معاون میراث فرهنگی استان یزد با اشاره به عدم توجه کافی به میراث معماری نظامی کشورمان علیرغم سابقهی طولانی آن، در این رابطه از اجرای طرح مرمت و ساماندهی مجموعه نظامی پایگاه متفقین(انگلیسیها) در میبد خبر داد.
«ساشا ریاحی مقدم» در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به این که میراث معماری نظامی در ایران علیرغم سابقه طولانی، کمتر مورد توجه قرار گرفته است، اظهار کرد: جنگ جهانی دوم و اتفاقات سالهای 1318 تا 1324 و تحولات سیاسی و تاریخی در سطح دنیا و نیز هرج و مرج و پیامدهای اقتصادی ایران در این دوره، باعث شد تا شاهد حضور نظامیان متفقین در ایران باشیم و به دلیل استفاده ایران به عنوان کریدور ارتباطی شمال و جنوب شاهد ساخت پایگاههایی برای استقرار نظامیان در آن سالها بودیم.
وی افزود: هر چند مستنداتی در این خصوص به صورت مکتوب تاکنون به دست نیامده است اما با دیدن تصاویر مربوط به حضور نظامیان خارجی در ایران، درمییابیم که آنان در این دوره، حضوری چشمگیر در ایران داشتهاند .
این مسئول با اشاره به مقوله دفاع به عنوان یکی از مهمترین مولفههای کلیدی امنیت ملی و حفظ تمامیت ارضی کشور، گفت: این مقوله جهت تهدیدات روز افزون از طرف دشمنان و عوامل آنها، در اجرای جنگهای نیابتی از اهمیت راهبردی برخوردار است .
وی با اشاره به مراکز نظامی شامل تمام ساختمانهای نظامی، سنگرهای انفرادی، پادگانها، انبارها و دیگر موارد، تصریح کرد: روشهای طراحی مناسب برای یک مرکز نظامی از دیدگاه معماری با در نظر گرفتن قواعد پدافند غیرعامل، موضوعی حائز اهمیت است .
مدیر پایگاه ملی میراث فرهنگی شهر تاریخی میبد با اشاره به معماری خاص نظامی ایران در دوره جنگ جهانی دوم، از اجرای طرح مرمت و ساماندهی مجموعه نظامی پایگاه متفقین(انگلیسیها) در میبد خبر داد و گفت: پایگاه میراث فرهنگی شهر تاریخی میبد در این مقوله به نقطهای از ایران که دارای سابقه طولانی در شهرنشینی و معماری بوده، پرداخته و میراث معماری نظامی معاصر را در شهر میبد بازشناسی کرده تا بتواند راهکاری در خصوص حفاظت و احیای این مجموعه ارائه دهد .
مستندنگاری سه بعدی نارین قلعه میبد
ریاحیمقدم یکی از اقدامات پایگاه میراث شهر تاریخی میبد را مستندنگاری سه بعدی نارین قلعه میبد که در فاز نخست با استفاده از لیزر اسکن انجام شد، ذکر و در این مورد اظهار کرد: اسکنرهای لیزری سه بعدی به عنوان فنآوریهایی نسبتاً جدید در زمینه نقشهبرداری، روز بروز در حال توسعه و پیشرفت هستند و با نیازهای روز نقشهبرداری ارتباطی نزدیک دارند.
وی به نقش محسوس این تکنولوژی در طرحهای نقشهبرداری به ویژه طرحهای سازمان میراث فرهنگی، افزود: لیزر اسکنرها اساساً برای جمعآوری اطلاعات زمینی بکار میروند و یکی از محاسن این سیستمها، اخذ اطلاعات به صورت آنی در مقیاس واقعی است .
وی در مورد کاربرد این روش در برداشت تمام جزئیات سایت نیز تصریح کرد: این دستگاه نقاط زیادی از محل را برداشت میکند که به دلیل زیاد بودن آنها، تبدیل به حجم و در نهایت نقشه میشوند و یکی از اهداف انجام این عملیات در نارین قلعه میبد نیز همین بوده تا بتوان مدلهای سهبعدی، بدون بافت و ترکیب بافت طبیعی و نقشههای معماری شامل پلان، نما، مقطع طولی و عرضی این بنا تهیه شود.
وی از دیگر اهداف استفاده از این فناوری را جمعآوری اطلاعات با مقیاس طبیعی برای مدلسازی قلعه تاریخی با ساختاری پیچیده عنوان کرد و گفت: در این روش میتوان تمام جزئیات قلعه را با بهترین حالت و مقیاس واقعی در کوتاهترین زمان ممکن برداشت کرد که این نکته بسیار حائز اهمیت است .
مغناطیسسنجی نارین قلعه میبد
ریاحیمقدم در بخش دیگری از سخنان خود از بررسی آرکئوژئوفیزیک به روش مغناطیسسنجی در نارین قلعه میبد نیز خبر داد و گفت: حیاط اصلی جنوبی ارگ نارین قلعه برای بررسی مغناطیسسنجی در نظر گرفته و بنا بر محدودیتهای فضایی موجود، حداکثر وسعت قابل برداشت مغناطیسی مورد بررسی قرار گرفت .
وی در مورد جزئیات بررسی مجموعه نارین قلعه میبد عنوان کرد: در همین راستا از قسمت جنوبی بوکنهای دیوار جنوبی و به فاصله حدود یک متر، بررسیهای مذکور آغاز و تمام حیاط برداشت شد. در بخش شرقی نیز تا حدود دو متری دیوار محافظتی شرقی و دیوار غربی به همین ترتیب تا حدود سه متری پیمایش شد .
این مسئول افزود: در قسمت جنوبی و جنوب غربی به دلیل وجود تابلوهای فلزی معرفی و کانکس نگهبانی و وسایل فلزی، گوشه کوچکی از حیاط مورد بررسی قرار نگرفت.
وی با بیان این که به دلیل وضعیت توپوگرافی، آلودگیهای ژئوفیزیکی و عدم امکان پیمایش مغناطیسی در محلی بعد از حیاط تا دیوار محافظتی جنوبی نیز برداشتی صورت نگرفت، تصریح کرد: در مجموع بیشتر حیاط نارین قلعه مورد پیمایش و بررسی مغناطیس سنجی قرار گرفت .
تدوین ضابطه تابلوهای شهری
مدیر پایگاه ملی میراث فرهنگی شهر تاریخی میبد همچننی مطالعه، طراحی الگو، تدوین ضوابط و نشانههای بصری محدوده بافت شارستان شهر تاریخی میبد را از دیگر دستاوردهای این پایگاه عنوان کرد و افزود: تدوین ضوابط برای تابلوهای کاربریهای شهری و تابلوهای راهنما ضروری است لذا طرحی به همین منظور ارائه شد.
وی مطالعه، مستندسازی و طرح حفاظت اضطراری دیوار شرقی شهر تاریخی میبد، شناخت، طرح مرمت و ساماندهی کاروانسرای تاریخی طرازآباد واقع در میان کشتخوانهای شمالی روستای بیده و در جوار قلعه و عمارت خانهباغی موسوم به گِل سرخ را از دیگر خدمات این پایگاه ملی عنوان کرد.