پایان بازی چینی ها در وسط میادین نفت و گاز ایران نزدیک است؟

در چنین شرایطی شنیدن اظهارات علیرضا نیکزاد رهبر، سخنگوی وزارت نفت مبنی بر اینکه چینی ها از فاز ۱۱پارس جنوبی می روند اما همچنان درپروژه های نفتی ایران حضور خواهند داشت و به فکر دادن پروژه ای دیگر به آنان هستیم، کمی عجیب به نظر می رسد.
اینکه در شرایط فعلی شریک تجاری چون چین می تواند به نفع اقتصاد کشور باشد، شکی نیست اما به هرحال در همین شرایط هم می توان از گذشته درس گرفت و حداقل پروژه های مهم کشور را معطل آنان نکرد.
برهیچ کس پوشیده نیست که میدان گازی پارس جنوبی مابین ایران و قطر مشترک است و این کشور روزانه بیش از ۲.۵ برابر ایران از گاز آن برداشت می کند. به گفته کارشناسان برداشت بی رویه قطری ها در حدی بوده که در حال حاضر مطالعات فازهای ایرانی با ابهام مواجه شده چراکه این احتمال قوت گرفته که شیب میدان که به سمت قطری ها بوده بیشتر به این سمت سوق پیدا کرده باشد که طی دو سه سال آینده دیگر گازی برای ایران البته با این نوع حفاری باقی نخواهد ماند.
میدان نفتی آزادگان نیز با عراقی ها مشترک است. بنابراین در چنین شرایطی واگذاری پروژه های مهم نفتی کشور به چینی ها و معطلی چند ساله توجیه پذیر نیست.
بازی برد- برد چینی ها برای عراق
درحالیکه دو سال از زمانی که چین قرارداد توسعه میدان آزادگان را با ایران امضاء کرده می گذرد و هنوز هم خبری از شروع مرحله توسعه ای این میدان نیست.
درحالیکه یادمان می رود که چینی ها در میدان مسجد سلیمان دچار مطالعات اشتباه شدند. انتشار اخبار این کم توانی چینی ها می تواند به سابقه نفتی آنها لطمه جدی وارد کند و این نقطه قوت ما در مقابل آنهاست.
حداقل استفاده از این حربه می تواند باعث شود تا چینی ها به فکر توسعه میدانی بیفتند که تقریبا دوسال پیش مسوولیت توسعه آن را برعهده گرفته اند و آن را رها کرده اند و به جای این پروژه به امضای قرارداد توسعه ای در افغانستان و عراق می پردازند.
ضمن آنکه نباید فراموش کنیم که توانایی داخلی آنچنان افزایش یافته که توسعه یک میدان نفتی در کشور کار چندان سختی نخواهد بود. اگر صحبت از سرمایه گذاری و کمبود منابع باشد هم بازهم استدلال قاطعی وجود دارد که قطعا با بررسی تنها پروژه آزادگان به آن خواهیم رسید.
مقام معظم رهبری امسال را سال حمایت از تولید داخل دانسته اند و نباید فراموش کنیم که این حمایت تنها با باور توانایی داخلی محقق خواهد شد.
بازی چینی ها با پارس جنوبی
قرارداد بخش بالادستی فاز۱۱ پارس‌جنوبی به مدت ۵۲ ماه بین شرکت ملی‌نفت ایران و سی.ان.پی.سی چین امضا شده بود که بر این اساس این فاز باید در مهر سال ۱۳۹۲ به تولید می‌رسید.
سرمایه مورد نیاز برای توسعه این فاز حدود پنج میلیارد دلار پیش‌بینی شده بود که طبق قرارداد این شرکت چینی باید همه منابع مالی و سرمایه‌ مورد نیاز در بخش بالادستی فاز ۱۱ را تامین می‌کرد. توسعه‌ فاز ۱۱ با هدف تامین‌ گاز ترش‌ مورد نیاز واحد پارس ال.ان.جی و استحصال میعانات گازی همراه گاز اجرا می‌شود.
مشخصات‌ فنی‌ پروژه شامل تولید گاز از میدان‌ پارس‌ جنوبی‌ به‌ میزان‌ دو هزار میلیون‌ فوت‌ مکعب‌ استاندارد در روز، گاز ترش‌ استحصالی‌ برای خوراک‌ واحدهای‌ ال.ان.جی به‌ میزان‌ دو هزار میلیون‌ فوت‌ مکعب‌ استاندارد در روز و استحصال‌ میعانات‌ گازی‌ سنگین‌ به‌ میزان‌ ۷۰ هزار بشکه‌ در روز بوده است.
پیشتر طرح‌ توسعه‌ این‌ فاز به‌ صورت‌ قرارداد بیع‌ متقابل به‌ مشارکت‌ شرکت‌های‌ توتال‌ و پتروناس‌ واگذار شده بود که پس از تعلل این دو شرکت برای آغاز طرح توسعه، بخش بالادستی آن به شرکت چینی واگذار شد.
در حالی چینی‌ها با وجود تمایلشان به ترک پارس‌جنوبی، خواستار حضور در بخش‌های دیگر اقتصاد ایران با هدف کسب سود بیشتر شده‌اند که پروژه‌های نفتی ایران پرسودترین بخش اقتصاد کشور محسوب می‌شود.
اما نظر سخنگوی وزارت نفت
اخیرا علی‌رضا نیکزاد رهبرـ سخنگوی وزارت نفت با تاکید بر اینکه رفتن شرکت چینی سی.ان.پی.سی از فاز۱۱ پارس جنوبی نهایی نشده است، گفت: چینی‌ها برای رفتن ابراز تمایل زیادی دارند اما این به معنی خروج آنها از تمام فعالیت‌های اقتصادی در ایران نیست؛ بلکه آنها مایل به حضور در سایر بخش‌های اقتصادی و حتی طرح‌های نفتی کشور هستند.
او در گفت وگو با ایسنا با بیان این که شرکت چینی بعد از انجام یک بررسی اقتصادی دیگر تمایلی برای حضور در فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی ندارد،‌ اظهار کرد: آنها تمایل دارند که بیشتر در بخش‌هایی که بعد اقتصادی دارد، فعال شوند.
سخنگوی وزارت نفت با تاکید بر این که "با چینی‌ها مشکلی از نظر تعاملات اقتصادی نداریم" خاطر نشان کرد: چینی‌ها برای حضور در سایر طرح‌های نفتی ایران و دیگر بخش‌های اقتصادی اشتیاق دارند و ما نیز پذیرای آنها هستیم.
از سوی دیگر نباید از این موضوع غافل شد که شرکت سی.ان.پی.سی در حالی هیچ‌گونه فعالیت توسعه‌ای در فاز ۱۱ پارس‌جنوبی در طول ۳.۵ سال گذشته انجام نداد که در همین مدت برای توسعه میدان‌های نفتی عراق و افغانستان قرارداد امضا کرده است و چندی پیش هم موفق به تولید نفت از یکی از میدان‌های نفتی عراق شد.