در بازار آشفته لوازم خانگی چه می‌گذرد؟

وضعیت بسیار آشفته‌ای در بازار لوازم خانگی ایجاد شده است. بازار لوازم خانگی به شدت با کمبود کالا مواجه شده است و قیمت کالاهای موجود در بازار نیز به شدت افزایش یافته است. حتی در برخی موارد دیده می‌شود که قیمت یک یخچال فریزر ساخت داخل نسبت به تابستان سال گذشته، حدود ۱۰ میلیون تومان افزایش یافته است. در این بازار چه روی داده است؟!
به گزارش مردم سالاری آنلاین، در ابتدای سال جاری، اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات لوازم خانگی به شکل‌گیری رانت و فساد منجر شد و کالاهای وارداتی عمدتاً بر اساس نرخ ارز ۷۵۰۰ یا ۸ هزار تومانی توسط واردکنندگان، قیمت‌گذاری شده و در بازار به فروش رسیدند. بعد از شکل‌گیری این فساد، واردات لوازم خانگی در اوایل تیر ماه امسال ممنوع اعلام شد. اما این ممنوعیت واردات، وضعیت بازار را آشفته‌تر نیز کرد!
 
ممنوعیت واردات لوازم خانگی و کمبود جنس در بازار
تصمیم ممنوعیت واردات لوازم خانگی در ابتدای تیرماه تصمیم چالش‌برانگیزی بود. تولیدکنندگان لوازم خانگی در ایران در سالیان گذشته همواره نسبت به واردات لوازم خانگی و سطح بالای قاچاق در این بازار معترض بوده‌اند. یکی از خواسته‌های آن‌ها از دولت در این سالیان این بوده که واردات لوازم خانگی در کشور ممنوع شود.
این تولیدکنندگان بالاخره در تیرماه امسال به آرزوی‌شان رسیدند. اما این تازه اول آشفتگی‌ها در بازار لوازم خانگی بود. حبیب‌الله انصاری دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران پس از ممنوعیت واردات لوازم خانگی گفته بود: تاکنون کارخانجات ما از ۵۰ تا ۸۰ درصد ظرفیت خود برای تولید استفاده می‌کردند که با این ممنوعیت، ظرفیت تولیدشان بالا خواهد رفت؛ زیرا اگر قرار باشد واردات ممنوع شود این تولیدات باید جایگزین محصولاتی شود که ممنوعیت وارداتی دارد.
اما نه تنها افزایش تولید لوازم خانگی بعد از ممنوعیت واردات صورت نگرفت، بلکه فروشندگان لوازم خانگی می‌گویند که شرکت‌های تولیدکننده داخلی، جنس به بازار عرضه نمی‌کنند. محمد طحان‌پور رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی می‌گوید: هم‌اکنون وضعیت بازار لوازم خانگی مناسب نیست و اگر فروشنده‌ای نمی‌تواند کالای واحد صنفی خود را بفروشد به دلیل احتکار نیست، چراکه دیگر نمی‌تواند آن را جایگزین کند و خالی شدن ویترین مغازه یا فروشگاه وجهه مناسبی ندارد؛ چراکه تولیدکنندگان، تولید خود را کاهش داده‌اند و با وجود آن‌که فشار زیادی به دولت برای ممنوعیت واردات آوردند و اعلام کردند که می‌توانند بازار را تأمین کنند، این اتفاق نیفتاد.
میزان احتکار هم در بازار لوازم خانگی به شدت بالا رفته و در روزهای گذشته خبرهایی از کشف انبارهای لوازم خانگی احتکارشده در استان‌های مختلف کشور، به گوش رسیده است. با این حال رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی در این‌باره می‌گوید: انبارهای کشف شده هیچ کدام به فروشندگان اختصاص نداشته است و همگی تولیدکننده یا واردکننده بوده‌اند.
چیزی که مشخص است این است که در شرایط فعلی هم بازار لوازم خانگی به شدت با کمبود جنس روبرو است و هم در مواردی که بتوان جنسی را یافت، قیمت آن به شدت افزایش یافته است. این مورد حتی در مورد لوازم خانگی ساخت داخل هم صادق است. بعضاً در بازار دیده می‌شود که قیمت یک یخچال فریزر ساید بای سایدِ ساخت داخل که در تابستان سال گذشته ۶ میلیون تومان بوده است در حال حاضر به بیش از ۱۶ میلیون تومان رسیده است!
 
تولیدکنندگان لوازم خانگی چه می‌گویند؟
 در شرایط فعلی مشخص شده که تولیدکنندگان لوازم خانگی علی‌رغم وعده‌های قبلی نتوانسته‌اند، نیازهای بازار داخلی را تأمین کنند. با این حال، آن‌ها هم توجیهاتی دارند و دلایلی را برای کاهش عرضه کالاها به بازار عنوان می‌کنند.
حمیدرضا غزنوی سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی در مورد کاهش تولید لوازم خانگی می‌گوید: کاهش تولید ما در دو ماه گذشته ۱۰ درصد بود و این درحالی است که ما با ولع مصرف روبرو شده‌ایم و علت آن، افزایش شدید قیمت کالاهای وارداتی است. وی همچنین می‌گوید تولیدکننده داخلی با افزایش قیمت مواد اولیه مواجه شده و هزینه‌های تولید بالا رفته است.
بالا رفتن نرخ ارز باعث شده تا قیمت اولیه و قطعات مورد نیاز تولیدکنندگان داخلی که باید از خارج وارد شود، به شدت افزایش یابد. این امر هزینه تولید را بالا برده و به افزایش قیمت محصولات ساخت داخل نیز منجر شده است. تولیدکنندگان لوازم خانگی می‌گویند قیمت مواد اولیه ۴۰ درصد افزایش یافته و سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان، صرفاً بر قیمت نهایی کالا تمرکز دارد و هیچ توجهی به قیمت مواد اولیه نمی‌کند. مواد اولیه صنایع لوازم خانگی عمدتاً توسط فولادی‌ها و پتروشیمی‌ها تأمین می‌شود و بنابراین ردپایی از پتروشیمی‌ها و پتروشیمی‌ها در مشکلات این بخش هم دیده می‌شود.
علاوه بر این، تولیدکنندگان لوازم خانگی می‌گویند آن‌ها بر خلاف واردکنندگان کالاهای اساسی در ماه‌های گذشته در تأمین ارز برای واردات مواد اولیه، مشکلات زیادی داشته‌اند و این امر نیز در کاهش تولید سهم داشته است. هرچه که هست، وضعیت بسیار آشفته‌ای در بازار لوازم خانگی ایجاد شده که هم مردم و هم فروشندگان و هم تولیدکنندگان دچار سردرگمی شده‌اند.