گروه دیپلماسی: «حسین امیرعبداللهیان» وزیرامورخارجه ایران اواخر هفته گذشته و همزمان با برقراری آتش‌بس در غزه به بیروت رفت. سفر دیپلمات ارشد جمهوری در حقیقت قسمتی از پازل از جنگ دیپلماتیک با اسرائیل بود. وی در گفت‌وگو با شبکه «المیادین» تاکید کرد: آتش‌بس کنونی یک فرصت سیاسی برای دوری منطقه از جنگ را فراهم کرده است و آمریکا باید بین استمرار این وضعیت و دوری منطقه از جنگ و یا ادامه یک وضعیت بدتر در منطقه دست به انتخاب بزند. اگر آمریکا طبق پیام‌هایی که به ایران داده، به دنبال گسترش دامنه جنگ نیست، باید گزینه نخست را انتخاب کند، در غیر این صورت چنانچه مسیر حمایت بی چون و چرا از ادامه نسل کشی اسرائیل را انتخاب کند، باید تبعات سخت آن را هم متحمل شود.
امیرعبداللهیان در تشریح اهداف سفر به بیروت ضمن تاکید بر رایزنی مستمر بین ایران و لبنان گفت: طبعا منطقه اکنون دارای شرایط خاصی است. ما با شرایط پیچیده ای در منطقه مواجه هستیم. بعد از گذشت حدود ۶ هفته از عملیات طوفان الاقصی که ما آن را اقدامی مطابق با حقوق بین‌الملل می‌دانیم و توسط حماس بر ضد اشغالگران و در پاسخ به جنایات آنان انجام شد، پس از آن شاهد جنایات وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه ملت فلسطین در غزه و کرانه باختری و حتی غیرنظامیان در جنوب لبنان در طی ۶ هفته گذشته بودیم.
وی با بیان این که «حماس و مقاومت تصمیم‌گیرندگان آتش‌بس هستند» گفت: از ساعات اولیه طرح موضوع امکان ایجاد آتش بس بشردوستانه ما با دوستانمان در قطر به شکل مستمر در این خصوص گفت‌وگو کردیم و گفتیم از هر تصمیمی که حماس بگیرد حمایت می‌کنیم و آن را محترم می‌شمریم، اما ۴۷ روز جنگ علیه غزه، نشان داد که اسرائیل از طریق جنگ نمی‌تواند اسرایش را آزاد کند. درخصوص وضعیت اسرای فلسطینی و اسرائیلی باید از طریق گفت وگو و دیپلماسی نوعی توافق صورت گیرد. همان طور که امروز شاهدیم آمریکا و اسرائیل قادر نیستند که حماس را در غزه نابود کنند. حماس جنبشی آزادی بخش و مشروع است و در فلسطین هم باقی خواهد ماند. پیروز این جنگ، ملت فلسطین و مقاومت هستند. تا امروز بازنده اصلی این جنگ آمریکا و رژیم صهیونیستی بوده‌اند.
تاثیر آتش‌بس بر موازنه جنگ
وزیرامورخارجه ایران تصریح کرد: ما به تصمیمی که حماس به عنوان صاحب قرار (تصمیم گیرنده) اتخاذ می‌کند، احترام می‌گذاریم. ما معتقدیم که جنگ رژیم اسرائیل و آمریکا علیه فلسطین پایان دهنده این موضوع نخواهد بود بلکه منجر به توسعه دامنه جنگ می‌شود. ما در روزها و هفته‌های آغازین جنایات جنگی و نسل کشی اسرائیل علیه غزه، هشدار دادیم که در صورت ادامه جنگ، گشایش جبهه‌های جدید و گسترش دامنه جنگ اجتناب ناپذیر است. امروز ما شاهد هستیم که جبهه‌های جدیدی در جنوب لبنان، یمن، سوریه و عراق به یاری غزه آمده اند. من هفته گذشته در ژنو تصریح کردم که ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران هیچ گروه نیابتی در منطقه نداریم بلکه آنها خود تصمیم می‌گیرند که طبق مصالح کشورشان و مصالح امت عربی - اسلامی دست به اقداماتی بزنند. ملت‌های عرب مسلمان عراق، یمن و سوریه نشان دادند نمی‌توانند تنها شاهد کشتار غیرنظامیان در غزه باشند و نسبت به این موضوع بی‌تفاوت باشند. بنابراین ما معتقدیم آن چه که امروز به عنوان آتش بس بشردوستانه از آن یاد می‌شود، به این سبب است که طرف آمریکایی و اسرائیلی از طریق جنگ قادر به نابودی حماس نیست. در طول ۴۷ روز گذشته بخشی از منازل و مدارس و بیمارستان‌ها را نابود کردند. این امر باعث گسترش دامنه جنگ شد. لذا آتش بسی که منجر به توقف جنایات جنگی رژیم صهیونیستی شود، مانع گسترش دامنه جنگ هم خواهد شد. اما من معتقدم آتش بس موقت، اگر ادامه نیابد، ادامه جنگ و تجاوزها علیه غیرنظامیان در غزه شرایط جدیدی را ایجاد خواهد کرد. شرایط منطقه مانند شرایط قبل از آتش‌بس بشردوستانه باقی نخواهد ماند و دامنه جنگ بیش از گذشته گسترش خواهد یافت. لذا ما به صراحت به همه بازیگران و آمریکا گفتیم که شما از ایران و حزب الله و سایر طرف‌ها می‌خواهید که خویشتنداری کنند و پیام‌هایی را ارسال می‌کنید مبنی بر این که آمریکا خواستار گسترش جنگ نیست، اگر این را می‌خواهید باید عملا به دنبال توقف جنگ باشید نه این که به طور کامل و همه جانبه از رژیم اشغالگر صهیونیستی جانبداری و در این جنایات مشارکت کنید. ما در ایران به دنبال گسترش دامنه جنگ نیستیم، اما در صورت تداوم و تشدید جنگ علیه غزه و فلسطین، هر احتمالی برای گسترش بیشتر دامنه جنگ متصور هست.
اما در صورت استمرار آتش بس و طرح ابتکارات سیاسی که تضمین کننده حقوق مردم فلسطین باشد، می‌توان از گسترش جنگ جلوگیری کرد و در نهایت هم تصمیم گیرنده اصلی مردم فلسطین و غزه هستند.
درخواست خویشتنداری از ایران
امیرعبداللهیان در پاسخ به المیادین ضمن تایید دریافت پیام از واشنگتن گفت: آمریکا از روزهای اول هجوم وحشیانه رژیم صهیونیستی به غزه چندین پیام فرستاد. یکی از موضوعات مورد اهتمام آمریکا، توصیه ایران به خویشتنداری بود. این درخواست اول آمریکا از ایران بود. موضوع دوم این است که آمریکا در پیام‌هایش تأکید می‌کند که ایالات متحده به دنبال توسعه دامنه جنگ نیست. تقریبا در همه این پیام‌ها آمریکا از ایران می‌خواهد که به گروه‌های موجود در عراق و سوریه و یمن و منطقه توصیه کند که دست به اقدامی علیه اسرائیل و پایگاه‌های آمریکایی نزنند. اگر امروز در عراق و سوریه گروه‌هایی هستند که طبق تشخیص و تصمیم خود علیه آمریکا عمل می‌کنند، آنها برای این کار از ما کسب اجازه نمی‌کنند. آنان تحت فرماندهی ایران نیستند. ما به صراحت گفتیم که ایران هیچ گروه یا مجموعه نیابتی در منطقه ندارد. جوانان عراقی که طی سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ با داعش و اشغالگری آمریکا مبارزه می‌کردند و شاهد این بودند که بیش از یک میلیون و صد هزار عراقی از سال ۲۰۰۳ به شهادت رسیدند، از سال ۲۰۱۱ به بعد آماده مقابله با داعش شدند، امروز برای استقلال خود و برای دفاع از همنوعان و برادران عرب و مسلمان خود به پایگاه‌های آمریکا در عراق یا سوریه حمله می‌کنند. یمن هم تصمیم گرفت که برای دفاع از ملت مظلوم فلسطین اقدام به پرتاب موشک به سمت شهر اشغال شده ایلات کند و با موشک‌های بالستیک و پهپادهای خود آن را هدف قرار دهد. آن چه در جنوب لبنان اتفاق می‌افتد نیز تصمیمی است که در داخل لبنان و توسط مقاومت لبنان اتخاذ شده است. بنابراین همگی برای امنیت ملی کشورشان و امنیت منطقه تلاش می‌کنند.
خودکفایی مقاومت
امیرعبداللهیان در پاسخ به درباره نقش تهران در موفقیت‌های نظامی حماس و ادعای نقش ایران در طوفان الاقصی گفت: امروز مقاومت امکانات و سلاح‌های مورد نیاز را خود تولید و تأمین می‌کند. مقامات غربی در گزارش‌های خود اعلام می‌کنند که حداقل ۳۰ درصد از سلاح‌هایی که در بیش از دو سال گذشته به اوکراین ارسال کرده‌اند، در بازار سیاه و قاچاق اسلحه در مناطق مختلف جهان در حال خرید و فروش است. لذا تأمین و تولید سلاح برای مقاومت کار بسیار ساده ای است. امروز خود مقاومت رأسا هم اقدام به تولید سلاح می‌کند.
امیرعبداللهیان ضمن انتقاد از تهدیدات اتمی رژیم صهیونیستی و لزوم پیگرد آن، گفت: جامعه جهانی باید به طور ویژه بر دو موضوع متمرکز شود. موضوع اول، خلع سلاح اتمی رژیم جنگ طلب صهیونیستی. خصوصا این که این رژیم قصد و اراده استفاده از سلاح اتمی را دارد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید به طور جدی وارد این پرونده شود و رژیم اشغالگر اسرائیل را خلع سلاح اتمی نماید. موضوع دوم که به برقراری امنیت و ثبات در منطقه غرب آسیا کمک می‌کند، این است که دادگاه بین‌المللی رسیدگی به جنایات جنگی این رژیم و محاکمه افرادی که در طی این جنگ مرتکب جنایات شدند و غیرنظامیان را هدف قرار دادند، تشکیل شود تا درسی برای سایر مجرمین باشد.
جنگ دیپلماتیک ایران با اسرائیل
وی در تشریح اقدامات دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی گفت: تهران در سطوح مختلف از جمله با اتخاذ یک رویکرد فعال دیپلماسی سران تلاش کرد برای توقف جنایات جنگی، ارسال کمک‌های مستمر انسان دوستانه، جلوگیری از کوچ اجباری فلسطینیان و ساکنان غزه اقدامات فعالی را انجام دهد. ابتکارات و پیشنهاداتی که با کمک دیگر کشورها منجر به نشست سران سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب و نشست سران بریکس شد و ابتکارات دیگری در این چارچوب همچنان در دست پیگیری جدی ماست.
ما معتقد هستیم که سرزمین اشغالی تا زمانی که ساکنان آن منطقه از اشغال خارج نشوند و جغرافیای سرزمین تاریخی خود را به دست نیاورند، قاعده یک سرزمین اشغال شده در مورد آن حاکم است. الجزایر ده‌ها سال تحت اشغال فرانسه بود اما بالاخره روزی از اشغال فرانسه خارج شد و مردم الجزایر استقلال خود را به دست آوردند.
امیرعبداللهیان گفت: اگر آتش بس ادامه پیدا کند، سقوط نتانیاهو، بنابر پیش بینی مراکز مطالعاتی یهودیان، قطعی است. ما به دنبال توسعه دامنه جنگ نیستیم، اما نسبت به ادامه جنگ، افزایش شدت جنگ توسط آمریکا و اسرائیل و افزایش گستره دامنه جنگ هرگز بی تفاوت نخواهیم بود. توصیه می‌کنیم اکنون همه طرف‌ها از این فرصت استفاده کنند و ابتکارات سیاسی جایگزین جنگ، جنایت و نسل کشی در غزه و جایگزین گسترش بیشتر دامنه جنگ در منطقه شود.
موضع تهران درباره ترفند دوکشوری
وزیرامورخارجه کشورمان ضمن تقبیح سناریوی دوکشوری گفت: رژیم اسرائیل سال‌ها و دهه‌ها رؤیای از نیل تا فرات را در سر می‌پروراند و دنبال می‌کرد. در سال‌ها و ماه‌های اخیر بر اساس مدارک موثق موجود اسرائیل ایده کوچ اجباری ساکنان غزه به صحرای سینای مصر و کوچ اجباری ساکنان کرانه - از طریق شهرک سازی‌های گسترده - به بخش‌هایی از اردن و تشکیل دولت واحد فلسطینی در بخش‌هایی از اردن و مصر را دنبال می‌کرد.
آقای رئیس جمهور السیسی در نشست بین‌المللی قاهره به صراحت با آن مخالفت کرد و گفت که فلسطینی‌ها باید در سرزمین خود بمانند، اما تا این لحظه نیز رژیم اسرائیل به دنبال کوچ اجباری است. همین الآن در غزه سیاستی را دنبال می‌کند که گام تکمیلی آن با کوچاندن ساکنان از شمال غزه به جنوب غزه و در گام بعدی از جنوب غزه به داخل صحرای سینای مصر است.
وی در ادامه گفت: اسرائیل در ۷۵ سال گذشته نشان داده است که جز زبان قدرت، زبان دیگری را نمی‌فهمد. در طول تاریخ، اشغال پدیده پایداری نبوده و نیست. نمی‌توان به یک سرزمین اشغال شده و قدرت اشغالگر مشروعیت بخشید.
یک رسانه معروف غربی به من گفت: «چرا در شرایطی که بیشتر دولت‌های جهان اسرائیل را به رسمیت شناخته اند، ایران به رسمیت نمی‌شناسد؟» پاسخ من این بود: سرزمین فلسطین متعلق به بیشتر دولت‌های جهان نیست. متعلق به مردم فلسطین است. مردم فلسطین باید نسبت به آینده سرنوشت خود تصمیم بگیرند. ما به هر تصمیم که مردم فلسطین نسبت به آینده سرنوشت خود بگیرند، احترام می‌گذاریم. راهکار ایران هم یک راهکار کاملا دموکراتیک، مبتنی بر رفراندوم، زیر نظر سازمان ملل متحد و با مشارکت جهانی است.
ما در راهکار خود می‌گوییم، رفراندوم برگزار شود، قبل از برگزاری رفراندوم بین همه فلسطینیان اصیل در هر جای دنیا اعم از یهودی و مسیحی و مسلمان توسط سازمان ملل سرشماری انجام شود. صندوقی در سازمان ملل تشکیل شود به منظور تأمین هزینه‌های سرشماری و رفراندوم توسط دولت‌های داوطلب. در این رفراندوم نظر مردم فلسطین، اعم از یهودیان، مسیحیان و مسلمانان، هر چه بود، هر نتیجه ای که رقم زده شد و مورد احترام مردم فلسطین بود، جمهوری اسلامی ایران به آن مسیر دموکراتیک و انتخاب دموکراتیک احترام خواهد گذاشت.
اما رژیم اسرائیل بعد از هفتاد و چند سال اشغالگری، در ۴۶ روز گذشته نشان داد که همان قدرت اشغالگر جنایتکار نسل کش توسعه طلب است و ژست‌های دموکراتیک و صحبت از دموکراسی برای رژیم اسرائیل طنز تلخ تاریخ معاصر است.
توصیه آخر به واشنگتن
من مایلم از طریق برنامه شما به آمریکا بگویم که تا دیر نشده مسیر خود را از این جنایات و نسل کشی جدا کند و باخت نتانیاهو و جنایات او را بیش از این به پای خود ننویسد. بخشی از آن چه در هفتم اکتبر گذشت، نتیجه تندروی‌های دولت افراطی و شخص نتانیاهو است. آنها خود باید تاوان این رفتار را بدهند. اگر آمریکا مایل است تاوان رفتار نتانیاهو را بدهند، این انتخابی است که باید پیامدهای آن را هم بپذیرند.
من بار دیگر تأکید می‌کنم آتش بس کنونی یک فرصت سیاسی برای دوری منطقه از جنگ را فراهم کرده است و آمریکا باید بین استمرار این وضعیت و دوری منطقه از جنگ و یا ادامه یک وضعیت بدتر در منطقه دست به انتخاب بزند.
اگر آمریکا طبق پیام‌هایی که به ایران داده، به دنبال گسترش دامنه جنگ نیست، باید گزینه نخست را انتخاب کند، در غیر این صورت چنانچه مسیر حمایت بی‌چون و چرا از ادامه نسل کشی اسرائیل را انتخاب کند، باید تبعات سخت آن را هم متحمل شود.