این گنجینه که در سال ۱۳۸۵ بهعنوان اثر طبیعی در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده، دومین و قدیمیترین باغ اکولوژی ایران و خاورمیانه و یکی از مهمترین ذخیرهگاههای ژنتیکی درختان و گونههای گیاهی نادر است.
موضوع عقبنشینی این باغ از سالهای گذشته و با هدف توسعه شهری از سوی شهرداران مختلف در دست پیگیری بود تا این که سال گذشته و پس از انتصاب شهردار جدید نوشهر از سوی استاندار مازندران، پیگیریها رنگ و بویی جدیتر به خود گرفت.
در پی احداث ۶۴ ویلای غیرمجاز در اراضی جلگهای و جنگلی نوشهر توسط فرزندان یک چهره مشهور اقتصادی، با دستور رئیس قوه قضاییه عملیات تخریب این ویلاها آغاز شد.
در نهایت توافقنامهای میان موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور و شهرداری نوشهر با چندین بند منعقد میشود که طبق آن، شهرداری نوشهر موظف بوده تا در قبال و معادل زمین دریافتی، تاسیسات و برخی فعالیتهای عمرانی ازجمله آسفالت بخشی از خیابانها، احداث ساختمانهای هرباریوم و اطلاعرسانی و نگهبانی، ساخت پیادهروهای اطراف برکه، بازسازی برخی معابر و برخی موارد دیگر را احداث و اجرا کند.
اما ماجرا به شکل دیگری پیش میرود، حوالی ساعت ۱۱ شب سوم فروردین، دیوار شمالی این اثر ملی باوجود اخطار کارکنان و مسئولان باغ مبنی بر غیرقانونی بودن تخریب و عدم صدور مجوز، با دستور شهردار تخریب و در ادامه با ورود بولدوزر و لودر، هزار و ۵۰۰ مترمربع از فضای آن نیز تسطیح شد.
سرپرست اداره منابع طبیعی و آبخیزداری نوشهر از وقوع یک مورد آتش سوزی در منطقه جنگلی "اجل" حوالی روستای نیرنگ این شهرستان خبر داد.
این تخریب در شرایطی اتفاق افتاد که براساس توافقنامه، شهرداری تنها در قبال انجام کامل فعالیتهای عمرانی معین در این باغ، مجاز به تخریب و اقدام برای عقبنشینی از سمت دیوار شمالی باغ بود. در حالی که تنها درصد اندکی از این تعهدات بهصورت ناقص و غیرشفاف اجرا شد و شهرداری نتوانست به بیش از ۷۰ درصد تعهدات خود جامه عمل بپوشاند.
به گفته یکی از اعضای هیات علمی باغ که در محل حادثه حضور داشت، شهردار نوشهر ابتدا شخصا برای تخریب دیوار اقدام میکند اما در ادامه کار به نیروهای حاضر در محل واگذار میشود.
به گفته این فرد حاضر و آگاه، هماهنگی لازم با نیروی انتظامی از پیش انجام شده بود و طی روند تخریب، تماسهای تلفنی مکرر با دادستان و برخی نمایندگان شهرستان جهت پیگیری موضوع بینتیجه ماند.
از سوی دیگر نیز ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان نیز که به دلایل گوناگون با هرگونه تخریب و حتی فعالیتهای عمرانی در باغ گیاهشناسی نوشهر مخالفت مکتوب داشت و پیشاپیش بدون حتی یک دلیل متقن از رییس باغ گیاهشناسی نوشهر شکایت کرده بود، طی این ماجرا سکوت اختیار کردهاست.
پرسش اصلی اما این است که شهرداری نوشهر به پشتوانه کدام مصونیت شبانه و در تعطیلات نوروز، بدون اخذ مجوز و خلاف توافقنامه مکتوب، دست به اقدامی غیرقانونی در یک اثر ثبت ملی زدهاست؟