لازم را کسب کند بنابراین امکان دارد قطعه‌ای که داخلی‌سازی شده مورد استفاده قرار نگیرد.
  چه تعداد از این داخلی‌سازی‌ها کپی‌برداری است و چه تعداد به سمت ایجاد دانش فنی حرکت می‌کند؟
این داخلی‌سازی‌ها تنها کپی‌برداری نیست و دانش فنی هم مدنظر است به‌طور مثال سال گذشته در ایران‌خودرو از گیربکس داخلی رونمایی کردیم و در سال جاری نیز آن را پیگیری می‌کنیم. قرار است گیربکس ۶ سرعته دستی تا پایان سال جاری نهایی کنیم و از بهمن ماه نیز به سمت گیربکس نیمه اتوماتیک می‌رویم. این گیربکس‌ها علاوه بر داخلی‌سازی و طراحی این امکان را فراهم می‌کند که ۲ تا ۵/ ۲ درصد در مصرف سوخت صرفه‌جویی کنیم.
  وضعیت طراحی پلت‌فرم به چه صورت است؟
تولید پلت‌فرم برقی در ایران‌خودرو تصویب شده و در دستور کار قرار دارد.
  پژو ۴۰۵ را در تابستان از خط تولید خارج خواهید کرد؟
فقط تعهدات معوق باقی مانده را تحویل می‌دهیم و هیچ فروش جدیدی برای این خودرو در نظر نگرفته‌ایم.
  هدف‌گذاری تولید برای سال جاری چند دستگاه است؟
هدف‌گذاری صورت گرفته ۵۰۰ هزار دستگاه تعیین شده است.
  خودروسازان در قیمت‌گذاری خودرو در بازار چه نقشی را برعهده دارند؟ مردم معتقدند خودروسازان عامل نوسانات بازار هستند؟
خودروسازان در چند مرحله در قیمت‌گذاری بازار نقش دارند. اول اینکه خودروساز نتواند قیمت تمام شده خودرو را در خطوط تولید خود مدیریت کند. بحث عرضه مرحله بعدی است. اگر خودروساز عرضه مناسب نداشته باشد در بازاری که تنها خودروساز وظیفه تامین آن را بر عهده دارد این امکان وجود دارد که وضعیت عرضه روی قیمت اثرگذار باشد.در ایران‌خودرو تلاش کردیم که هر چه در توان داریم خودرو به بازار عرضه کنیم. همچنین بررسی کرده‌ایم که علاوه بر بحث مدیریت قیمت تمام شده در کدام نقاط می‌توانیم روی قیمت اثرگذار باشیم.چند نقطه شناسایی شده است مانند بحث لجستیک، هدف‌گذاری کرده‌ایم که هزینه را در این بخش کاهش دهیم. نقطه دیگر بحث خرید است. به دنبال کاهش هزینه خرید در ایران‌خودرو هستیم.
  عدم توانایی در اجرای تعهدات را چه میزان روی قیمت بازار اثرگذار می‌دانید؟
قطعا اثرگذار است. اما باید به این نکته توجه کرد که برخی اقدامات در لحظه اثر خود را نشان نمی‌دهند. در ایران‌خودرو بحث کاهش قیمت تمام شده را همان‌طور که اشاره شد عملیاتی کردیم و در ۶ ماه دوم این مساله در صورت‌های مالی شرکت خود را نشان خواهد داد. البته توجه کنید که عوامل بیرونی و اثرگذار روی قیمت مانند نرخ ارز در حال افزایش است. امیدواریم مجموعه اقدامات صورت گرفته اجازه افزیش قیمت لجام‌گسیخته را ندهند.
  قیمت تا پایان سال به چه صورت خواهد بود؟
این مساله از اختیارات سازمان حمایت است. منتظر جمع‌بندی آنها هستیم.
منبع دنیای اقتصاد