حرکت چینی‌ها هشداری برای تجدیدنظر در سیاست خارجی بود

به گزارش مردم سالاری آنلاین،با سفر شی جین‌پینگ رئیس جمهوری چین به ریاض و دو بیانیه مشترک با عربستان سعودی و سران کشورهای عرب، واکنش‌های منفی بسیاری در ایران به وجود آمد. در بخشی از بیانیه پایانی نشست رهبران کشورهای عرب و چین که به میزبانی ریاض برگزار شد به مساله اختلاف ایران و امارات بر سر مالکیت جزایر سه گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی درخلیج فارس اشاره شد که در این خصوص امیر عبدالهیان درتوییتی نوشت، «جزایر سه گانه ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ در خلیج فارس ، اجزای جدایی ناپذیر خاک پاک ایران است و به این مام میهن تعلق ابدی دارد. در ضرورت احترام به تمامیت ارضی ایران با هیچ طرفی تعارف نداریم.»
در این‌باره سارا فلاحی عضوکمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و نماینده مردم ایلام گفت: در رابطه با بیانیه مشترک عربستان و چین و دخالتی که در امور داخلی ما صورت گرفت و به نوعی امنیت مرزی ما را نقص کردند، شدیدا این موضع‌گیری را از سوی کشورهای عربی و چین محکوم می‌کنیم. آ‌ن‌ها در مقامی نیستند که بخواهند درباره‌ی تمامیت ارضی ما صحبت کنند؛ این موضوع خط قرمز ما است و قطعا در مقابل کوچکترین تعرضی از سوی آنان پاسخ داده خواهد شد.
و افزود: اما در باب حضور رییس جمهور چین در عربستان نکاتی قابل اهمیت است؛ منطقی که بر روابط کشورهای دنیا حاکم است یک منطق سودگرایانه است که به دنبال منافع ملی خود هستند، اما متأسفانه ما در حوزه سیاست خارجی نتوانسته ایم یک استراتژی درست و مبتنی بر عمل گرایی در راستای منافع ملی کشور به صور همه جانبه همه جانبه در این دولت و در دولت‌های قبلی ترسیم کنیم.
ما باید رفقای استراتژیک خودمان را به درستی شناسایی کنیم
وی ادامه داد: این اتفاقات نشان می دهد کشورهایی که ما در شعارهایمان بیشتر به عنوان متحد استراتژیک‌ مطرح کردیم، آنچه برایشان استراتژیک است منافع خودشان است. در شرایطی که دنیا  با بحران انرژی مواجه شده است چینی‌ها به دنبال بازارهای ارزان‌تر و متحدین جدید هستند و عربستان نیز این شرایط را برای آن‌ها فراهم کرده است. اما ما برای قرارداد ایران و چین بدون آنکه به سرانجام رسیده باشد، علی رغم نظرات مخالف و موافق، هیاهوی بسیاری به پا کردیم، ولی کشورهای عربی اینکار را به عرصه عمل رساندند. این نشان می‌دهد ما خلأهای بسیاری در روابط‌ خود داریم و باید رفقای استراتژیک خودمان را به درستی شناسایی کنیم. این رفیق یعنی کسی که در بزنگاه‌ها در کنار ما باشد؛ امروز چینی‌ها ریسک نکردند و همین شرایطی را که آن‌ها ایجاد کردند روس‌ها هم در جنگ با اوکراین و غائله پهپادها در بحث مذاکرات ایجاد کردند و به شکلی زیر میز زدند، چون منافع خودشان در اولویت است زیرا آن‌ها از منطق واقع‌گرایانه پیروی می‌کنند.
ما دچار اشتباه محاسباتی شدیم که دو جبهه شرق و غرب در مقابل هم شکل گرفته است
وی تاکید کرد: حضور چینی‌ها در عربستان و کشورهای عربی که متحدین اصلی آمریکا در منطقه هستند نشان می‌دهد شاید ما دچار اشتباه محاسباتی شدیم که باعث شده است دو جبهه شرق و غرب در مقابل هم شکل بگیرند. واقعیت این است چینی ها، روس‌ها، آمریکایی ها، انگلیسی ها و فرانسوی‌ها در سطح کلان کنار هم قرار دارند و در منطق هژمونی قدرت‌های جدید اجازه ندارند وارد حوزه کاری آن‌ها شود.
عضو کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی افزود: با توجه به اینکه ایران در حوزه‌ی قدرت، به خصوص در حوزه های هسته‌ای، نظامی، علمی و فناوری، ورود نوظهورانه‌ای داشته و به شکلی وارد بازار قدرت آن‌ها شده است، آنها به این نتیجه رسیدند که باید ایران را تحت فشار قرار دهند؛ چون ایران در سطح کلان می‌تواند رقیب چین و عربستان شود. 
وی یادآور شد: ما حتی با وجود تحریم‌ها توانستیم در حوزه نظامی از فرصت‌ها استفاده کنیم، لذا آن‌ها که خود را صاحب دنیا می‌دانند، اگرچه در زمانی‌ که منافع هم‌پوشان با ما پیدا کردند در کنار ما قرار گرفتند، اما در سطح کلان منطق قدرت در دنیا می‌گوید، قدرت‌های بزرگ باید در بزنگاه‌های مهم کنار همدیگر باشند و اجازه ندهند قدرت‌های جدید وارد حوزه کاری آن‌ها شود و امروز جمهوری اسلامی وارد شده است. لذا همه این قدرت ها از الگوی فشار حداکثری از ایران تبعیت می‌کنند تا اجازه ندهند یک قدرت نوینی در دنیا مطرح شود.
نگاه‌ها نباید صرفا به شرق و نه غرب باشد
فلاحی در ادامه با تاکید بر ضرورت توازن در سیاست خارجی گفت: کشورها تا جایی که قدرت برایشان مشکل ایجاد نکند کنار ایران هستند، اما امروز به قول انگلیسی‌ها جن از بطری پریده و ایران را نمی‌توانند در حوزه دفاعی کنترل کنند و شاید به این نتیجه رسیده اند که ایران باید محدود شود! حتی در کنار منافع اقتصادی بیانیه کاملا سیاسی را می‌دهند. لذا قطعا ایران باید در الگوی سیاست خارجی که نگاه کامل به شرق است تجدید نظری کند، چرا که آن توازنی که رییس جمهور دولت سیزدهم مطرح کردند در عمل پیاده نشده است. یعنی ما باید توازن را در عرصه سیاست خارجی خود ایجاد کنیم. نگاه‌ها نباید صرفا به شرق و نه غرب باشد، بلکه باید مبتنی بر منافع ملی باشد.
در جریان چین نباید هیجانی عمل کنیم، باید محاسبات درست باشد و دچار اشتباه محاسباتی نشویم
نماینده مردم ایلام در مجلس در خصوص عکس العمل ایران در مقابل بیانیه چین تصریح کرد: به نظرم در جریان چین نباید هیجانی عمل کنیم، باید محاسبات درست باشد و دچار اشتباه محاسباتی نشویم و به شکلی عمل نکنیم که رقبای جدیدی برای خود بتراشیم و اگر رقیبی داریم به معاند تبدیل نکنیم تا ائتلاف جهانی علیه ما شکل گیرد.
وی تأکید کرد: باید راهبرد اساسی تدوین کنیم تا از این فضا که به شکل همه جانبه در حوزه‌های مختلف علیه ما شکل می‌گیرد خارج شویم و اجازه ندهیم که همه‌ی کشورها از شرایطی که ایران در آن قرار دارد سوءاستفاده کنند. حال باید عقلای نظام بنشینند و تصمیم بگیرند و مجلس هم راهبرد خود را ارائه خواهد داد تا اینکه منافع کشورمان تامین شود.
منطق واقع‌گرایی و حاکم بر نظام بین‌الملل منطق قدرت است
فلاحی همچنین در خصوص نگاه به شرق و غرب گفت: شیوه‌ی صفر یا صد نگاه به شرق یا غرب یک نگاه تقلیل‌گرایانه است و این تأمین کننده‌ی منافع ملی ما نیست. دوست و دشمن همیشگی نیستند و رفیق و رقیب جایشان مبتنی بر منافع ملی عوض می‌شود، چرا که امروز منطق قدرت بر نظام بین‌الملل حاکم و این قدرت نیز امری همه جانبه است، اما در کشور ما تا کنون هیچ یک از دولت‌ها نتوانسته اند آن توازن لازم را در سیاست خارجی را ایجاد کنند. ما نباید اجازه دهیم از خصومتی که میان ما و غرب است جبهه شرق یعنی روسیه و چین استفاده کنند و قلدرمابآنه با ایران برخورد کنند.
حرکتی که چینی‌ها انجام دادند هشداری بود که بتوانیم در سیاست خارجی تجدیدنظر کنیم
این نماینده مجلس اظهار داشت: چینی‌ها از قدیم زمانی که برجام امضاء شد گله‌مند بودند که جمهوری اسلامی به محض اینکه برجام را امضاء کرد شرق را رها کرد و بیشتر متمایل به غرب شده است. این در حالی است که منطقی که ما باید از آن پیروی کنیم منافع خودمان است.
وی در پایان گفت: ما اگر قرار است قرارداد استراتژیک داشته باشیم در این زمینه نباید تسلیم یک سری هیاهوها و جنگ‌های رسانه‌ای و جناحی شویم. متأسفانه ما در این خصوص راهبرد محکمی نداشتیم و این، تنها در مورد چین صدق نمی کند بلکه با سایر کشورها هم همین وضع حاکم است و تا زمانی که از فرصت‌ها استفاده نکنیم دنیا منتظر ما نمی‌ماند که ببیند شما کی به نتیجه می‌رسید. امروز فرصت‌های سیاسی، فرهنگی و... در دنیا به سرعت صید می‌شوند. لذا به نظرم حرکتی که چینی‌ها انجام  دادند هشداری بود تا بتوانیم در سیاست خارجی تجدیدنظر کنیم.
منبع:جماران