چندی است که موجی از پروانههای رنگارنگ در مناطق مختلف تهران دیده میشود که نگرانیهایی برای کشاورزان ایجاد کرده در حالیکه این بانوهای رنگآمیزی شده نه خطری برای کشاورزی دارند و نه برای سلامت انسان و فقط چند روزی مهمان ما هستند.
به گزارش ايرنا، بانوی رنگآمیزی شده (Painted lady) نام انگلیسی پروانههایی است که به علت دارا بودن رنگهای زیبا و متنوع به این نام خوانده میشوند و مدتی است مناطق مختلف پایتخت بهویژه جنوب تهران را درگیر کرده و نگرانیهایی بهویژه برای کشاورزان ایجاد کردهاند.
پروانهها این موجودات زیبا به اعتقاد کارشناسان، به علت عمر کوتاه و ناتوانی در سازگاری سریع با تغییرات شرایط محیطی میتوانند یکی از بهترین شاخصها برای سنجش سلامت اکوسیستم باشند.
به همت تعداد زیادی از متخصصان داخلی و خارجی تاکنون در ایران حدود 415 گونه پروانه ثبت و شناسایی شده است که از این تعداد حدود 80 گونه اندمیک یا بومی انحصاری ایران هستند، از جمله گونههای شیرازیکا و زاگرسیکا که بومی منطقه زاگرس به شمار میآیند و در نام علمی هم به زیستگاه آنها گریزی زده شده است.
طغیان پروانهها در یک منطقه میتواند دلایل مختلفی داشته باشد از جمله طغیان یک گونه در جنوب تهران با نام علمی Vanessa cardui که به علت دارا بودن رنگهای متنوع و زیبا به بانوی رنگآمیزی شده معروف هستند.
مسئول بخش حشرات دفتر موزه ملی تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیک سازمان محیطزیست روز یکشنبه در گفتوگو با خبرنگار علمی ایرنا درباره این موضوع توضیح داد: از دیماه سال گذشته به علت افزایش بارندگی در کشور پوشش گیاهی در نقاط مختلف رشد خوبی داشته که زمینه را برای رشد برخی موجودات از جمله پروانهها فراهم کرده است.
علیرضا نادری به موج پروانههایی در جنوب تهران موسوم به Vanessa cardui اشاره کرد و افزود: با رشد گیاهان این پروانهها فرصت ظهور یافتند؛ چون قادرند نسل خود را تمدید کنند بنابراین این موج پدیده عجیبی نیست و معمولاً هر 7 تا 8 سال یکبار اتفاق میافتد.
وی ادامه داد: از آنجا که چند سالی است دیگر زمستانهای برفی و سرد نداریم از این رو لارو این پروانهها در طبیعت باقی میماند و زمانی که شرایط فراهم شود ظهور میکنند زیرا راحتتر میتوانند زنده بمانند.
کارشناس حشرات و پروانهشناس اظهار داشت: از طرفی هم این پروانهها به جز آمریکای جنوبی در تمام دنیا از جمله انگلستان، اسکاندیناوی و اروپا وجود دارند و هر جا که بارندگی زیاد میشود آنها نیز هستند.
وی با تأکید بر اینکه این پروانهها به هیچ عنوان آفت نیستند، گفت: هرچه تعدادشان هم زیاد شوند به کشاورزی آسیب وارد نمیکنند چون از گیاهان وحشی تغذیه میکنند و حتی میتوانند گیاهان وحشی را کنترل کنند چون وقتی گیاه هم زیاد میشود تعادل را به هم میریزد و میتواند اکوسیستم را دچار مشکل کند.
نادری تأکید کرد: این پروانهها بهندرت روی محصولات کشاورزی تخمگذاری میکنند و دلیل حضور آنها در اطراف این مزارع وجود منابع غنی شهد برای پروانههای بالغ و گیاه میزبان برای تخمگذاری است که در اطراف مزارع بهصورت خودرو رشد میکنند.
وی گفت: در چند سال اخیر، به اصطلاح دامداران یک سری «گیاهان خوشخوراک» در مراتع از بین رفتهاند و جایشان را به گیاهان خاردار و بدخوراک مانند کنگر وحشی دادهاند که میزبان اصلی لارو این پروانه است از این رو شرایط برای تخمگذاری و رشد لارو این پروانه فراهم شد. وی اظهار داشت: لارو این پروانه از بیش از 40 نوع گیاه تغذیه میکند، عمر آن نیز بیشتر از یک تا دو ماه نیست و اگر در تابستان بارندگی مناسب باشد ممکن است فرزندان آنها دوباره ظاهر شوند؛ در واقع تخمریزی میکنند و لاروها منتظر شرایط مناسب برای رشد میمانند تا ظهور کنند.
مسئول بخش حشرات دفتر موزه ملی تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیک سازمان محیطزیست گفت: باید انتظار داشته باشیم که دامنه کوچ این پروانهها تا آذربایجان غربی و شرقی نیز کشیده شود، حتی ممکن است این موج به کشورهای جمهوری آذربایجان، ارمنستان و ترکمنستان نیز برسد که امری طبیعی است.
وی این اطمینان را داد که پروانهها از نظر بهداشتی نیز سلامت انسان را تهدید نمیکنند و افزود: این پروانهها مهاجرت طولانی ندارند و بیش از چند کیلومتر بیشتر جابجا نمیشوند در نهایت از یک شهر به شهری دیگر یا از این دره به دره دیگری میروند تا گیاه بیشتری پیدا کنند.
نادری اظهار داشت: این پروانهها طعمه خوبی برای پرندگان و خزندگان هستند و میتوانند تغذیه خوبی داشته باشند. اینگونه همیشه در هزاران سال در منطقه ما حضور داشته و همیشه جمعیت آن در نوسان بوده است. ج