گروه سیاسی - حسین قبادیان: با گذشت چهار روز از انعقاد توافق نامه شروع مجدد روابط دیپلماتیک بین ایران و عربستان، هنوز هم این موضوع در صدر اخبار رسانه‌ها قرار دارد و مورد تحلیل قرار می‌گیرد. اگرچه واکنش‌های اولیه این توافق را دارای تاثیرات اقتصادی می‌دانست و کاهش نرخ دلار را تاثیر مستقیم این توافق عنوان می‌کرد اما برخی صاحب نظران معتقدند که اگر این توافق چنین تاثیری داشته، بیشتر تاثیر روانی است و از آنجا نشات می‌گیرد که این توافق به معنای افزایش واقع نگری در عرصه سیاست بین الملل ایران است و می‌تواند مقدمه ای بر تغییر وضعیت بلاتکلیف «برجام» باشد.
روز گذشته علی‌اکبر صالحی که در دولت روحانی، ریاست سازمان انرژی اتمی را برعهده داشت، در نشست علمی «نظام علم، فناوری و نوآوری کشور؛ فرصت‌ها، چالش‌ها و راهکارها» به تحلیل این توافق پرداخت و تصریح کرد: نمی‌توانیم درهای کشور را ببندیم و حتی با دارا بودن با استعدادترین انسان‌ها انتظار داشته باشیم که سقف محدود ما، وسیع شود. تکلیف روابط بین‌الملل ما مشخص نیست، ولی توافقات با عربستان سعودی نشان می‌دهد اتفاقات و یک واقع‌نگری در حال رخ دادن است.
حسن‌هانی‌زاده تحلیلگر مسائل بین‌الملل نیز در گفت‌وگویی با ایلنا، در پاسخ به این سوال که تحلیل شما درباره توافق میان ایران و عربستان چیست و چه تاثیری در روابط همسایگی ایران در آینده خواهد گذاشت، گفت: این توافقنامه بسیار راهبردی و سرنوشت‌ساز است و تأثیرگذاری بسیار بالایی بر وضعیت منطقه و شرایط منطقه خواهد گذاشت. اولا از نفوذ آمریکا و رژیم‌صهیونیستی خواهد کاست و موجب انزوای اسرائیل خواهد شد و ضمن اینکه یک نوع همگرایی منطقه‌ای بین ایران و کشورهای منطقه ایجاد خواهد کرد، منطقه به سمت توسعه پایدار حرکت خواهد کرد. بنابراین این توافقنامه، کاملا استراتژیک و راهبردی است و چین به دلیل آنکه نیازمند انرژی فسیلی ایران و عربستان است، به شدت دنبال این توافقنامه بود. به هرحال هدف چین این است که در یک دهه آینده بتواند به قطب اول اقتصاد جهان تبدیل شود و برای رسیدن به این هدف نیازمند یک انرژی گسترده در منطقه است. عربستان به همراه ایران دو کشوری هستند که می‌توانند نیاز انرژی چین را برطرف کنند. لذا این توافقنامه شرایطی فراهم خواهد کرد که از سال آینده و به‌طور مشخص از اردیبهشت موجب بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور خواهد شد و مسیر تفاهم، همدلی و همگرایی بین کشورهای منطقه هموار خواهد شد. محمدعلی سبحانی، مدیرکل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه نیز در گفتگو با انتخاب عنوان کرد: من امیدوارم که عقلانیتی وارد کار شده باشد البته نمی‌توان از اجبار‌ها هم چشم پوشی کرد، بالاخره ما مشکلات داخلی، اقتصادی و روابط خارجی داریم؛ الان چین در روابط خارجی ایران نقش پیدا کرده است و نظراتش ممکن است برای برخی مهم باشد. چین دنبال این است که عربستان و ایران رابطه خوبی داشته باشند، چون آمادگی دارد که ششصد میلیارد دلار در ایران و پانصد میلیارد دلار در عربستان سرمایه گذاری کند و به نفع اش است که این دو کشور رابطه خوبی داشته باشند تا امنیت سرمایه گذاری اش تامین شود. صباح زنگنه کارشناس مسائل کشورهای عربی نیز در این خصوص به خبرآنلاین توضیح داد: توافق بین ریاض و تهران را باید در سطح خودش دید و از آن انتظار و توقع داشت. توافقی به وجود آمده بین دو کشور در مسائل دو جانبه تا بتوانند از فضای ایجاد شده استفاده کنند و با دنیا ارتباط خود را توسعه بدهند. اما این شبیه توافق برجام نیست اما به طور مستقیم می‌تواند در برجام تأثیر داشته باشد. این تحول دیپلماتیک فضا را برای رسیدن به توافقات بهتر و وسیع‌تر مساعد می‌کند. به ویژه در ابعاد امنیتی و اقتصادی دو جانبه و منطقه‌ای می‌تواند موثر باشد. قاسم محبعلی از دیپلمات‌های پیشین نیز در این زمینه گفت: مسئله اقتصادی ما تحت تاثیر مناسبات ما با آمریکا و اروپاست نه عربستان و چین! هیچکدام از این‌ها بدون حل مشکلات ما با آمریکا نمی‌توانند رابطه دائمی و عادی با ایران داشته باشند.
وی تاکید کرد: درباره توافق اخیر ایران و عربستان می‌توان خوشبین بود و اینگونه فکر کرد که یک گام به پیش رفته ایم؛البته برجام دو وجه دارد،یک وجه توافق هسته ای است اما در وجه دیگر، برجام 2015از نظر زمان بندی ماه‌های پایانی خود را طی می‌کند، بنابراین امکان بازگشت به دپیلماسی و احیا توافقات با زمان بندی جدید وجود دارد البته با تغییر شرایط ممکن است توافق برجام خیلی قابل اجرا نباشد چون موضوعات جدید به آن اضافه است. جواد فلاحیان کارشناس بازار سرمایه نیز با اشاره به این توافق عنوان کرد: اگر بدون تعصب صحبت کنیم این ارتباط از جنبه‌هایی برای ایران اهمیت بیشتری دارد، در شرایطی که ایران در تحریم‌های سنگینی به سر می‌برد و رشد نقدینگی و کسری بودجه وجود دارد هرچه ایران بتواند ارتباطات خود با همسایگان و در آینده نزدیک با برجام با کشورهای قدرتمند برقرار کند، شاهد وضعیت بهتری در جامعه خواهیم بود.