مردم در راپیمایی 22 بهمن شرکت می کنند اما به مفهوم رضایتمندی از همه امور نیست

«مصطفی کواکبیان»، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی بامداد چهارشنبه میهمان برنامه «شب‌گشت» بود و به سوالات متفاوت این برنامه پاسخ گفت. مشروح این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید:
مجری: خوشحالم که با شما گفت‌وگو می‌کنم آقای کواکبیان، آخرین دیدار ما به برنامه تهران20 برمی‌گردد.
کواکبیان: ما را به بسیاری از برنامه‌ها که تازه شروع می‌شود دعوت می‌کنند و وقتی رونق گرفت دیگر سراغی از ما نمی‌گیرند.
مجری: شما همیشه فرد شرو شور و پرریسکی بوده‌اید. سوابق شما اینطور نشان می‌دهد؛ قدم اول‌ها را برمی‌دارید.
کواکبیان: در مجلس روز نیست که صحبت نکنم، به ما می‌گویند فرد شلوغ مجلس هستی. نمی‌دانم چرا اینطور تفسیر شده است.
مجری: چند ساله بودید که به جبهه رفتید؟
کواکبیان: شهریور 59 جنگ شد و من مهرماه همان سال به جبهه رفتم. سال آخر متوسطه بودم. حدودا 18 ساله.
مجری: قبل از آن در سن کمتر شما در زندان ساواک هم بوده‌اید؟
کواکبیان: بله. در 15 سالگی به دلیل فعالیت‌هایی که داشتم دستگیر شدم. گروهی را تشکیل داده بودیم به نام الخمینیون و من سرپرست این گروه بودم. البته پرونده که به دادگاه رفت به دلیل ثقل سن مختومه اعلام شد.
مجری: در فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی و دانشگاهی شما بخش سیاسی و علمی دانشگاهی در طول این 4دهه قوی‌تر بوده، در ورود به دهه پنجم انقلاب اگر بخواهید با جوانان و با کسانی که از آن دوران هیچ ذهنیتی ندارند معاشرت داشته باشید از چه دری وارد می‌شوید؟
کواکبیان: من معتقد هستم بالای 65 درصد جمعیت فعلی کشور ما سال 57 را درک نکرده‌اند. در مشکلاتی که به وجود می‌آید مثلا خطای یک مسئول، حکم اشتباه یک قاضی و عملکرد بد یک نماینده را می‌گذارند پای اینکه «انقلاب این گونه است» در حالی که وقتی یک نماینده خطا می‌کند نمی‌توان مجلس را گناهکار دانست یا اگر مجلس مشکل داشت آن را به نظام تعمیم دهیم یا اگر نظام مشکل داشت بگوییم این مشکل انقلاب است یا حتی اگر انقلاب مشکل داشت بگوییم این مشکل اسلام است.
نسل جدید این تفکیک را انجام نمی‌دهد، این یکی از صحبت‌هایی است که با جوان‌ها دارم، که اگر من خطاکار هستم به پای من بگذارید و نگویید انقلابتان همین است، اسلامتان همین است و نظامتان همین است.
در گفت‌وگو با جوانان خیلی از دوستان ادبیاتی را بکار می‌برند که ادبیات سال 57 است درصورتی که خیلی چیزها عوض شده است. با نسل جدید باید به زبان خودش حرف زد.
مجری: تعدادی سوال دوتایی داریم، تا جایی که ممکن است یکی از گزینه‌ها را انتخاب کنید و اگر احساس کردید که ایجاد شبهه می‌شود، توضیح دهید.
آقای پروفسور کواکبیان یا دکتر کواکبیان؟
کواکبیان: دکتر کواکبیان. بدم نمی‌آید به من پروفسور بگویند، اما نیستم.
مجری: کسی به شما نمی‌گوید؟
کواکبیان: یک موقعی آقای لاریجانی در مجلس گفتند.
مجری: شما انقدر انرژی می‌گذارید فریاد می‌زنید خسته نمی‌شوید؟
کواکبیان: برخی مواقع وقت کم است و گاهی هم حس می‌کنم حرف باطلی پیش می‌رود به همین دلیل صدایم بالا می‌رود.
مجری: عصبانی می‌شوید یا صدایتان بالا است؟
کواکبیان: نه عصبانی نمی‌شوم صدای طبیعی من است. بعضی مواقع در مجلس نمایندگان مشغول کار‌های خودشان هستند و گوش نمی‌کنند، بلند می‌گویم که جلب توجه کند.
مجری: کدام بدتر است؟ «در خیابان قدم بزنید هیچکس شما را نشناسد یا در خیابان قدم نزنید که شما را می‌شناسند؟»
کواکبیان: هر دو گزینه شما جای بحث دارد. «اگر بشناسند و قدم بزنی خوب است.»
مجری: برای کسی نردبان باشید یا به کسی مدیون باشید؟
کواکبیان: ما چون تجربه کردیم و نردبان شده‌ایم، ترجیح می‌دهیم که مدیون شویم.
مجری: فراکسیون امید یا فراکسیون اصلاح‌طلبان؟
کواکبیان: اسمش فعلا امید است، اما من از اول هم گفته‌ام فراکسیون اصلاح‌طلبان.
مجری: حزب یا جناح؟
کواکبیان: حتما حزب.
مجری: همه می‌گویند حزب، اما جناح پررنگ‌تر است.
کواکبیان: نه، 15 نفر در مجلس فعلی از اعضای شورای مرکزی و سیاسی حزب ما هستند.
مجری: نه منظورم تحزب است. این موضوع به شکل فرهنگی برای ما جا نیفتاده است. «کدام برای شما سخت‌تر است؟ موهایتان بریزد یا دیگر نتوانید کت‌وشلوار بپوشید؟»
کواکبیان: تحمل کچلی آسان‌تر است.
مجری: مستقل بی‌تاثیر یا وابسته جناحی تاثیرگذار؟
کواکبیان: حتما وابسته جناحی تاثیرگذار.
مجری: هامون یا جدایی نادر از سیمین؟
کواکبیان: جدایی نادر از سیمین را دیده‌ام اما هامون را به خاطر ندارم.
مجری: میز یا صندلی؟
کواکبیان: صندلی بهتر است، اما اگر میز هم در خدمت باشد خوب است.
مجری: قورمه سبزی همسرتان یا قورمه سبزی مادرتان؟
کواکبیان: مادرم مرحوم شده‌اند، اگر بگویم مادر ممکن است همسر ناراحت شوند، همان همسر.
مجری: خواب تخت یا خیال تخت؟
کواکبیان: من فکر می‌کنم اگر انسان در این شرایط خیالش تخت باشد خیلی عجیب است. همان خواب تخت. نمی‌شود خیال آدم تخت باشد.
مجری: استاندار سمنان یا نماینده مجلس؟
کواکبیان: من نمایندگی را ترجیح می‌دهم.
مجری: اصلاح‌طلب اصولگرا یا اصولگرای اصلاح‌طلب؟
کواکبیان: خیلی فرقی نمی‌کند، ولی من اصلاح‌طلب اصولگرا هستم. ولی اصولگرایی که به دنبال تحول نباشد هم باید به اصولش شک کرد.
مجری: دکتر یا دیپلمات؟
کواکبیان: دیپلمات‌ها هم باید تحصیلات عالیه داشته باشند، ولی من دانشگاه را ترجیح می‌دهم.
مجری: اشک شوق یا قهقهه؟
کواکبیان: اشک شوق.
مجری: استقلال یا پرسپولیس؟
کواکبیان: همه شاید بگویند تیم ملی، اما واقعیتش این است که من دو فرزند دارم، یکی آبی است و دیگری قرمز.
مجری: مربی خارجی یا داخلی؟
کواکبیان: مربی داخلی که روزآمد باشد و آخرین دانش فنی‌ را داشته باشد ترجیح دارد. حداقل مربی‌ها را بفرستیم یاد بگیرند، اگر نمی‌شود خارجی هم خیلی بد نیست.
مجری: کدام هوشمندانه‌تر است؟ دوستی با قدرت مستقر یا دوستی با مخالفان؟
کواکبیان: من معتقد هستم که هوشمندی در این دو گزینه نیست، ممکن است شما با قدرت مستقر مشکلاتی داشته باشید با دشمنان هم دوستی نداشته باشید. آنچه در این دو گزینه منحصر شود را قبول نمی‌کنم.
مجری: حقوق شهروندی یا پایه حقوق کارگران؟
کواکبیان: اگر واقعا پایه حقوق کارگران رعایت شود حقوق شهروندی‌شان هم رعایت شده است.
مجری: پرواز یا نامرئی شدن؟
کواکبیان: پرواز.
مجری: محبوبیت عمومی یا محبوبیت پیش بعضی‌ها؟
کواکبیان: محبوبیت پیش بعضی‌ها زودگذر است، عمومی باشد ماندگار است.
مجری: می‌گذره یا بگذریم؟
کواکبیان: بگذریم.
مجری: به نظر شما در انتخابات بعدی پیروزی با فرد است یا جناح؟
کواکبیان: ریاست جمهوری؟
مجری: هر کدوم را شما دوست دارید مطرح کنید.
کواکبیان: در انتخابات مجلس که احتمالا قانون تغییر خواهد کرد و فهرست، لیست و احزاب مطرح می‌شود. در ریاست جمهوری هم امیدوار هستیم این فرهنگ غالب شود که انتخابات حزبی برگزار شود.
مجری: دستمزد بالا یا دستمزد به موقع؟
کواکبیان: به موقع نباشد خیلی مشکلات به وجود می‌آید.
مجری: فیلترینگ یا اعتماد؟
کواکبیان: من مخالف هر فیلتری هستم. معتقدم اگر می‌توانیم کنترل کنیم، در برخی فضا‌های مجازی نمی‌توانیم و فقط شعار می‌دهیم. پس باید اعتماد کرد.
مجری: توسعه سیاسی یا توسعه اقتصادی؟
کواکبیان: توسعه فرهنگی مقدم است. ولی معتقد هستم که اگر توسعه روی یک وضعیت پیش برود نتیجه مطلوبی نمی‌دهد. توسعه باید همه جانبه باشد، اما در عین حال معتقد هستم که توسعه فرهنگی هم می‌تواند توسعه اقتصادی داشته باشد و هم توسعه سیاسی.
مجری: خودروی داخلی یا خارجی؟
کواکبیان: من طرفدار خودروی داخلی هستم ولی اگر خودروسازها خودروی بی‌کیفیت تولید کنند خودشان جامعه را به سمت خودروی خارجی سوق می‌دهند. خودروی داخلی اول باید کیفیت داشته باشد.
مجری: رجل سیاسی یا مرد سیاست؟
کواکبیان: رجل سیاسی یک اصطلاح قانون اساسی است، مرد سیاست هم تفسیر همان است. اما باید توجه داشته باشیم که رجولیت فقط به معنای جنس مذکر نیست.
مجری: بروکراسی یا ارباب رجوع؟
کواکبیان: ارباب رجوع را بتوانیم تحمل کنیم بهتر از ایجاد بروکراسی است؛ خیلی‌ها این بروکراسی را ایجاد می‌کنند تا ارباب رجوع را دفع کنند. لذا ارباب رجوع ترجیح دارد.
مجری: به نظر شما سوخت باید آزاد باشد و مدیریت را به مردم واگذار کنیم یا نه به صورت یارانه‌ای و سهمیه‌بندی در اختیار دولت قرار بگیرد؟
کواکبیان: در شرایطی که بحث قاچاق وجود دارد باید کنترل شود، اما مبنایی اگر به موضوع نگاه کنیم آزاد‌سازی قیمت‌ها به نفع اقتصاد است. اما مهم است که با چه قیمتی آزاد شود.
در بحث بودجه عنوان شده است که قیمت بنزین در منطقه میانگین 6 هزار تومان است، سوال اینجاست که با چه قیمت دلاری؟ اگر با دلار 3600 تومان باشد در منطقه زیر 2000 تومان می‌شود. با این نوسانات اگر قیمت‌ها را آزاد کنیم، اینگونه حتما به طبقات ضعیف جامعه آسیب وارد می‌شود.
چسبندگی قیمت‌ها در اقتصاد وجود دارد و افزایش قیمت بنزین بر قیمت تمامی کالاها تاثیر می‌گذارد. لذا دولت اگر واقعا بتواند کنترل کند و از قاچاق جلوگیری کند و سهمیه‌بندی باشد بهتر باشد. اما مبنایی طرفدار آزاد سازی قیمت‌ها هستم.
مجری: روز سه‌شنبه در مجلس موضوعات مختلفی مطرح شد، شنیده‌ام شما گفته‌اید می‌توانیم یک خبر خوب برای مردم پیش از عید داشته باشیم. این درست است؟
کواکبیان: دوشنبه این موضوع مطرح شد. بحث اعاده اموال نامشروع بود. که گفتم همه بیاییم تعصبات جناحی را کنار بگذاریم، چون در مبارزه با فساد اصولگرا یا اصلاح‌طلب فرقی نمی‌کند، هرکسی که فاسد است باید با آن مقابله شود.
 از این جهت گفتم بیایید یک خبر خوش به مردم بدهیم، مجلس تصویب کند که بعد از انقلاب هرکسی خواسته است از مردم سو استفاده کند، اموال نامشروعش به بیت‌المال برگردد.
در مجلس همچنین استانی شدن انتخابات در دستور قرار گرفت و چند ماده هم تصویب شد، این موضوع هم تحولی در مجلس ایجاد می‌کند و هم در جامعه و سیستم؛ ما را یک پله بالاتر می‌آورد.
مجری: اگر می‌توانستید یک خصلت خوب را از فردی بگیرید چه خصلتی بود؟
کواکبیان: من خصلت جوانمردی را انتخاب می‌کردم.
مجری: اگر می‌توانستید یک جمله خاص بگویید و یک لحظه صدای شما در کل جهان پخش شود آن چه جمله‌ای بود؟
کواکبیان: من فکر می‌کنم که اگر ما به فطرت الهی انسان‌ها رجوع کنیم و آن چیزی که با فطرتشان منطبق است بیان کنیم، همه را جذب می‌کنیم.
مجری:اگر سیاستمدار نبودید و بازیگر کمدی بودید، دوست داشتید از طرف آقای مدیری دعوت به کار شوید یا آقای عطاران؟
کواکبیان: آقای مدیری سطح ویژه‌تری دارد.
مجری: اگر در مجلسی شلوغ کسی کفش شما را بپوشد و برود شما هم کفش کسی دیگر را می‌پوشید یا نه؟
کواکبیان: اگر ببینم دیگر جمعیتی نمانده هر کفشی را که ببینم می‌پوشم. ولی اگر جمعیت زیاد باشد رعایت می‌کنم.
مجری: اگر در این دو موقعیت قرار می‌گرفتید کدام را انتخاب می‌کردید؟ پنالتی که بیرانوند از رونالدو گرفت؟ یا گلی که خداداد زد؟
کواکبیان: گلی که خداداد زد خیلی تاثیرگذار بود ولی حفظ آبرویی که بیرانوند کرد هم ارزشمند بود. من بیرانوند را انتخاب می‌کنم.
مجری:اگر برگردید به عقب کدام تصمیم را نمی‌گیرید؟
کواکبیان: تصمیمات زیادی گرفتم که بعد‌ها ناراحت شدم. در انتخابات‌ برای کسانی کار کردم که الان پشیمان هستم.
مجری: فرض کنید یک مزرعه دارید چه چیزی در آن می‌کارید؟
کواکبیان: اگر وقت باشد حداقل از عهده سبزی برخواهیم آمد.
مجری: اگر از کسی پول گرفته باشید و نداشته باشید که به او پس بدهید چه کار می‌کنید؟
کواکبیان: من شفاف هستم. می‌گویم فعلا ندارم کمی تحمل کن.
مجری: اگر بتوانید به عقب برگردید و در انتخابات ریاست جمهوری اسمتان در لیست امید قرار بگیرد چکار می‌کنید؟
کواکبیان: در این زمینه من معتقد هستم قانون ما مشکل دارد. در قانون رجال سیاسی تعریف نشده است، این لایحه جامعه انتخابات که دولت آورده است می‌گویند تعریف شده است. وقتی این خلا وجود داشته باشد بیش از 1300 نفر همه می‌خواهند رئیس جمهور شوند.
وقتی این واژه تعریف داشته باشد و ضابطه دار شود کسانی که شرایط را دارند می‌آیند. در این صورت هم کسانی که می‌خواهند صلاحیت‌ها را بررسی کنند دقت بیشتری می‌کنند و هم مردم بهتر می‌توانند انتخاب کنند.
مجری: اگر شما مجری برنامه بودید و می‌خواستید یک مهمان سیاسی دعوت کنید، چه کسی را دعوت می‌کردید؟
کواکبیان: اگر آقای علی لاریجانی می‌آمد ایشان را دعوت می‌کردم.
مجری: آخرین باری که کسی به شما گفت کاری را نکنید و کردید، کی بود؟
کواکبیان: بچگی‌ها زیاد بوده است، اما بعد دیگر عاقل شدیم و وقتی کسی این توصیه را کرد می‌سنجیدیم. سعی کردیم که نصیحت‌پذیر باشیم.
مجری: آخرین باری که خودتان رو سرزنش کردید؟
کواکبیان: در مورد بعضی از تصمیمات حزبی بوده است که تصمیماتی گرفته‌ایم و بعد گفته‌ایم که کاش نمی‌گرفتیم.
مجری: کدام اخلاق خودتان را سعی کرده‌اید عوض کنید، اما موفق نشده‌اید؟
کواکبیان: همین که صدایم بلند است.
مجری: اگر شما مدافع حقوق زنان بودید اولین مطالبه‌ای که برایش کار می‌کردید چه بود؟
کواکبیان: من در همین انتخابات هم معتقد هستم باید یک تبعیض مثبت قائل شویم. چه اشکالی دارد در قانون بنویسیم تعداد مشخصی از نمایندگان تهران باید حتما خانوم‌ها باشند. البته شاید گفته شود شما فرهنگ سیاسی مردم را بالا ببرید خود به خود به هردو به یک اندازه رای می‌دهند. اما شرایطی که به وجود می‌آید خود خانم‌ها جلو نمی‌آیند. این تبعیض مثبت را از این بابت می‌گویم.
مجری: اگر می‌توانستید دوست صمیمی یکی از افراد تاثیر گذار در تاریخ باشید چه کسی را انتخاب می‌کردید؟
کواکبیان: من شهید بهشتی را انتخاب می‌کردم. در 19 سالگی مسئول حزب جمهوری اسلامی استان سمنان بودم. ایشان واقعا شخصیت کم نظیری بودند.
مجری: چند بار ایشان را دیده بودید؟
کواکبیان: 5 یا 6 بار
مجری: یک ویژگی خاص از ایشان در ذهنتان مانده چیست؟
کواکبیان: ایشان واقعا روشنفکر به معنای کامل کلمه بود. زمان شناس بود و در عین حال مدیری متخصص و فقیه بودند.
مجری: شما تاکنون رای ممتنع هم در مجلس داده‌اید؟
کواکبیان: نه خیلی کم پیش می‌آید. ممتنه خیلی جاها به معنی مخالفت است، خب بهتر است همان مخالف رای داد.
مجری: مهمترین رای مخالف شما به چه کسی یا چه قانونی بوده است؟
کواکبیان: در بعضی مواقع رای مخالف داده‌ایم، ولی الان برای نام بردن در ذهنم نیست. من بیشتر به توانمندی‌ها توجه کرده‌ام. این که از دوستان حزبی‌ام باشند ملاک نبوده است.
البته اگر سیستم، انتخابات و فراکسیون‌ها حزبی شود و نه جناحی من یک تعهد شرعی به حزبم دارم حتما آن را رعایت می‌کنم، اما فعلا فقط توانمندی‌ها.
مجری: اگر حق وتو داشتید کجا از آن استفاده می‌کردید؟
کواکبیان: من صادقانه می‌گویم، جایی که نفع طبقات ضعیف جامعه هست حتما سعی می‌کردم از آن استفاده کنم. البته نفع نه بی‌انضباطی. بعضی می‌خواهند انضباط مالی را بهم بزنند. «امام خمینی(ره)» می‌گفتند که هنر باید در خدمت جنگ فقر و غنا باشد. ما باید درد محرومان جامعه را بسنجیم. گرانی گوشت از معضلات است. برخی فکر می‌کنند اگر به گردن دولت بیندازند نظام مبرا است، اینها بحث‌های تفصیلی است. باید دست به دست هم دهیم و چاره‌ای برای مردم پیدا کنیم و مردم را از این مشکلات دربیاوریم.
 مردم ما مردم خوبی هستند. هرکسی به راهپیمایی آمد مسئولین به خودشان نگیرند که مردم به خاطر ما آمده‌اند، مردم در عین اینکه نارضایتی دارند در چهلمین سالگرد پرشورتر ظاهر می‌شوند.
مجری: شما هم در حمام زیر آواز می‌زنید؟
کواکبیان: خیر.
مجری: شما هم با خودتان حرف می‌زنید؟
کواکبیان: آدم معمولی با خودش حرف نمی‌زد.
مجری: برای شما پیش آمده وقتی با گوشی حرف می‌زنید دنبال گوشی بگردید؟
کواکبیان: برای رخ دادن این اتفاق باید حواس پرتی به اوجش رسیده باشد.
مجری: شما تا به حال حرفی زده‌اید که یک مدت بعد خودتان هم باورتان شده باشد ولی آن حرف درستی نباشد؟
کواکبیان: خیر. چون خیلی روراست هستم.