پایداری ایمنی واکسن‌های کرونا چقدر است؟

رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت توضیحاتی درباره تزریق دُز یادآور (سوم) واکسن کرونا ارائه کرد.
دکتر محسن زهرایی در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: تزریق واکسن کرونا بر مبنای سند ملی واکسیناسیون کووید۱۹ مصوب ستاد ملی مدیریت کرونا با کارکنان خط مقدم بهداشت و درمان کشور آغاز شد و سپس سایر کادر درمان تدریجا به روند کشوری اضافه شدند. از ۲۱ بهمن ۱۳۹۹ برنامه واکسیناسیون کرونا با کادر درمان آغاز شد و در نیمه اسفندماه برنامه واکسیناسیون برای جانبازان محترم بالای ۵۰ درصد، جانبازان شیمیایی، سالمندان ساکن در آسایشگاه‌ها و معلولین ذهنی و جسمی که در آسایشگاه‌های بهزیستی بودند هم آغاز شد. مابقی کادر بهداشت و درمان شاغل در بخش خصوصی نیز از نیمه فروردین ۱۴۰۰ به روند واکسیناسیون وارد شدند.
وی افزود: همزمان با آغاز این برنامه برای این گروه واکسن‌های بیشتری هم در اختیارمان قرار گرفت و گروه‌های بیشتری وارد برنامه واکسیناسیون شدند و از نیمه دوم اردیبهشت ماه برای تزریق واکسن به گروه سنی بالای ۸۰ سال هم اقدام کردیم و خوشبختانه در تابستان حتی واکسیناسیون زیر ۱۸ سال را هم آغاز کردیم. به همین ترتیب پیش‌بینی می‌شود افراد عادی نیز تحت پوشش تزریق دُز یادآور واکسن قرار گیرند.
پایداری ایمنی ناشی از واکسنهای کرونا؛ ۶ تا ۸ ماه
او ادامه داد: بر اساس مطالعاتی که در دنیا منتشر شده است به نظر می‌رسد ایمنی ناشی از واکسن ۶ تا ۸ ماه پایدار است؛ اما بعد از این مدت افت نسبی سطح ایمنی را داریم و ممکن است افراد در معرض خطر ابتلا به کرونا قرار گیرند. برای اینکه مردم بتوانند حداکثر سطح ایمنی را داشته باشند باید همزمان با ادامه برنامه واکسیناسیون نوبت اول و دوم، تزریق دُز یادآور را هم دنبال کنیم.
آغاز تزریق دُز سوم برای کادر درمان از ۲۴ مهرماه
وی درباره زمان آغاز واکسیناسیون دز سوم، افزود: مکاتبات با دانشگاه‌های علوم پزشکی صورت گرفته است و واکسن در اختیار آنها قرار گرفته است و عملا از  ۲۴ مهرماه تزریق دُز سوم در همه استان‌ها برای کادر درمان خط مقدم آغاز شده است.
نحوه مراجعه برای تزریق دُز سوم
رییس اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت درخصوص نحوه مراجعه برای دریافت دُز سوم واکسن، بیان کرد: افرادی که شش ماه از دریافت نوبت دوم واکسنشان گذشته باشد می‌توانند به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند و سپس این امکان در سامانه ما فراهم است تا دُز سوم را ثبت کنند. این برنامه برای سهولت هرچه بیشتر کار است و  نیازی به ثبت نام در سامانه‌ای نیست. ممکن است برخی از کادر درمان زمان تزریق نوبت اول و دوم واکسن در بیمارستان و یا شهر دیگری بوده باشند، اکنون لازم نیست حتما به همان محل مراجعه کنند بلکه می‌توانند در محل خدمت جدید خود واکسن دریافت کنند.
وی با تاکید بر اینکه حتما باید ۶ ماه از دریافت نوبت دوم واکسن گذشته باشد تا واکسن یادآور تزریق شود، گفت: با توجه به اینکه آغاز تزریق واکسن با گروه خط مقدم کادر درمان بود اکنون هم همین افراد به موعد تزریق دُز یادآور رسیدند ‌و مابقی کادر درمان هنوز نوبت دریافت دُز سومشان نرسیده است.
کدام واکسنها برای دُز سوم تزریق می شوند؟
زهرایی در مورد نوع واکسنی که قرار است به عنوان دُز یادآور تزریق شود، تاکید کرد: این موضوع وابسته به پلتفرم واکسنی است که در نوبت اول و دوم تزریق شده است. افرادی که در سری اول از واکسن‌های ویروس غیرفعال مانند سینوفارم استفاده کردند در نوبت سوم می‌توانند از پلتفرم غیرفعال یا آسترازنکا و یا پاستوکووک پلاس استفاده کنند. آنهایی هم که در نوبت اول و دوم واکسن از پلتفرم آدنوویروسی مانند آسترازنکا یا اسپوتنیک وی تزریق کرده بودند می‌توانند در دُز سوم از آسترازنکا یا پاستوکووک پلاس استفاده کنند. امکان انتخاب نوع واکسن تزریقی بسته به واکسنی که در نوبت یک و دو دریافت کردند وجود دارد.
برکتی ها فعلا برای تزریق دُز یادآور مراجعه نکنند
او ادامه داد: واکسن‌های بهارات و کووایران برکت هم از دسته واکسن‌های ویروسی غیرفعال هستند و مشابه سینوفارم هستند و افرادی که این واکسن‌ها را تزریق کردند می‌توانند از واکسن‌های مشابه خود و یا از واکسن آسترازنکا یا پاستوکووک پلاس استفاده کنند. البته نکته مهم این است که تزریق واکسن برکت تقریبا از نیمه خردادماه آغاز شد در نتیجه هنوز ۶ ماه از تزریق دُز دوم افراد نگذشته است و فعلا این افراد نمی‌توانند برای تزریق واکسن مراجعه کنند و به تدریج به آنها هم خواهیم رسید.
پاستوکووک فعلا فقط برای ۱۲ تا ۱۸ ساله ها
وی درباره واکسن پاستوکووک نیز بیان کرد: این واکسن دو نوع است. یکی پاستوکووک و یکی پاستوکووک پلاس که از جهت ترکیب و فرمولاسیون با یکدیگر متفاوت هستند و در حال حاضر بر اساس برنامه تنظیم شده واکسن پاستوکووک برای گروه سنی ۱۲ تا ۱۸ سال استفاده می‌شود. البته این واکسن برای سایر گروه‌های سنی دیگر هم مطمئن و اثربخش است اما باید منتظر افزایش تولید داخلی آن باشیم تا همه گروه‌های سنی بتوانند از آن استفاده کنند. واکسن پاستوکووک پلاس هم که می‌تواند به عنوان دوز یادآور برای سایر واکسن‌ها استفاده شود و احتمالا در همین هفته در اختیار ما قرار می‌گیرد تا در هفته آینده وارد برنامه توزیع شود.
رییس اداره بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت، افزود: البته بر مبنای اضافه شدن سایر واکسن‌های داخلی به برنامه واکسیناسیون و گسترش مطالعات بین‌المللی، دستورالعمل‌های ما هم به روزرسانی می‌شود. تامین واکسن مورد نیاز برای تزریق دُز یادآور  در سال جاری و سال ۱۴۰۱ پیش‌بینی شده است.
هماهنگی برای واکسن یادآورِ جانبازان، معلولان و سالمندان در آسایشگاه ها
زهرایی درباره تزریق واکسن به جانبازان، معلولان و سالمندان ساکن در آسایشگاه‌ها، گفت: در این زمینه با نهادهای مسئول هماهنگ خواهیم کرد تا تیم‌هایی برای تزریق واکسن به این مراکز اعزام شوند. با توجه به تجربه‌ای که از تزریق واکسن نوبت اول و دوم داریم قطعا کارمان برای تززیق دُز یادآور ساده‌تر است.
و اما واکسیناسیون سنین زیر ۱۲ سال
وی درباره برنامه‌های وزارت بهداشت برای تزریق واکسن به افراد زیر ۱۲ سال، اظهار کرد: درحال حاضر برنامه‌ای نداریم و در صورت تصویب اطلاع رسانی خواهیم کرد.