مسعود شجره، رئیس کمیسیون حقوق بشر اسلامی بریتانیا Islamic Human Rights Commission (IHRC) در لندن است که یک سازمان غیر انتفاعی است که ماموریتش همکاری با سازمانهای مختلف اسلامی و غیر اسلامی برای مبارزه در راستای برقراری عدالت برای همه انسانها بدون توجه به سابقه نژادی، دینی و سیاسی می باشد. این سازمان در سال 1997 در لندن تشکیل شد و از سال 2007 به شورای اقتصادی و اجتماعی ملل متحد(ECOSOC) مشاوره می دهد. این سازمانها حمایتهای بسیاری از مسلمانان تحت ستم و تبعیض در کشورهای مختلف انجام داده است و اعتراضات خود را نشان داده است. گفت و گوی "مردم سالاری" با او را بخوانید:
با توجه به مرجع بود سازمان تان، وضعیت مسلمانان انگلیس را چگونه ارزیابی می کنید؟ ایا تبعیش علیه آنان اعمال می شود؟
تبعیض علیه مسلمانان نه تنها در انگلیس بلکه در کل اروپا وجود دارد. مسلمانان مورد نفرت، تحقیر، تبعض و حتی حملات فیزیکی قرار می گیرند. این روند در کانادا و آمریکا هم مشاهده می شود. تنفر علیه اسلام و مسلمانان افزایش یافته است که آسیب زننده است. ما در بریتانیا گزارشگر حقوق بشر در مورد مسلمانان داریم. البته در همه سطوح تبعیض علیه مسلمانان وجود دارد. در گزارش و تحقیقات ما، 80% پرسش شوندگان گفتند که قربانی اسلام هراسی شده اند. متاسفانه اسلام هراسی در حال افزایش است. برخی می گویند تقصیر مسلمانان است ولی واقعیت اینست که غرب دوباره نیاز دارد که دوباره خودر را مورد ارزیابی قرار دهد و به فکر تقویت دوباره خود است. در تعریف دوباره از خود نیاز به دشمن دارد و اینجاست که با خلق «دیگران» که دقیقا در قالب تقویت هویت قرار دارد دست به این کار می زند.
باید یک تغییر اساسی در مورد این رفتار با مسلمانان انجام بشود. از روندهای حاکم در زندگی مسلمانان رضایت چندانی ندارم و شرایط برای مسلمانان روز به روز سخت می شود. با سیاستی که دولت ائتلافی لندن اتخاذ کرده است، انگلیس تصمیم دارد تا به بازسازی هویت انگلیسی شهروندان انگلیس در قالب یک نژاد و ملیت واحد بپردازد که این امر محدودیتهای شدیدی را علیه دیگر اقلیتهای موجود در انگلیس به ویژه جامعه مسلمانان تحمیل می کند. جامعه مسلمانان باید با حفظ آرمانهای خود در جامعه بزرگ بریتانیا حضور داشته باشند. تعداد مسلمانان در بریتانیا در حال افزایش است. هر چند اسلام را به عنوان لولو خرخره معرفی کرده اند. افزایش مسلمانان فرصت خوبی برای مسلمانان است و باعث قدرت بیشترشان می شود.
در مجموع، به خاطر جامعه چند فرهنگی انگلیس وضعیت بهتر از دیگر مناطق اروپاست. واقعیت این است که در 10 سال گذشته، مسیر اشتباهی طی شد. نظرسنجی UKgolf نشان می دهد که 35% از مردم انگلیس به احزابی رای می دهند که تعداد مسلمانان را در انگلیس کاهش دهد.
راهکار مبارزه با اسلام هراسی را در چه می دانید؟
به فعلیت درآوردن پتانسیل تمدن سازی اسلام یک راهکار مهم است. اگر اسلام همراه با عدالت باشد در این مسیر قرار دارد اما اگر فرقه ای و همراه با بی عدالتی و بربریت باشد، دیگر این توانایی را نخواهد داشت. دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران در این تمدن سازی ارزشمند و راهگشا است. این در حالیست که رسانه ها و دولتهای غربی به صورت سیستماتیک اسلام هراسی را تبلیغ می کنند. تعامل مسلمانان با اروپائیان و عملکرد آنها در اروپا می تواند دیدگاههای افراطی علیه اسلام را تعدیل بکند.
در مورد داعش هم که به عنوان اسلام حقیقی در اروپا تبلیغ می شود باید کمیته پیگیری جنایت گروههای تکفیری برای محاکمه رسانه ای جنایات داعش تشکیل شود. برگزاری کنفرانس علمای جهان اسلام در شرایط مهم و بحرانی نقش مهمی در وحدت مسلمانان دارد و می تواند با اسلام هراسی مبارزه کند. ایالات متحده و صهیونیزم مخالف اتحاد مسلمانان و طرفدار تفرقه هستند. ما باید متحد شویم و از طرف دیگر برای حل مسائل مهم جهان اسلام راهکار بیابیم.
عضو مجلس اعیان بریتانیا:
مسلمانان حضور پرنگی در دولت و پارلمان بریتانیا دارند
لرد نظیر احمد عضو مجلس اعیان انگلیس، اصالتا از کشمیر پاکستان است که در 12 سالگی با خانواده خود به انگلیس مهاجرت کرد. وی در سال 2009 به خاطر اظهارات ضد اسرائیلی اش، از حزب کار گر استعفا داد ولی همچنان قانونا عضو مجلس اعیان است. وی از سال 1993 ـ 2000 ،ریاست حزب کارگر در منطقه یورکشایر را بر عهده داشت. در سال 1998 از طرف "تونی بلر" نخست وزیر وقت انگلیس، به عضویت مجلس اعیان درآمد. یهودیان انگلیس، در سال 2009 باعث زندانی شدن وی شدند.
مسلمانان بریتانیا از نظر اقتصادی، سیاسی و اجتماعی چه وضعیت و جایگاهی را دارند؟
جمعیت مسلمانان بریتانیا 2.7 میلیون نفر است و عمدتا پاکستانی، بنگلادشی و هندی تبار هستند. مسلمانانان بریتانیا توانسته اند در عرصه سیاسی، موفقیتهای بسیاری به دست آورند. به عنوان مثال در پارلمان اعم از مجلس عوام و اعیان، شهرداریها و شورای شهر. مسلمانان خدمات زیادی به جامعه بریتانیا هم در حوزه سیاسی، هم اقتصادی و هم اجتماعی کرده اند. حتی مسلمانان به عنوان معاون وزیر، وزیر مشاور در کابینه رسمی و هم کابینه در سایه حضور دارند. حدود ده هزار سرمایه دار مسلمان نقش مهمی در کارآفرینی و پیشرفت بریتانیا داشته اند.
با اینحال مسلمانان همچنان از برخی مشکلات و محدودیتها در تنگنا قرار دارند که امیدوارم در آینده بهبود یابد. متاسفانه آمار اسلام ستیزی و تنفر مذهبی از مسلمانان و نژادپرستی افزایش یافته است. اخیرا یک بسته حاوی مواد پودر سفید رنگ مشکوک به دفتر من در پارلمان ارسال شده بود. باید اعتراف کنم که در انگلیس همه چیز در کنترل یهودیان است و اسلام ستیزی توسط رسانه های تحت امر آنها تبلیغ می رود که تصویری غیر واقعی و خشن از اسلام را ارائه کنند.
مسلمانان در دولت بریتانیا چه سمتهایی داشته و در پارلمان بریتانیا چند کرسی را در اختیار دارند؟
ساجد جاوید از حزب محافظه کار، وزیر فرهنگ، رسانه و ورزش بریتانیا در دولت دیوید کامرون بود که هم اکنون در کابینه ترزا می به عنوان وزیر جوامع وحکومت محلی انتخاب شده است. پیش از وی، سعیده حسین وارسی وزیر مشاور در امور وزارت دین و جوامع بریتانیا بود. صادق امان خان از حزب کارگر در انتخابات اخیر ماه می به عنوان شهردار لندن انتخاب شد. مسلمانان حتی ظرفیت انتخاب به عنوان نخست وزیر بریتانیا را در آینده دارند. هم اکنون هشت مسلمان عضو مجلس اعیان و ده مسلمان نیز عضو مجلس عوام هستند که عمدتا پاکستانی الاصل و حتی از میان بانوان هستند.
در مجلس اعیان بارونز هاله افشار (رئیس شبکه زنان مسلمان) که ایرانی تبار است، لرد طارق محمد احمد از ویمبلدون از حزب محافظه کار، لرد وحید علی از حزب کارگر، بارونز زاهده پروین منظور، لرد محمد الطاف شیخ از حزب محافظه کار، بارونز شیستا احمد شیهان از حزب لیبرال-دموکرات، بارونز مانزلا پولااودین ،
در مجلس عوام تسمینه شیخ از حزب ملی اسکاتلند، از حزب کارگر؛ یاسمین قریشی از منطقه بولتون جنوبشرقی، ناز شاه و عمران حسین از از برادفورد غربی، صدیق خان از توتینگ،
از حزب محافظه کار؛ نصرت منیر الغنی از ولدن، رحمان چیستی از گیلینگهام و رینهام، ساجد جاوید از برامزگرو.
راهکار شما برای مقابله با اسلام هراسی چیست؟
برای رسیدن به این مهم، اتحاد مسلمانان را کاملا ضروری می دانم و از تلاشهای ایران که خود منادی وحدت و مبارزه با با خشونت و افراطیگری است استقبال می کنم. معتقدم نباید اختلافات و تمایزات مسلمانان را برجسته کنیم. سازمان همکاری اسلامی می تواند نقش بی بدیلی در وحدت جهان اسلام داشته باشد. من برای بی اثر کردن تبلیغات منفی علیه اسلام و تاثیرگذاری مسلمانان انگلیس،و همچنین با هدف پشتیبانی از مسلمانان، مجمع مشاوران مسلمان انگلیس را تاسیس کردم. برای حل مشکلات جهان اسلام، حل اختلافات و همکاری قدرتهای بزرگ اسلامی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.
دکتر سعید الشهابی؛ رئیس مرکز وحدت اسلامی لندن:
دولت انگلیس نسبت به وفاداری مسلمانان به بریتانیا یا اسلام تردید دارد
دکتر سعید الشهابی، رئیس مرکز وحدت اسلامی در لندن ، رئیس جنبش آزادی بحرین، و عضو هیات امنای بنیاد اسلامی ابرار است. او در گفت و گو با "مردم سالاری" از تردید بریتانیا در مورد وفاداری مسلمانان سخن می گوید:
وضعیت مسلمانان انگلیس را چگونه ارزیابی می کنید؟
وضعیت مسلمان انگلیس در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی، نسبتاً خوب است. تا قبل از قضیه سلمان رشدی، مسلمانان بیشتر کارکردهای مذهبی و انفرادی داشتند. پس از آن مسلمانان فهمیدند که باید سیاسی عمل کنند و با هم متحد شدند و شورای مسلمانان بریتانیا را تشکیل دادند. مسلمانان تلاش دارند تا خودشان را سازماندهی کنند و هم اکنون در تلاش برای رویارویی با چالشهای جدید هستند. البته مسلمانان از اسلام هراسی و تبعیض رنج می برند همیشه این مساله وجود داشته است و در سطوح بالای دولتی نمی توانند کار کنند. در سطح اجتماعی هم محدودیتهایی وجود دارد. پس از 11 سپتامبر تبعیض علیه مسلمانان و اسلام هراسی تشدید شده است. بریتانیا یک جامعه چند فرهنگی است و در رابطه با مسلمانان رستوران غذای حلال، مسجد و نمازخانه نداشتیم ولی هم اینک اینگونه نیست و وضعیت بهتر است. هرچند دولت نسبت به مسلمانان مظنون و مردّد است که آیا به بریتانیا بیشتر وفادارند یا اسلام. با اینحال، تعداد مسلمانان نیز در حال افزایش است.
گفتمان غرب در قبال بیداری اسلامی، را در تضاد با گفتمان انقلاب اسلامی نمی دانید؟
انقلابات شکل گرفته در جهان اسلام به نوعی بیداری اسلامی بوده و با گفتمان آمریکایی مبنی بر اینکه این دسته از انقلابات بهار عربی است و به دنبال تفکرات لیبرالی است مخالف هستم. اعتقاد دارم که مردم مسلمان در این کشورها به دنبال یافتن دیدگاههای اسلامی و ساقط نمودن اندیشه های اقتدارگرایانه و لیبرالی هستند. تاکید می کنم که این کشورها و مردمان آنها تمام خواسته ها و دغدغه های خود را در چارچوب اسلام پیگیری می کنند به همین دلیل آنان اسلام و ارزشهای آن را زنده کرده اند.
در کل آینده سیاسی کشورهای خاورمیانه و بیداری اسلامی را بسیار پررنگ می بینم و بر این باورم که این دسته از کشورها به شدت در مسیر توسعه و پیشرفت قرار دارند و به خوبی توانسته اند راه توسعه را طی نمایند.
معتقدم اسلام، می تواند نقش هدایت گری مناسبی برای پیشبرد اهداف مردم مسلمان داشته باشد. اسلام و تفکرات مندرج در آن این توانمندی را دارد که پیش برنده اهداف و نیات کشورها و مردم مسلمان در سراسر جهان باشد. و در کل این دین اسلام است که می تواند باعث نابودی پایههای جهان کفر و ظلم و ستم شود. اسلام گرایان اخیر تمام توان خود را برای یافتن مشکلات و حل نابسامانیهای خود خواهند داشت.
اسلام خواهان در کشورهای عربی توانسته اند اسلام را به این کشورها برگردانند و آزادیهای سیاسی و اجتماعی را برای آنان به همراه آورند در حالیکه مثلا در رژیمهای پیشین سرکوبهای سیاسی و اجتماعی در این کشورها بسیار شدید بوده است. در این راستا، اسلام خواهی در مصر و بحرین بسیار ارزشمند است.
گفت و گو ها : نادعلی بای - مدیر مرکز مطالعات بین المللی-راهبردی نپتا