دو ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری، اگرچه هنوز نمی توان به طور دقیق گفت که چه کسانی کاندیدای نهایی انتخابات و چه افرادی نامزد نهایی دو جریان عمده سیاسی کشور هستند؛ اما با توجه به سخنان نقل شده در دو روز گذشته می توان با قاطعیت گفت که دو نامزد بالقوه جریان اصلاحات که به نظر می رسید توان رای آوری بالایی داشتند از فهرست کاندیداهای بالقوه حذف شده اند و در انتخابات شرکت نمی کنند.
سید حسن خمینی و محمدجواد ظریف، اگرچه تا به حال در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام نکرده اند و سابقه ای در این خصوص ندارند، اما میزان توجه افراد سیاسی و رسانه ها به اخباری که در خصوص امکان ثبت نام این دو نفر در انتخابات وجود داشت، نشان می داد که گزینه های جریان سازی خواهند بود و حضور هر یک از این دو نفر می توان باعث ایجاد موج در انتخابات و کناره گیری بعضی از کاندیداهای دیگر جریان اصلاح طلب به نفع این دو نفر باشد. با این حال اعلام شد که حضور هر یک از این نفر به علتی جداگانه منتفی شده است.
خبر اول به نقل از سید یاسر خمینی برادر کوچکتر سیدحسن خمینی منتشر شد. او در گفتگو با جماران با اعلام اینکه «در هفته ها و بلکه ماههای اخیر، اقبال زیادی به اخوی گرامی جناب حاج حسن آقا شد و بزرگان زیادی از عاشقان امام، ایثارگران، مذهبیّون، خانواده های شهداء، سیاسیون و دانشگاهیان کشور ایشان را تنها کسی دانستند که می تواند کشور را با شعار «همه با هم» امام خمینی متحد کند» روایت کرد که «مطابق با رویه ای که اخوی دارند، به دیدار رهبر معظم انقلاب رفتند. نزدیکان می دانند که رابطه ایشان با رهبری، رابطه ای است که همانند پدر و فرزند است. در ضمن مباحث مطرح شده، طبیعی است که بحث به مسائل انتخابات و حضور مردم می کشد. اخوی می گویند که بسیاری از بزرگان و جریانات سیاسی از ایشان خواسته اند که کاندیدای انتخابات شوند و از رهبری جویای نظر می شوند، ایشان هم علی رغم اینکه معمولاً به این گونه امور وارد نمی شوند، اما به جهت رابطه خاصی که با اخوی دارند و تأکید اخوی بر اطلاع از نظر ایشان، صلاح را در این کار تشخیص نمی دهند و می فرمایند، اگر هریک از فرزندان من از من مشورت می گرفتند من همان را می گفتم.البته اخوی در پایان از ایشان اجازه می گیرند که مسأله را اعلام کنند و ایشان بزرگوارانه می پذیرند. با توجه به این توصیه، طبیعی است که تصمیم ایشان روشن است و اخوی یقینا تصمیمی برای کاندیداتوری ندارند.»
پیش از این علی مطهری دیگر کاندیدای احتمالی انتخابات هم در اظهار نظری گفته بود: اطلاع دقیقی ندارم که سید حسن خمینی به انتخابات می آید یا خیر، اما روحانیت نباید به سمت پست های اجرایی بیاید و من هم مانند شهید مطهری موافق حضور روحانیت در پست های دولتی نیستم. روحانیت باید کنار مردم باشد و معتقد نیستم که وارد انتخابات شود. صلاح نیست که سید حسن خمینی وارد شود، اما همه چیز بستگی به نظر خودش دارد. اگر در شرایط اضطرار نیستیم صلاح نیست که او ورود کند.
کاندیدا نشدن ظریف اما به گونه ای دیگر بود. او که در دیدار با افراد مختلف بارها اعلام کرده که قصد کاندیداتوری ندارد، همچنان به عنوان گزینه ای بالقوه مطرح بود و همین موضوع باعث می شد که هر چند وقت یکبار، عده ای به دنبال تخریب شخصیت وی باشند. شاید بر همین اساس بود که ظریف بالاخر تصمیم گرفت متنی روشن را برای پایان این گونه احتمالات بنویسد و در آن، با اشاره به حضورش در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در توضیح علت تصمیمش برای نامزد نشدن در انتخاباتصراحتا اعلام کند: نگرانی من از رأی آوردن است نه رأی نیاوردن. بر عزم خود برای نامزد نشدن استوارم؛ ولی تداوم فشارها، آزارها، افتراها و تهدیدها در اقبال عمومی و در این عزم تأثیر معکوس دارد.
ظریف در این متن با انتشار تصویری از آیهای از سوره فاطر در صفحه اینستاگرامش نوشت: دیروز جلسهای طولانی، صریح و صمیمی - همراه با توهین و تهدید و اتهام از سوی یکی دو نفر- با نمایندگان محترم کمیسیون امنیت ملی داشتم. از یکی از نمایندگان نقل شده است که «برآوردم از جلسه امروز کمیسیون این است که ظریف نامزد انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ میشود.» پس از چندین بار تأکید بر عدم تمایل برای نامزدی، نمیخواستم دوباره وارد این موضوع شوم. اما این اظهار نظر ناگزیرم کرد که اصل ماجرا را عرض کنم:
در جلسه چند نفر اظهار نگرانی کردند که گفتگوهای وین برای رفع تحریمها با اهداف انتخاباتی دنبال میشود و بنده برای جلب آرای مردم به دنبال ایجاد دوقطبی در جامعه هستم. عرض کردم دو قطبی را کسانی میسازند که با اتلاف میلیاردها برای تولید سریال، اعتماد عمومی به دیپلماسی کشور را هدف گرفته و معیشت مردم و عزت کشور را بازیچه اغراض سیاسی و انتخاباتی مینمایند. ما به لطف خدا و بزرگواری مردم نیازی به ایجاد دوقطبی در جامعه نداریم.
هشت سال است علیه دستگاه دیپلماسی با هزینههای سنگین تبلیغ شده است؛ ۸ سال است بهترین دستاوردهای دیپلماسی را تخطئه کردهاند؛ ۸ سال است به دلیل سکوت ما یک تنه به قاضی رفتهاند؛ و ۸ سال است برای کوبیدن دستگاه دیپلماسی، عزت و اعتماد مردم را نشانه گرفتهاند؛ اما به لطف خدا هنوز از نعمت محبت مردم دلاورمان برخورداریم.
یادآوری کردم که علت تصمیم بنده برای نامزد نشدن نگرانی از سبد رأی نیست که برای بهبود آن از سیاست خارجی و یا انسجام ملی هزینه کنم. نگرانی من از رأی آوردن است نه رأی نیاوردن. بر عزم خود برای نامزد نشدن استوارم؛ ولی تداوم فشارها، آزارها، افتراها و تهدیدها در اقبال عمومی و در این عزم تأثیر معکوس دارد.
سیاست خارجی نباید موضوع دعوای جناحی و انتخاباتی باشد. هر دستاورد سیاست خارجی، دستاورد مردم، کشور و رهبری است و هیچ فرد، گروه و یا جناحی حق مصادره آن را ندارد. رفع تحریمها به نفع مردم و هر دولتی است که ۴ ماه دیگر زمام امور کشور را به دست میگیرد.
تقاضا میکنم اجازه دهید در این فضا که صهیونیستها برای جلوگیری از رفع تحریمها به خبیثانهترین و مذبوحانهترین روشها متوسل شدهاند، عباس عراقچی عزیز و دیگر همکاران فداکار و شجاعم بتوانند تمام تمرکز خود را بر رفع تحریمها متمرکز کنند و نگران سنگاندازیها، اتهامات و فضاسازیهای مسموم انتخاباتی نباشند.
بیائیم در آستانه ماه مبارک رمضان دل را از کینهها و بدانگاریها پاک کنیم و همدل و همنوا برای موفقیت تمامی ایثارگران به ویژه در عرصههای سلامت، هستهای و سیاست خارجی دعا کنیم. سالم و شاد و سربلند باشید.
به این ترتیب اگرچه بعضی دلواپسی های جناح مقابل اصلاحات رفع شده است، اما بر اساس اخبار منتشر شده هنوز چهره های مطرح اصلاح طلبی هستند که قصد حضور در انتخابات را دارند و می توانند به عنوان گزینه های نهایی به رقابت در این انتخابات بپردازند.
سید مجید حسینی