شواهد، قرائن و برخی آمارها از افزایش وجود اسلحههای گرم در میان افراد جامعه حکایت میکند؛ نشانه آن افزایش چشمگیر کشف قاچاق اسلحه در برخی استانهاست.
به گزارش ایرناپلاس، طی دو هفته اخیر و بروز اخباری درباره بروز تلفات در حوادث اخیر، برخی فیلمها از استفاده افرادی غیر از ماموران از سلاح حکایت دارد و برخی مسوولان دولتی و امنیتی هم از تیراندازیهای مشکوک سخن میگویند. از جمله فرماندار سیرجان در مورد تیراندازی و زخمی شدن معترضین میگوید وقتی به عیادت مجروحین رفتیم، متوجه شدیم برخی از اینها از پشت و برخی نیز از کنار تیر خوردند.
هفته گذشته در برنامه پرونده ویژه شبکه سه، حمزه پاریاب، کارشناس امنیتی از سلاح مرگباری سخن گفت که تولید یکی از کشورهای همسایه است و به حجم وسیع وارد ایران شده است. به گفته پاریاب، بررسی تصاویر کشف انواع سلاح، که از سوی ضابطان، مانند وزارت اطلاعات، سپاه و ناجا در یک سال و نیم اخیر منتشر شده است، آشکارا نشان میدهد ما با حجم وسیعی از کشف این نوع سلاح خاص روبهرو هستیم.
به گفته وی این سلاح با وجود قابلیت حمل آسان و قدرت بالا، مورد استفاده افرادی همچون زورگیرها و اراذل و اوباش قرار دارد و در ناآرامیهای اخیر هم مورد استفاده برخی افراد قرار گرفته است.
آمار افزایش ورود اسلحه به کشور
این نخستین بار نیست که کارشناسان نسبت به افزایش ورود اسلحه به کشور هشدار میدهند و افزایش کشفیات انواع سلاح را نشانهای از افزایش انواع سلاح گرم در دست مردم میدانند. البته تا پیش از این، برخی از مسئولان انتظامی افزایش کشف اسلحه را نشانهای از وجود مشکل امنیتی و وجود یک هشدار تلقی نمیکردند. برای نمونه، تیر ماه امسال بود که ۱۹۱ قبضه انواع اسلحه توسط سربازان گمنام امام زمان در استان گلستان کشف شد که در بین آن مقادیر زیادی سلاح جنگی وجود داشت. همان زمان قاسم رضایی، فرمانده مرزبانی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در واکنش به کشف سلاح در استان گلستان گفته بود کشف سلاح به مقدار نسبتاً زیاد در استان گلستان، پایه و مبنای امنیتی نداشت هرچند احساس ناامنی ایجاد میکند. وی گفته بود که بیشتر سلاحهای کشف شده شکاری بوده و از مرزهای غربی کشور وارد ایران شده است و به گلستان انتقال یافته است.
البته وی گفته بود که حتی سلاح شکاری میتواند به ابزاری برای کشتن در درگیری افراد یا میان قوم و قبیله و مسائلی مانند آن تبدیل شود که در آن صورت هم امنیت از جامعه سلب خواهد شد.
مهرماه هم روحالامین قاسمی، فرمانده انتظامی گلستان در گفتوگو با خبرنگار ایرنا در گرگان، پس از کشفِ چندی قبل سلاح توسط سربازان گمنام امام زمان (عج) در گلستان گفته بود هرچند حجم سلاحهای کشف شده به نسبت زیاد بود، اما عمده آن کاربرد شکاری داشته و از پایه امنیتی و مصارف جنگی برخوردار نبود.
وی گفته بود که آمار دقیقی از تعداد اسلحههای غیرمجاز در استان گلستان وجود ندارد و بررسیها نشان میدهد بسیاری از سلاحهای موجود در سطح منطقه شکاری بوده و خطر چندانی برای امنیت پایدار محسوب نمیشود.
البته در این میان، استان گلستان تنها نیست و حتی حمزه پاریاب در برنامه پرونده ویژه شبکه سه، غیر از گلستان به استانهای تهران، فارس، خوزستان و ایلام نیز اشاره کرده بود که آمار کشفیات اسلحه در آن بالاست. این در حالی است که برخی اخبار نیز از افزایش نزدیک به ۵۰ درصدی کشفیات برخی اسلحهها در یکی از استانهای مرزی کشور حکایت دارد.
نشانههای حجم بالای اسلحه در دست مردم
شاید تا قبل از بروز وقایع تلخی در اغتشاشات اخیر، میشد به حدس و گمان در مورد وجود حجم بالای انواع اسلحه در دست مردم صحبت کرد، اما پس از این اتفاقات، ماجرا کاملاً رنگ دیگری به خود گرفت.
برخی کارشناسان امنیتی معتقدند با کنار هم گذاشتن این اخبار میتوان نتیجه گرفت که حجم گسترده تسلیحات جنگی که اخیراً به کشور وارد شده، نشان از درگیر شدن ما در یک جنگ اطلاعاتی و امنیتی است. به گفته این کارشناسان در همین اتفاقات اخیر شاهد افزایش چشمگیر کشتهها چه از سوی نیروهای امنیتی و انتظامی و چه از سوی معترضان بودیم که یکی از دلایل اصلی آن همین حجم گسترده ورود تسلیحات غیرقانونی به کشور است.
به هر حال، وقتی ما در فرآیند اعتراضات و اغتشاشات، شاهد تعداد بالای افراد مجروح و کشتهها هستیم، شدت درگیریها و استمرار آنها نیز قوت میگیرد و کارشناسان امنیتی وضعیت موجود را بهشدت نگران کننده میدانند.
چهار عامل افزایش فروش اسلحه
اما افزایش کشف اسلحه از لحاظ اجتماعی و جنایی نیز قابل بررسی است. محمد حسین شاملو، بازپرس سابق جنایی و وکیل پروندههای جنایی در گفتوگو با ایرناپلاس میگوید: بخشی از افزایش ورود اسلحه به کشور و تمایل مردم به آن، به عرضه و پیشنهاد آن از سوی فروشندگان اسلحه برمیگردد. شاید بسیاری از مردم در شرایط عادی فکرشان به سمت داشتن سلاح نرود، اما عرضه آن بهنوعی وسوسه کننده است. برای مثال، تبلیغات فروش اسلحه در تلگرام و اینستاگرام هم قابل مشاهده است، چون اسلحه نیز مانند هر کالای قاچاقی، سود سرشاری نصیب قاچاقچیان میکند و آنها تمایل دارند این بازار پر سود داغ باشد و داغ بماند. این یعنی تحریک و تهییج برای خرید یک کالا که باید برای آن چاره اندیشید. بخشی نیز ناشی از فعالیت گروهکهای تروریستی است که به دنبال جذب افراد هستند و حتی در ازای جذب نیرو هم اسلحه به آنها میدهند و هم پول.
وی ادامه میدهد: عامل دیگر، گسترش و ترویج خشونت در جامعه است. متأسفانه با توجه به مشکلات اقتصادی و اجتماعی یا تعارضات فرهنگی و کاهش اعتقادات مذهبی مردم بهواسطه مشاهده برخی فسادها و نابرابریها در جامعه، روحیه مردم به سمت پرخاشگری متمایل شده است. بخشی نیز به رواج روحیه خودنمایی و قدرتنمایی در جامعه برمیگردد که البته فقط مخصوص کشور ما نیست. در همه جای دنیا، افرادی در جامعه وجود دارند که میخواهند خود را افراد قدرتمند و برتر نشان داده و عقدهگشایی کنند. اینها عواملی است که میتواند سبب ایجاد کشش و تحریک برای خرید محصولات نامتعارف مانند اسلحه باشد.
تیر ماه امسال محسن افشانی، بازیگر ویدیویی در شبکه اجتماعی اینستاگرام منتشر کرده بود که در آن به همراه همسرش در اتومیبل بر روی یک آهنگ لب خوانی میکند و با اسلحه سرد و گرم نمایش میدهد و انتشار این ویدئو منجر به دستگیری محسن افشانی به دلیل ترویج و تبلیغ اسلحه سرد و گرم شد.
شاملو براین نکته تأکید دارد که رواج خرید و فروش اسلحه وقتی خطرناک میشود که امنیت ملی را نشانه برود. یعنی در جایی که اسلحه در دست مردم باشد، در تحرکات یا تسویهحسابهای طایفهای و قومی یا حتی محلی، زمینه را برای وقوع جرایم سازمانیافته فراهم میکند.
این وکیل جنایی میگوید: قانون در زمینه برخورد با نگهداری و خرید و فروش اسلحه خلأی ندارد و بهشدت با متخلف برخورد میکند و بسته به نوع اسلحه، کاربرد، کالیبر و قدرت آن مجازات متناسب را در نظر گرفته است.
بازپرس سابق جنایی معتقد است برای مقابله با تب خرید اسلحه غیر از رعایت تمام موارد امنیتی و انتظامی باید در جامعه فرهنگسازی بشود. ایجاد فرهنگ برادری، رافت و مهربانی بین مردم، یکی از این اقدامات است. از سوی دیگر باید با آموزش جامعه، حس تنفر نسبت به اسلحه و افرادی که دارای اسلحه غیرمجاز هستند را تقویت کرد. نکته بسیار مهم دیگر اعتمادسازی و همدلی در جامعه، بین مردم و مسئولان است.