رادیو فرهنگ با رادیو تاجیک خواهرخوانده شد

به گزارش ایسنا، مدیر رادیو فرهنگ در آیین دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان با بیان اینکه وحدت هستی بخش روابط و فرهنگ است گفت که به زودی طرح خواهرخواندگی رادیو فرهنگ با یک رادیوی تاجیک را کلید می زنند.
به نقل از روابط عمومی رادیو فرهنگ،  آیین دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان با حضور علیرضا حبیبی، مدیر رادیو فرهنگ، عبدالرحمان معروف، رایزن فرهنگی و دبیر اول سفارت تاجیکستان در تهران، سرور بختی، رئیس موسسه فرهنگی اکو و همچنین عابد اکبری، مدیرعامل موسسه مطالعات ابرار معاصر تهران در استودیو شماره یک رادیو برگزار شد.
مدیر رادیو فرهنگ در این مراسم، دیپلماسی فرهنگی را از ضرورت‌های این روزهای ملت‌ها خواند و گفت: فرهنگ زیربنا و مستحکم کننده روابط دولت‌ها و ملت‌هاست. دو کشور بزرگ ایران و تاجیکستان که هم زبان و هم ریشه هستند می توانند در جهان امروز نقش‌آفرینی کنند. امروز رادیو فرهنگ در این مسیر قدم گذاشته و به کمک موسسه فرهنگی اکو و معاونت بین الملل رسانه ملی طی مسیر خواهد کرد.
وی سپس با بیان اینکه امروز بیش از پیش به وحدت نیاز داریم که هستی بخش روابط و فرهنگ است، خاطرنشان کرد: ظرفیت فرهنگی دو کشور می تواند پیام‌های بسیاری داشته باشد. به عنوان مثال یک قطعه موسیقی و یک شعر می تواند قلب‌ها را به هم نزدیک کند و اگر معاونت صدای رسانه ملی موافقت کند، به زودی طرح خواهرخواندگی رادیو فرهنگ با یک رادیوی تاجیک را کلید می زنیم.
این مدیر رادیویی تاکید کرد: دولت‌ها شاید تغییر کنند اما فرهنگ ها تغییر نمی‌کنند و خط استحکام و اندیشه روابط را برقرار می‌کنند. 
وی در عین حال فرهنگ را سرآغاز هستی بخش روابط دانست و گفت: امروز بیش از پیش نیازمند این حوزه وحدت آفرین هستیم. 
حبیبی دیپلماسی فرهنگی را  «قلب دیپلماسی سیاسی» دانست و بیان کرد: دیپلماسی فرهنگی، مقدمه ضرورت و شاید بتوان گفت «قلب دیپلماسی سیاسی» است؛ چراکه نرم کردن روابط به کمک فرهنگ ها و نمادهای فرهنگی میسر است.رادیو فرهنگ می تواند با یکی از رادیو های تاجیکستان خواهرخوانده شود. رادیو فرهنگ مایل است آغازگر دیپلماسی فرهنگی جدید دو کشور باشد و در این راستا آمادگی دارد. حسب موافقت معاون محترم صدا و مکاتبه ای که انجام شده است، میان رادیو فرهنگ با یکی از رادیو های تاجیکستان به عنوان خواهرخوانده تفاهم نامه برقرار شود و یک برنامه ثابت و ماندگار با محور فرهنگ، تمدن، آیین‌ها و ادبیات تاجیکستان در رادیو فرهنگ داشته باشیم.
وی ادامه داد: عناصر هویتی و فرهنگی در جهان معاصر، از مولفه‌های اصلی شکل دهنده مناسبات کنشگران سیاست بین الملل است و در این میان ایران و تاجیکستان به عنوان دو ملت پیوسته به هم که منشاء هویتی واحدی دارند نمونه بارزی از تاثیر غالب عوامل هویتی و فرهنگی در مناسبات میان کنشگران سیاسی هستند.
حبیبی در ادامه با اشاره به مبنا قراردادن نظریه‌های فرااثبات گرای روابط بین الملل به ویژه سازه انگاری درباره مناسبات ایران و تاجیکستان تاکید کرد: عوامل و متغیرهای هویتی و فرهنگی بخش غالب روابط ایران و تاجیکستان را شکل داده و بر عوامل مادی فائق آمده اند و رادیو فرهنگ با توجه به وظیفه ذاتی خود برای معرفی فرهنگ و پیوند بین مردم با فرهنگ به عنوان عنصر هویتی در نشست ها و ‌برنامه‌های ویژه دیپلماسی فرهنگی وسعت دایره مخاطب را از مرزهای جغرافیای ایران گسترده تر کرده و با توجه به مشترکات فرهنگی به معرفی فرهنگ کشورهای منطقه می‌پردازد ‌وامروز نیز آیین دیپلماسی فرهنگی ایران و تاجیکستان رابا این نگرش نو و امیدآفرین در تقویت روابط دو گشور و همبستگی بیشتر دو ملت برگزار کرده ایم.
مدیر رادیو فرهنگ همچنین در بخشی دیگر از سخنانش خاطرنشان کرد: باید توجه کنیم که منافع کشورها صرفا ناظر بر منافع مادی و ابزاری نبوده و در تعاریف نوین، منافع هویتی و هستی شناختی بعضا اولویت و ارزش بیشتری در عرصه سیاسی یافته است و براین اساس فرهنگ‌ایران و تاجیکستان به عنوان دو کشور مستقل ودارای منافع ملی متفاوت،با مشترکات فرهنگی که سبب نزدیکی مردمان این دو دیار شده است، در این برنامه معرفی و بررسی می‌شود.
او اضافه کرد: با وجود گسترش روابط سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری تاجیکستان، مشترکات فرهنگی هنوز هم به عنوان اساسی ترین زمینه تحکیم پیوندها میان مردم این دو کشور محسوب می شود، چراکه ریشه‌های تاریخی یکسان، زبان مشترک و دین واحد در کنار تشابه سنت ها، آیین‌ها و باورهای اجتماعی ملی و محلی، شرایط بی بدیلی را برای توسعه بیش از پیش مناسبات فرهنگی میان دو کشور فراهم آورده است، به همین منظور رادیو فرهنگ‌ در آیین دیپلماسی فرهنگی ایران ‌تاجیکستان ظرفیت های مشترک فرهنگی و اجتماعی این دو کشور را بررسی کرده و به دنبال درک وجوه اشتراک و افتراق فرهنگ ایران و تاجیکستان و بررسی تطبیقی این دو فرهنگ در قالب ارتباطات بین فرهنگی،آشنـــایی با میراث تمـــدنی و مفـــاخر فرهـــــنگی،مطالعـــات زبانـــی و ادبیــات فارسی و تاجیــــکی و معرفـــــی آداب و ســنن و رســــــــوم مشـــــترک است. 
**** فارسی فقط زبان مردم ایران نیست
معروف عبدالرحمان، معاون سفیر تاجیکستان نیز در این مراسم، رابطه فرهنگی ایران و تاجیکستان را مستحکم و دارای پیشینه دیرینه دانست و گفت: سخنانم را با گله ای آغاز می کنم. وقتی ما تاجیک ها در ایران به فارسی صحبت می کنیم برخی می گویند که شما فارسی را از کجا آموخته اید، چقدر خوب فارسی صحبت می کنید. فارسی زبان مردم تاجیکستان است و نباید این تفکر در ذهن مردم ایران باشد که فارسی فقط زبان مردم ایرانی است. ما شاعران و مفاخر بزرگی را داریم که بین ما دو کشور مشترک است و زبان آنها فارسی است. در تاجیکستان ایران و زبان فارسی قابل احترام ویژه است و معتقدند همه از یک خاستگاه هستند.
معاون سفیر تاجیکستان همچنین تاکید کرد: آیین دیپلماسی ایران و تاجیکستان، یک اقدام بزرگ در آستانه سی سالگی استقلال جمهوری تاجیکستان و ۳۰ سالگی روابط دیپلماتیک ایران و تاجیکستان است.
وی سپس با یادآوری استقلال تاجیکستان در سال ۱۹۹۱ توضیح داد: جمهوری اسلامی ایران از اولین کشورهایی بود که این استقلال را به رسمیت شناخت و در طول این ۳۰ سال حدود ۱۷۰ سند بین دو کشور به امضا رسیده است که خود، زمینه ساز روابط و همکاری‌های همه جانبه بین دو کشور شده است. تاریخ و تمدن تاجیکستان دارای گذشته‌ای پربار در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی است. تاجیکستان به عنوان عضو سازمان همکاری های اقتصادی شانگهای می تواند ایران را به کشورهای عضو این سازمان پیوند دهد.
معروف تصریح کرد: فرهنگ پیوند دهنده ملت هاست و امیدوارم این برنامه‌ها بتواند در معرفی مشترکات فرهنگی و شناخت تفاوت ها و نزدیکی ملت ها موثر باشد. امروزه یکی از اساسی ترین روش ها در جهت بالا بردن ارتباط سیاسی، اجتماعی واقتصادی، یافتن مشترکات بین کشورها مخصوصاً فرهنگ و زبان است. ایران وتاجیکستان در آسیای مرکزی دارای مشترکات فراوانی در تاریخ، فرهنگ، زبان و دین هستند، از این رو علایق و پایبندی به آداب و رسوم اجداد و نیاکان موجب افزایش میزان همبستگی میان ساکنان هر دو کشور شده است . جشن نوروز و عشق به ادبیات مشترک و شعرای بزرگ فارسی، زبان پیوند دیرینه ای را میان مردم هر دو کشور به وجودآورده است که در صورت توجه به آن می تواند در اشاعه فرهنگ مشترک با حفظ هویت ملی ، به صورت منطقه ای تأثیر مناسبی داشته باشد.
****ما از هم بی خبر مانده ایم
بنابراین گزارش سرور بختی، رئیس موسسه بین‌المللی فرهنگی اکو، از دیگر سخنرانان آیین دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان بود.
او با اشاره به شعر «درخت دوستی بنشان که کام دل ببار آرد» برگزاری آیین دیپلماسی فرهنگی ایران و تاجیکستان به همت رادیو فرهنگ را، نمادی از درخت دوستی میان دو کشور دانست.
وی همچنین با اشاره به ۳۰ سال فعالیت موسسه بین المللی اکو گفت: این موسسه از سوی روسای کشورهای عضو این سازمان بین المللی با هدف ایجاد فضای دوستی، اعتماد، برادری و همدلی میان کشورهای منطقه اکو، به کمک اشتراکات فرهنگی و علمی و ادبی ایجاد شده است.
سروبختی سپس درباره فاصله گرفتن مردم از یکدیگر بیان کرد: زمانی که ما با مردم صحبت می‌کنیم، مسئله مهمی‌که مطرح می‌شود، این است که ما از همدیگر دور شده ایم و از هم بی خبر مانده ایم. اهالی فرهنگ و سیاستمداران کوشش کافی در این زمینه انجام میدهند. در این رابطه موسسه اکو در نظر دارد فضای دوستی بین مردم دارای تمدن مشترک، احیا کند.
او با اشاره به تلاش های ۳۰ ساله موسسه اکو گفت: موسسه در چند سال اخیر از طریق برنامه‌های فرهنگی و هنری تلاش کرده است که کشورهای عضو را به هم معرفی کند، اما متاسفانه شواهد حاکی از آن است که علیرغم اینکه ما از یک ریشه برآمده ایم و فرهنگ و تمدن مشترک داریم، کمی از هم دور شده‌ایم و بی خبر مانده ایم و برای جبران باید تلاشمان را بیشتر کنیم.
رئیس موسسه بین المللی اکو در بخشی دیگر، چاپ و معرفی چندین کتاب در مسیر معرفی "کمال خجند" به عنوان متفکر مشترک و پیوند گر دو ملت ایران و تاجیکستان، و نیز برگزاری کنفرانس بین المللی پاسداشت این متفکر بزرگ را از اقدامات موسسه بین المللی اکو در سال‌های اخیر برشمرد و اینکه در این زمینه کتاب هایی در تاجیکستان عراق، افغانستان و دیگر کشور های همسایه ی عضو اکو انجام شده است.
وی در پایان صحبت هایش از اجرای سلسله برنامه‌هایی با همکاری رادیو فرهنگ خبر داد و گفت: امید است به کمک این برنامه‌ها، فضای مناسبی برای تعامل کشورهای عضو اکو فراهم شود. در زمینه اشتراکات فرهنگی ایران و تاجیکستان کم کاری شده است.
****در سایه شناخت متقابل، بیشتر بکوشیم
عابدی اکبری، مدیرعامل موسسه ابرار معاصر نیز در این مراسم با قدردانی از تلاش رادیو فرهنگ در راستای ارتقای روابط فرهنگی ایران با کشورهای مختلف به ویژه تاجیکستان گفت: فرهنگ بعد سوم دیپلماسی است و متاسفانه ما نتوانستیم از این بعد سوم دیپلماسی که مزیت نسبی هم در آن داریم، بهره چندانی ببریم.
وی سپس ابراز امیدواری کرد که «آیین دیپلماسی فرهنگی» نقطه عطفی در تاریخ ایران و تاجیکستان و عامل شناخت بیشتر فرهنگی دو ملت شود.
او همچنین علی رغم نقاط مشترک فرهنگی فراوان دو کشور ایران و تاجیکستان، شناخت متقابل این دو را از هم کم دانست و اظهار کرد: باید در سایه شناخت متقابل بیشتر بکوشیم تا روابط پایدار تری داشته باشیم. درواقع ما نیازمند نگاه واقع گرایانه و آسیب‌شناسی به روابط فرهنگی با تاجیکستان هستیم. زبان فارسی موجب پیوند فرهنگ و تمدن ایران و تاجیکستان می شود و امروز دلبستگی عامه مردم تاجیکستان به زبان و فرهنگ قومی خویش عمده ترین خصیصه و سرچشمه وحدت استقلال جویانه آنان است.
****
نادر کریمیان سردشتی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی، پژوهشگر و استاد دانشگاه و نویسنده کتاب های تاریخی از دیگر سخنرانان آیین دیپلماسی ایران و تاجیکستان بود که اذعان دارد نسبتی میان کتاب و تمدن وجود دارد که در طول تاریخ بشر معمولاً این نسبت همیشه یک نسبت کاملاً واقع‌بینانه و با دستاوردهای بسیار خوبی بوده است.
وی گفت: علیرغم تنوع قومی ساکنان منطقه خراسان بزرگ، ورارود و ماوراءالنهر، و ظهور حوادث عظیم تغییرات گسترده در نظام سیاسی اقتصادی و اجتماعی، چرا همچنان این منطقه دارای هویت واحد فرهنگی شناخته می شود؟ و قوام هویت آن وابسته به چه عواملی بوده است؟ آیا می توان هویت فرهنگی مشترک ساکنان این سرزمین را عامل تداوم هویت آن دانست؟ نمودهای مهم فرهنگ مشترک در هنر و تمدن این سرزمین کدام است؟ تاریخ سامانیان نشان دهنده این است که گام های زیادی به سوی احیای فرهنگ ایرانی برداشته شد، در نتیجه حمایت امیران سامانی، چندین شاعر با استعداد ظهور پیدا کردند.
او ادامه داد: این شاعران به شخصیت های ماندگار ادبیات فارسی تبدیل شدند، شاعرانی از جمله رودکی، شهیدبلخی و ... آنها رودکی، شاعر بزرگ آن زمان را متقاعد کردند تا «کلیله و دمنه» را به نظم درآورد. برخی از کتاب های ارزشمند تاریخی مانند «تفسیر و تاریخ طبری» در این دوران نگارش شد و کتاب هایی مانند «تاریخ بلعمی» ترجمه شد. به طور کلی، ادبیات و شعر فارسی ارتقا یافت.
****با احترام به حاکمیت ایران و تاجیک، فرصت ها را بیشتر کنیم
قهرمان سلیمانی، رایزن فرهنگی سابق ایران در تاجیکستان نیز در این مراسم ضمن قدردانی از همت رادیو فرهنگ در برگزاری آیین دیپلماسی فرهنگی ایران و تاجیکستان به ویژه در آستانه سالگرد استقلال این کشور گفت: استقلال تاجیکستان برای زبان فارسی و فرهنگ ایرانی دستاورد بسیار عظیمی‌بود؛ چراکه در یکی دو قرن اخیر، این استقلال در قلمرو زبان فارسی نخستین رویش و بزرگترین حادثه بود که یک کشور فارسی زبان در این قلمرو ظهور پیدا کرده است.
وی افزود: علی رغم استقبال مجموعه دستگاه های فرهنگی ایران از این حادثه، اما دستاوردهای ما به هیچ وجه با آن چه که باید باشد همسان نیست، و جبران این مسئله نیاز به نگاه واقع گرایانه و آسیب‌شناسی دارد. ازتباط فرهنگی ایران و تاجیکستان نیاز هنرمندان و فرهنگیان است.
وی بیان کرد: با وجود نزدیکی های فرهنگی، تاریخی، زبانی و جغرافیایی میان ایران و تاجیکستان، اما به عقیده من، سرعت توسعه روابط اقتصادی دو کشور همچنان کند است، اگرچه علاقه مندی دو طرف برای استفاده از این ظرفیت ها طی سال های اخیر منجر به انعقاد قراردادهایی شده اما جا دارد از این فرصت ها استفاده بهینه شود. روابط دو کشور از ابتدای استقلال تاجیکستان درحال پیشرفت بوده ولی قانع کننده نیست. به رسمیت شناختن استقلال تاجیکستان از سوی ایران به عنوان اولین کشور در جهان دلیلی بر این مدعاست که بتوانیم با احترام به حاکمیت دو کشور فرصت ها را بیشتر کنیم.
**** اجرای مجموعه موسیقی با صدای وحید تاج و خواننده تاجیکی روانه بازار شد
صادق چراغی، از آهنگسازان ایرانی در بخشی دیگر از این مراسم اظهار کرد: ما بی تردید به این فرهنگ مشترک نیاز داریم و با توجه به وظیفه فرهنگی که در این دوره داریم، باید در این زمینه تلاش کنیم. به عنوان مثال، کاخ رفیع موسیقی کلاسیک که از گردهمایی فرهنگ‌های مختلف بوجود آمده است، اگر اتفاق خوبی در این زمینه در لهستان بیفتد در کانادا هم اهمیت خواهد داشت؛ لذا ما دغدغه و فرهنگ مشترک داریم و باید در این زمینه بیشتر تلاش کنیم. طبق گفته‌های ابتدای برنامه، حدود ۱۷۰ سند در این زمینه انجام شده است.
چراغی همچنین عنوان کرد: متاسفانه ما متناسب با ارزش این فرهنگ مشترک، گام برنداشته ایم. ما برای برقراری پیوند با هنرمندان تاجیکستانی بسیار کم کاری کرده ایم، درصورتی که ما فرهنگ، آیین و زبان مشترک داریم که به نظرم اقدامات در این زمینه کافی نبوده و باید آسیب شناسی در این خصوص صورت گیرد.  
این آهنگساز ایرانی گفت که مجموعه موسیقی را با اجرای وحید تاج  از خوانندگان شاخص ایرانی و خواننده تاجیکی به نام افضل شاه با اشعاری از رودکی سمرقندی در قالب لوح "بخارا" تنظیم و روانه بازار کرده است.
وی سپس در همین زمینه اشاره کرد: مردم تاجیکستان به موسیقی و ترانه های ایرانی علاقه فراوان دارند، حتی نام خوانندگان ایرانی قبل و بعد از انقلاب اسلامی را به خوبی می شناسند و برای سروده های آنها احترام بسیاری قائل هستند. آنچه در محتوای موسیقی و ترانه های ایرانی و تاجیکی می توان دریافت، عشق به طبیعت و جغرافیا است که در آن الهام از ویژگی های خاص محیطی مانند کوهها، رودها و دشتهای سرسبز از جمله آنهاست که در اشعار شعرا و ادبا و سرودهای خوانندگان بدان بسیار توجه شده است. به نظرم لازم است روابط فرهنگی مفاخر هنری دو کشور تسهیل شود.
به گزارش ایسنا، در آیین دیپلماسی فرهنگی ایران و تاجیکستان، گزیده‌ای از برنامه دیدار شاعر تاجیکستانی، مرحوم محمدعلی عجمی با رهبر معظم انقلاب پخش شد. در این مراسم  محمدعلی عجمی‌ شعری را در حضور رهبر فرزانه انقلاب، قرائت می‌کرد.
در پایان این مراسم پس از تجلیل و گرامیداشت مهمانان حاضر در برنامه، قدردانی از فعالان عرصه دیپلماسی فرهنگی دو کشور ایران و تاجیکستان، آیین رونمایی از کتب ادبی مجموعه شعر شاعران تاجیکستان و آشنایی با آثار شاعران تاجیکستان صورت گرفت. همچنین لوح سپاس این آیین به صورت فرش نفیس و هنری از سوی رادیو فرهنگ به سفارت تاجیکستان اهدا شد.