افزایش در آمد چشمگیر ایران خودرو دیزل

مدیر عامل ایران‌خودرو دیزل، حجم درآمد این شرکت نسبت به سال ۹۸ به طور چشمگیری افزایش داشته است و ۲۰ برابر شده است.

جواد توسلی مهر معتقد است در صورت بازشدن مرزها، محصولات این شرکت توان رقابت با رقبای خارجی را دارند. وی در خلال این گفت‌وگو ضمن انتقاد نسبت به واردات خودروهای سنگین می‌گوید: «تولیدکنندگان ایرانی توانایی و پتانسیل بالایی دارند و به‌عنوان‌مثال، از زنجیره تأمین شرکت ایران‌خودرو دیزل نام می‌برد که ظرفیت تولید آن ها چهار برابر شده است.

مدیرعامل ایران‌خودرو دیزل، محصولات جدید ایران خودرو دیزل وارد بازار خواهند شد،وی از افزایش درآمد و کاهش زیان انباشته این مجموعه از آبی‌پوشان جاده مخصوص و هدف‌گذاری تولید ۸۲۰۰ دستگاه خودرو خبر داد. به گفته توسلی مهر اجباری شدن کاربری سازی نیز برای این شرکت و شرکت زیرمجموعه آن، گواه، به یک بازار هزار میلیاردی بدل شده است. در این بخش علاوه بر ادامه مباحث پیش درباره افزایش سرمایه، افزایش میزان داخلی سازی، کاهش زیان، به سود رسیدن و همچنین تولید پایدار این شرکت گفت‌وگو کرده ایم:
اشاره شد که محصولات ایران‌خودرو دیزل با افزایش کیفیت و قیمت مناسب همراه شده‌اند، برای ادامه این روند چه انتظاری دارید؟
این نکته بسیار مهمی است، دلیل آن هم رویکرد مدیران ارشد ایران‌خودروست. یکی از چیزهایی که از من می‌پرسند این است که از حاکمیت چه انتظاری دارید؟ گفتم فقط انتظار داریم اعتماد کنند؛ نه از آن‌ها پول می‌خواهیم، نه حمایت‌های عجیب‌وغریب، برخی موانع بوروکراتیک را از جلوی پای خودروسازان بردارند، اعتماد کنند و بازار را در اختیار خودروسازی تجاری بگذارند. اما می‌بینید که یک‌دفعه می‌روند کِشنده وارد می‌کنند.

پس جزو منتقدان این طرح هستید؟
بله. از اول هم منتقد بودم، چون این دو هزار دستگاه را که وارد کرده‌اند، حاضر هستیم در مدت شش ماه تولید کنیم و تحویل دهیم. این ادعا نیست و قابلیت تحقق دارد.
به چه دلیل؟ مگر اتفاق خاصی افتاده است؟
اتفاقی که افتاده این است؛ افزایش ظرفیت تولید زنجیره تأمین. بیش از ۱۸۰ قطعه‌ساز به‌عنوان تأمین‌کننده ما فعالیت می‌کنند که از وقتی نگاه به داخل جدی‌تر شده، تولید آن ها نیز حدود پنج برابر شده است. این مسئله باعث شده میزان داخلی سازی ما به ۹۵ درصد برسد، ظرفیت تولید قطعه‌سازان به‌شدت رشد کرده است؛ به طور میانگین حدود چهارهزار نفر جدید در زنجیره تأمین مشغول کار شده‌اند. از آبان‌ماه سال گذشته مدیریت ایران‌خودرو دیزل را عهده‌دار شده اید. اولویت اول شما برای شروع کار چه بود؟
از آبان سال گذشته، روی تولید داخل تمرکز کردم. باتوجه‌به توانایی و پتانسیل موجود در مجموعه، به‌سرعت حجم تولید افزایش یافت و رشد صعودی پیدا کرد و نسبت به سال ۱۳۹۸ بیش از ۴ برابر افزایش درآمد داشتیم. ایران‌خودرو دیزل از ۹۰۰ میلیارد تومان سال ۹۸، به رقم ۴۰۴۰ میلیارد تومان رسید که فقط ۲۵۰۰ میلیارد آن برای چهار ماه پایان سال بود. امسال هم بودجه ۱۴ هزار میلیارد تومان است که نسبت به سال ۹۸، افزایش ۱۵ برابری داشته است. این رقم به منزله این است که تولید خودروساز می‌تواند در مدت یک سال ۱۵ برابر شود و این شدنی است، مشروط بر این‌که به شعار «نگاه به درون» باور داشته باشیم و حمایت از تولید اتفاق بیافتد. این کار شدنی است. ایران‌خودرو دیزل این شعار را محقق کرده است و نشانه آن این است که امسال به سود عملیاتی رسیده‌ایم. سال ۹۷ ایران‌خودرو دیزل ۴۳۰۰ میلیارد تومان زیان انباشته داشت، سال ۹۸ به ۵۵۰۰ میلیارد تومان رسید. پیش‌بینی‌ها برای سال ۹۹ حدود ۶۷۰۰ میلیارد بود، یعنی  1200 میلیارد تومان افزایش زیان انباشته پیش‌بینی شده بود. اما سال گذشته از ۴۴۰ میلیارد تومان زیان عملیاتی در سال ۱۳۹۸ به ۳۲۵ میلیارد تومان سود عملیاتی رسیدیم. یعنی زیان انباشته نه‌تنها به ۶۷۰۰  میلیارد تومان نرسید، بلکه به رقم ۳۷۰۰ میلیارد تومان کاهش یافت. به بیان ساده، نه‌تنها آن  1200 میلیارد تومان اضافه نشد بلکه ۱۸۰۰ تا ۱۷۰۰ میلیارد تومان سود خالص کسب کردیم. خلاف سال‌های قبل، پیش‌بینی می‌شود که در سال ۱۴۰۱ سود هم توزیع کنیم.

بنابراین سال آینده، سهام‌داران شما که طی مدت‌های اخیر ناراحت بودند خوشحال می‌شوند؟
الان هم خیلی خوشحال هستند؛ امسال افزایش سرمایه سنگین داریم، امسال در بازار سرمایه قیمت سهم ما متفاوت است. در ۲۴ روز کاری ۱۱۱ درصد سهام ما رشد کرد. افزایش سرمایه بسیار خوبی داریم، به‌نحوی‌که، در این افزایش سرمایه، کل شش هزار میلیارد بدهی ایران‌خودرو دیزل صفر می‌شود. پیش‌بینی این است که در سال جاری زیان به‌شدت کاهش پیدا کند و در سال ۱۴۰۱  یک شرکت کاملاً سودده با ۹ هزار میلیارد تومان سرمایه خواهیم بود.
در حال حاضر، وضعیت زیرمجموعه‌های ایران‌خودرو دیزل چگونه است؟
در حال حاضر، شرکت‌های زیرمجموعه ما مثل ایدم، چرخشگر، محور خودرو و قطعات خاور با تمام ظرفیت کار می‌کنند. به‌عنوان مثال، پیش‌تر ماهانه ۸۰  موتور در ایدم تولید می‌شد، اکنون به عدد ۴۵۰ دستگاه رسیده است. طی دیداری که اخیراً از ایدم داشتم، باتوجه‌به افزایش حجم تولید، متوجه شدم نیاز است ۳۲۰ اضافه نفر نیروی کار به آن ها اضافه شود تا تولید را بالا برده و بتوانند نیاز سال بعد را پوشش دهند.
این تولیدات پایدار خواهد بود؟
بله چرا که نه. در حوزه تجاری حدود ۳۵۰ هزار دستگاه خودرو داریم که باید نوسازی شوند که ۲۰۲ هزار دستگاه در برنامه دولت قبل بود و اعلام شد که سه‌ساله باید این‌ها نوسازی شود. البته باتوجه‌به شرایط اقتصادی کشور مسیر نشد. اما شرایط کنونی به‌گونه‌ای است که هر چه تولید می‌کنیم، تقاضا وجود دارد؛ به‌نحوی‌که، در سال جاری حدود ۸۲۰۰ دستگاه برای تولید هدف‌گذاری کرده‌ایم. استقبال از محصولات ایران‌خودرو دیزل زیاد شده است و فعلاً به دلیل حجم بالای تقاضا، جلوی فروش خودروهای تجاری را گرفته‌ایم.
آیا واقعاً محصولات شما طوری است که در صورت آزادسازی واردات و احیای برجام بتوانند رقابت کند؟
صددرصد؛ چون از نظر کیفیت و قیمت توان رقابت داریم. اکنون همین خودروهای دست‌دوم که وارد شده‌اند قیمت بالایی دارند، مثلاً بنز چهار میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان خریدوفروش می‌شود. اگر این مسیر باز شود، ما از همه جلوتر هستیم، یعنی برای ما فرصت است، مضاف بر این‌که، قیمت محصول داخلی ما قابل رقابت است. اکنون قیمت کامیونت‌های ایران‌خودرو دیزل بسیار مناسب است. همچنین خودروهای ما اصولاً کم‌خرج هستند و یکی از دلایلی که حجم تقاضا برای محصولات ما زیاد است، کم‌خرج بودن و سهل‌الوصول‌تر بودن تعمیرات آن ها نسبت به سایر برندهای بازار است. به همین دلیل، باز شدن واردات و این‌گونه همکاری‌ها را نه‌تنها تهدید نمی‌دانیم بلکه به چشم فرصت به آن ها نگاه می‌کنیم.
این ادعای شما به دلیل ضریب نفوذ بالا در بازار است؟
بله ایران‌خودرو دیزل در بازار نیز سهم بالایی دارد. به‌عنوان مثال، ۹۶ درصد در حوزه کامیون و ۷۰ درصد از بازار حوزه در کِشنده، سهم ایران‌خودرو دیزل است که امسال خیلی بیش تر می‌شود. سال گذشته ۲۲۰۰  دستگاه کامیون تولید کرده‌ایم و امسال برنامه تولید ۴۵۰۰  دستگاه کامیون هدف‌گذاری شده است. سال گذشته حدود ۷۵۰ دستگاه کِشنده فوتون فروختیم و امسال حدود  1600 دستگاه فوتون، یعنی سهم بازار ما هم متفاوت می‌شود و به نظر من بازار کشش این را دارد.
منظور از کشش بازار چیست؟
 مثلاً باید ۱۵ هزار دستگاه اتوبوس شهری خریداری شود که می‌خواهند پول پنج هزار دستگاه از آن را به‌صورت تهاتری بپردازند. از این تعداد اگر سالی دو هزار دستگاه هم تولید کنیم چندین سال طول می‌کشد. اگر در نهایت این ۱۵ هزار دستگاه را نوسازی کنند و این چرخه اگر بچرخد و به صنعت داخل اعتماد کنند، واقعاً وضع خودروسازان تجاری و به‌خصوص ایران‌خودرو دیزل متفاوت می‌شود.
به چه دلیل این ادعا را دارید؟
ایران‌خودرو دیزل متفاوت‌تر است، به دلیل زنجیره تأمین و زنجیره ارزشی خوبی که دارد و در نتیجه، قدرت مانور بیش تری دارد. در حال حاضر، ایران‌خودرو دیزل موتور وارد نمی‌کند، بلکه تولید می‌کند. اصلاً یکی از دلایلی که از همه جلوتریم، به دلیل موتور است.
در کاربری سازی‌ها هم همه داخلی هستند؟
بله کاملاً داخلی است. شرکت گواه، از زیرمجموعه‌های ما، کاربری آتش‌نشانی و آمبولانس درست کرده است. در حال حاضر، کاربری اجباری شده است، یعنی محصول را باید با کاربری بفروشیم. همین اجبار، یک فرصت و یک بازار هزارمیلیاردی برای شرکت گواه است. شرکت گواه که ۳۰ تا ۴۰ میلیارد تومان درآمد داشت، حالا می‌تواند فقط از کاربری سازی هزار میلیارد تومان کسب درآمد کند. این‌ها همه محصول اعتماد به داخلی سازی است. اگر یک مقداری از تولید داخل حمایت شود و به آن اعتماد شود، خیلی می‌تواند کمک کند. سالن اتوبوس‌سازی ایران‌خودرو دیزل ۱۰ سال بدون استفاده مانده بود و به لانه پرندگان تبدیل شده بود، اما در حال حاضر، ۸۰۰ نفر فقط در سالن اتوبوس مشغول به کارشده‌اند.