قائم‌مقامی: پشت‌پرده خروج احتمالی نظامیان آمریکا از شمال سوریه توسط ترامپ

علی قائم‌مقامی، کارشناس مسائل ترکیه با اشاره به احتمال خروج نیروهای آمریکا از شمال سوریه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: موضوع خروج نیروهای ایالات متحده از سوریه یکی از مسائلی است که مقامات ترکیه و همچنین روسیه به آن اشاره کرده‌اند. به عنوان نمونه، اخیراً یاشار گولر، وزیر دفاع ترکیه در مصاحبه‌ای درباره خروج نیروهای نظامی آمریکا از شمال شرق سوریه گفت: ترامپ در دور اول ریاست جمهوری‌اش سه بار دستور داد که نیروهای آمریکایی از سوریه خارج شوند و حالا با جدیت تمام خروج نظامی آمریکا از سوریه را پیگری خواهد کرد. او به موازات این موضوع درباره مبارزه با تروریسم در سوریه گفت که حزب اتحاد دموکراتیک و نیروهای دموکراتیک سوری بعد از حمله به مؤسسه هوا فضا و تولید کننده پهپادها، در نتیجه عملیات نظامی ترکیه تلفات زیادی را متحمل شد اما تروریسم، داوطلبانه خلع سلاح نخواهد شد و باید آنها را وادار کرد که خلع سلاح شوند.

وی ادامه داد: روابط با ترکیه در دوران اول دونالد ترامپ تا حدودی متشنج بود. کنگره آمریکا قانون کاتسا را تصویب کرد و در نتیجه خرید اس۴۰۰ توسط ترکیه، ترامپ ترکیه را از طرح تولید اف ۳۵ اخراج و چهار فروند جنگنده خریداریشده را به ترکیه تحویل نداد و خلبانان و هیأت فنی را نیز اخراج کرد. اردوغان اعلام کرده بود که آمریکا به جای حزب اتحاد دموکراتیک و یگان‌های مدافع خلق در روند مبارزه با داعش از نیروی نظامی ترکیه استفاده کند، اما آمریکا نپذیرفت. ترامپ در دوره اول تلاش کرد که نیروهای آمریکایی را از سوریه خارج کند ولی با مخالفت سنتکام روبه‌رو شد. زیرا سنتکام اعلام کرد که نباید کردهای سوری را در مقابل داعش، تنها گذاشت. در مقابل ترامپ از  عملیات ارتش ترکیه برای پیشگیری از عملیات ارتش سوریه برای پاکسازی ادلب از گروه‌های تروریستی نظیر هیأت تحریر الشام (جبهه النصره سابق) حمایت کرد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در دوره جدید ترامپ، سنتکام و اسرائیل از ترامپ درخواست کرده‌اند که با خروج از سوریه، این منطقه را به روسیه و ایران واگذار نکند. اما ترامپ ممکن است که به دلیل به دست آوردن اکثریت گنگره و سنای آمریکا به درخواست‌های آنها پاسخ مثبت ندهد و بر خروج از سوریه تأکید کند. در همین راستا رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در گفت‌وگوی تلفنی با دونالد ترامپ تاکید کرد که ترکیه آماده احیای مدل مشارکتی با آمریکا در منطقه است و ترامپ نیز بر دوستی نزدیک و مشورت مستقیم با اردوغان تأکید کرد. ترکیه اعلام کرده است که باید حزب اتحاد دموکراتیک و نیروهای دموکراتیک سوری به عمق ۳۲ تا ۴۰ کیلومتری خاک سوریه عقب‌نشینی کنند و این در حالیست که روسیه و آمریکا با ترکیه درباره این مسأله توافقنامه امضا کرده بودند اما آنرا اجرا نکردند.

قائم‌مقامی گفت: واقعیت این است که ترکیه آماده اجرای عملیات نظامی برای پاکسازی منطقه از نیروهای دموکراتیک سوری بوده اما با مخالفت آمریکا و روسیه روبه‌رو است. ترکیه اعلام کرده که آمریکا هزاران سلاح و مهمات و راکت‌های پدافند هوایی و سلاح‌های نیمه سنگین را با هزاران کامیون و تریلی و هواپیمای ترابری نظامی به منطقه شمال شرق سوریه منتقل و نیروهای کردی را آموزش داده و مسلح کرده است. اکنون علاوه بر نیروهای ویژه آمریکایی، نیروهای ویژه انگلیس و فرانسه نیز در شمال شرق سوریه حضور دارند. همچنین ترکیه نیز جیش الوطنی را آموزش داده و مسلح کرده و از هیأت تحریر‌الشام و سایر گروه های تروریستی سلفی تکفیری در ادلب نیز حمایت می کند. اردوغان گفته است که اسرائیل امنیت ملی ترکیه را نیز تهدید می‌کند؛ چراکه تل‌آویو به تهدیدات خود علیه سوریه و بمباران این کشور ادامه می‌دهد و بر همین اساس معتقد است که روابط ترکیه با سوریه باید عادی‌سازی شود.

وی بیان کرد: در مقابل دمشق از آنکارا درخواست کرده که منطقه ادلب بار دیگر به حاکمیت دمشق واگذار شود و گمرکات ریحانلی و جلوه گوزو ( Reyhanlı-Cilvegözü) و گمرکات کِسِب ـ یایلاداغ تحت کنترل دولت سوریه قرار بگیرد و از سوی دیگر گذرگاه  تجاری جلوه گوزو و دمشق گشوده شود. همچنین درخواست شده که کنترل بزرگراه ام.۴ که از شهرهای دیرالزور و حسکه در شرق سوریه تا حلب و لاذقیه به دولت سوریه عبور می‌کند به دولت مرکزی سوریه واگذار شود. ترکیه هم در مقابل تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه سوریه، از حکومت دمشق از لحاظ امور اداری و بروکراتیک، تجاری، کارفرمایان و شرکت‌های سوری حمایت کند و نیروهای نظامی ترکیه از شمال سوریه خارج شوند و در نهایت قرارداد جدید امنیت مرزی امضا شود. اما ترکیه عقب‌نشینی نیروهای نظامی ترکیه و انحلال جیش الوطنی سوریه را نمی پذیرد و منتظر فرصت‌های جدید است.

قائم‌مقامی در پایان خاطرنشان کرد: ترکیه تلاش می‌کند که ظرفیت مداخله در امور سوریه و تدوین قانون اساسی جدید سوریه و حمایت از مخالفان مسلح در سوریه را در مذاکرات صلح حفظ کند و در صورت خروج آمریکا از سوریه، جانشین آمریکا شود. بدین سبب دولت باغچه‌لی، رئیس حزب حرکت ملی‌گرا اعلام کرد که  اگر عبدالله اوجالان، رهبر پ.ک.ک در مجلس ترکیه در نشست «فراکسیون حزب دمکراسی و مساوات خلق‌ها» سخنرانی و تاکید کند که نبرد مسلحانه پایان یافته و پ.ک.ک خلع سلاح شود، از حق آزادی از زندان برخوردار خواهد شد.