هاشمی‌رفسنجانی با هنرمندی، مقوله‌های سیاسی اجتماعی به ظاهر متضاد را با هم جمع می‌کردند

دکتر مصطفی کواکبیان در بزرگداشت دومین سالگرد ارتحال آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی که در شهریار و با حضور مهندس محسن‌ هاشمی برگزار شد گفت: بنده خود را پیرو مکتب سیاسی ‌هاشمی‌رفسنجانی می‌دانم. البته این واقعیت را بگویم که بعید می‌دانم به این زودی‌ها بتوانیم خلأ وجودی ایشان را پر کنیم؛ هر چند به لطف و برکات خداوند متعال امیدواریم اما از دست دادن نعمتی همچون این شخصیت والا جبران شدنی نیست.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، دبیرکل حزب مردم‌سالاری با اشاره به اینکه در سخنرانی‌های مختلف درباره ابعاد شخصیت و ویژگی‌های هاشمی رفسنجانی سخن گفته‌ام افزود: در اینجا می‌خواهم به یک ویژگی یعنی جمع هنرمندانه مفاهیم به ظاهر متضاد اشاره کنم. ۱۰ مولفه در ایشان وجود داشت که جمع آنها به نظر ساده نیست اما ایشان در طی ۸۰ سال عمر با برکت توانستند این اضداد را به هم وصل کرده و در عرصه‌های مختلف نمایان سازند.
دبیرکل حزب مردم‌سالاری خاطرنشان کرد: نکته اول همان جمع بین دین و سیاست است که هنوز عده‌ای هم معتقدند این دو مقوله قابل جمع نیستند. آیت‌الله‌هاشمی‌ از همان ابتدای دوران طلبگی دین و سیاست را در هم آمیخت و معتقد بود می‌توان آموزه‌های دینی را با مباحث سیاسی ترکیب کرد و به نتایج مطلوب رسید.
در همین روزها هم عده‌ای معتقدند چون نظام سیاسی دچار برخی ناکارآمدی‌هاست پس بهتر است به همان سکولاریسم رو بیاوریم و دین را از سیاست جدا کنیم. اما مرحوم هاشمی‌رفسنجانی تا آخرین لحظات عمر بر جدا نبودن دو مقوله دین و سیاست باور داشت.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در زمینه نکته دوم گفت: افراد زیادی هنوز هم معتقدند جمهوریت و اسلامیت قابل جمع نیستند، اما تاکید ایشان مخصوصا در خطبه‌های نماز جمعه همواره بر این بود که می‌توان جمهوریت و اسلامیت نظام را در کنار هم دید و این دو موضوع از یکدیگر جدا نبوده و دو روی یک سکه هستند به شرط آنکه قرائت درستی از دین و از جمهوریت داشته باشیم.
وی تصریح کرد: کمتر شخصیتی در نظام جمهوری اسلامی دارای این حجم از مناصب حکومتی از جمله ریاست مجلس خبرگان رهبری، ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام، چند دوره ریاست مجلس شورای اسلامی و دو دوره ریاست جمهوری بوده است و با وجود این همواره نظر ایشان بر رای و نظر مردم بود و خواسته‌ها و مطالبات مردم مسلمان را مخالف دین نمی‌دانست.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: در مقطعی حتما یادمان هست که شایعه‌ای مبنی بر اینکه نظر رهبری بر انتخاب آقای ناطق نوری است یعنی همان سال 76 بود که ایشان با ایراد خطبه‌ای تاریخی در همان مقطع بیان کردند که نظر رهبری می‌تواند در راستای نظر مردم و انتخاب آنان باشد و همین خطبه از عوامل اصلی پیروزی آقای خاتمی در آن دوران بود.
دکتر کواکبیان در مورد نکته سوم افزود: مورد دیگر جمع دین و علم است. معدود افرادی از علما و شخصیت‌هایی داریم که به نواندیشی دینی و ترکیب مسائل دین و علم به طور جدی پرداخته‌اند. در زمینه دانشگاه آزاد سنگ بنای اصلی را آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی گذاشتند؛ البته این روزها قدرنشناسی‌های فراوانی را شاهدیم و برخی تلاش دارند «هاشمی زدایی» را در دستور کار قرار دهند، اما حقیقتا نام‌هاشمی از دانشگاه آزاد پاک شدنی نیست.
یعنی نه تنها در نظر بلکه در عملی ایشان نشان دادند که هیچ تضادی بین دین و علم وجود ندارد. آری امروزه دانشگاه آزاد هرچه خوبی دارد از وجود آن مجتهد سیاست شناس و عالم دینی است.
رئيس فراکیسون دیپلماسی و منافع ملی مجلس شورای اسلامی با اشاره به نکته چهارم تصریح کرد: برخی معتقدند راه حل مسائل امروز کشور مثلا راه‌حل‌های سوسیالیستی و صرفا تأکید بر عدالت است و برخی اعتقاد دارند لیبرالیسم راه توسعه و حل مسائل عمده کشور است.
 آیت‌الله‌هاشمی‌ بین عدالت و توسعه پیوند برقرار کردند و نشان دادند می‌توان در کنار توجه به توسعه عدالت را نیز در جامعه رعایت نمود. البته ممکن است در مصادیق عدالت برخی خدشه وارد کنند ولی ایشان بین این دومقوله جدایی نمی‌دیدند.
وی با تاکید برنکته پنجم افزود: عده‌ای می‌گویند فقط باید بجنگیم و برخی همواره صلح طلبند، آیت‌الله‌هاشمی‌ بین جهاد و صلح پیوند برقرار کردند و نشان دادند در زمان جنگ می‌توان جنگید و در زمان صلح باید در اندیشه صلح بود و به آن پرداخت.
ایشان در زمان جنگ به بهترین نحو فرماندهی برخی عملیات‌ها را شخصا برعهده داشتند و برای ایجاد صلح نیز با تأکید برنکته پنجم به امام خمینی(ره) پیشنهاد صلح دادند و آن را در دستور کار قرار داده و به آن عمل کردند.
نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: عجیب است که سالروز وفات ایشان چند مناسبت از جمله عملیات کربلای چهار، شب سالروز درگذشت امیرکبیر، ۱۹ دی آغاز قیام قم بود که شاید بگوییم تصادفی است، اما بنده معتقدم حکمتی در کار است.
رئیس خانه مطبوعات و رسانه‌های کشور با اشاره به نقض عهد ترامپ تصریح کرد: معتقدم از دیدگاه مرحوم هاشمی‌رفسنجانی اگر این ترامپ نابخرد اینطور عهدشکنی نمی‌کرد، حتی با ترامپ هم می‌شود نشست و مذاکره کرد؛ البته نه با این وضعیت فعلی ترامپ عهدشکنی که در حال حاضر وجود دارد. اگر آیت‌الله‌هاشمی‌ امروز بودند حتما برای این شرایط که نه مذاکره کنیم و نه بگذاریم قلدرگری‌های ترامپ تأثیرگذار باشد، راه‌حلی پیدا می‌کردند.
وی افزود: نکته ششم هم جمع بین حقیقت‌گرایی و واقعیت‌گرایی است. در مکاتب سیاسی اجتماعی برخی ایده‌آلیست و برخی افراد رئالیست هستند؛ آیت‌الله‌هاشمی‌ مردی حقیقت‌گرا و واقع بین بود که همواره به سمت ایده‌آل‌ها حرکت می‌کرد اما مشکلات و واقعیت‌ها را نیز درنظر می‌گرفت. کما اینکه در موضوع پذیرش قطعنامه ۵۹۸ با وجود شوری که برای ادامه جنگ و از خودگذشتگی‌های رزمندگان اسلام وجود داشت؛ ایشان به دلیل شرایط  آن زمان برای پذیرش قطعنامه 598 پیش قدم شدند.
به عبارت دیگر افرادی داریم که صرفا ایده‌آلی فکر می‌کنند و کاری به واقعیت‌های محسوس و ملموس جامعه ندارند اما ایشان حق و حقیقت‌گرایی را با واقع بینی در هم می‌آمیخت. البته واقع بینی با واقع گرایی و تسلیم محض واقعیت بودن متفاوت است.
نماینده مردم تهران در مجلس خاطرنشان کرد: آیت‌الله‌هاشمی‌ عملگرای آرمانخواه بود و در هرشرایطی با در نظر گرفتن آرمان‌ها اقداماتی متناسب با همان وضعیت انجام می‌دادند و در عین حال هرگز به واقعیت‌های اجتماعی بی‌توجه و بی‌تفاوت نبود.
دکتر کواکبیان به نکته هفتم اشاره کرد و افزود: جمع بین ولایت فقیه و تحزب از دیگر ویژگی‌های فکری ایشان بود. خیلی‌ها می‌گویند در جامعه‌ای که رهبر داریم و سیاست‌های کلی نظام را رهبری تعیین می‌کند دیگر از حزب نباید سخن گفت و نمی‌توان حزب داشت.
چند روز قبل از ارتحال خدمت ایشان رسیدیم و از نادیده گرفته شدن نقش احزاب و توجه بیش از حد به نقش افراد گلایه کردیم، ایشان گفتند پس از انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم حتما به این مقوله به صورت جدی خواهد پرداخت و خاطره مفصلی مطرح کردند که قبل از پیروزی انقلاب و در زندان نیز به فکر تشکیل حزب بودیم.
وی تصریح کرد: ایشان در آن خاطره گفتند شهید بهشتی که پس از انقلاب به اتفاق آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی، مقام معظم رهبری، شهید باهنر و آیت‌الله‌ اردبیلی برای تاسیس حزب جمهوری اسلامی اقدام کردند، اما قبل از آن خود امام (ره) از آیت‌الله‌ بهشتی در خصوص تاسیس حزب پرسیدند و حتی ایشان یک گونی اسکناس از سهم امام (ره) را برای تاسیس حزب اختصاص دادند. بنابراین تاسیس حزب با مبانی ولایت فقیه منافاتی ندارد.
عضو شورای ساماندهی امور پایتخت گفت: جمع بین اخلاق و سیاست‌ورزی نکته هشتمی است که در وجود ایشان جمع شده بود. طرفداران روش‌های ماکیاولیستی معتقدند برای کسب و حفظ و توسعه قدرت باید اخلاق را کنار گذاشت. اما بنده گواهی می‌دهم و فعالین عرصه سیاست می‌دانند، ایشان هرگز اخلاق را قربانی سیاست نکرد، بلکه سیاست را خیلی اوقات در پای اخلاق ذبح می‌کردند و از خودشان خودگذشتگی‌های فراوان برای حفظ اخلاق داشتند.
نماینده مردم تهران در مجلس اظهار کرد: چهارشنبه قبل در مجلس گفتم برخی هنوز شعار مرگ بر‌هاشمی سر می‌دهند. ما می‌گوییم ‌هاشمی زنده است تا نهضت زنده است. با مقایسه تشییع جنازه آیت‌الله‌هاشمی‌ با علمای دیگر می‌توان به پایگاه مردمی ایشان پی برد و چرا عده‌ای با مغزهای خشک و تنگ نظری هنوز هم از حقد و کینه دست بر نداشتند.
رییس فراکسیون دیپلماسی و منافع ملی مجلس شورای اسلامی با اشاره به منافع اسلام و منافع ایران به نکته نهم در این زمینه اشاره داشت که جمع بین منافع مسلمانان و منافع ملی را ایشان هنرمندانه پیگیری می‌کردند. یعنی همان آقای هاشمی رفسنجانی که کتاب فلسطین را قبل از انقلاب نوشته بودند در شرایطی که عده‌ای می‌خواستند نیروهای نظامی را به عنوان لشکر علیه اسرائیلی‌ها به کار گیرند در مقام فرماندهی نیروها آن را به خوبی مدیریت کرده و مانع شدند.
عضو هیات رئيسه مجمع نمایندگان تهران تصریح کرد: آخرین و دهمین نکته نیز همان جمع اصلاح طلبی و اصولگرایی از دیگر ابعاد مولفه شخصیتی ایشان بود. اصلاح طلبی بدون اصول معنایی ندارد و اصولگرایی بدون اعتقاد به تغییر و اصلاح بی‌فایده است. شخصیت فراجناحی ایشان به همین معنا بود که هرگز به سمتی متمایل نشد و همواره تعادل را حفظ می‌کرد.
دکتر مصطفی کواکبیان در پایان گفت: باید توجه کنیم در هر منصب حکومتی و دولتی که قرار داشته باشیم طوری عمل کنیم که بعد از ما نام نیک برجای بماند؛ همانطور که در مورد آیت‌الله‌هاشمی‌ چنین شد و رای ایشان در مجلس خبرگان و رأی بی‌سابقه مهندس محسن‌هاشمی در انتخابات شورای شهر تهران نشان از پایگاه عظیم مردمی خاندان ‌هاشمی دارد.