به نظر میرسد این روزها که جهان اسلام دچار چالشی جدید شده بیش از همه همکاری و هماهنگی کشورهای اسلامی لازم است. عربستان به عنوان کشوری که خود را در راس کشورهای اسلامی میپندارد و ایران به عنوان کشوری که در جهان تشیع از نفوذ غیرقابل انکاری برخوردار است میباید اکنون نقش مهمی در چالش فوق ایفا کنند.
البته هنوز مدت زمان زیادی از تجدید رابطه تهران و ریاض نگذشته است ولی به نظر میآید جنگ غزه و تبعات ناشی از آن سنگ محکی برای عمق این تجدید رابطه باشد. یعنی از نظر بنده حالا که کشورهای غربی و مدعی حقوق بشر حامی اسرائیل هستند و حتی حاضر نیستند جنایتهای عریان این رژیم را محکوم نمایند باید کشورهای اسلامی از لاک خود خارج شده و تدبیری بیندیشند.
چندی پیش بهدنبال آغاز حملات رژیم صهیونیستی به غزه خبری منتشر شده مبنی بر اینکه قطر غرب را تهدید به قطع گاز کرده است. البته بعد از ساعاتی مشخص شد که این خبر اصالت نداشته و در واقع فیک بوده است. اما از منظر نگارنده کشورهای اسلامی از جمله عربستان، امارات، قطر، ترکیه و ایران این قابلیت را دارند که با چنین ترفندهایی و در اقدامی مشترک غرب و حامیان اصلی اسرائیل را به چالش بکشند. ولی متاسفانه شاهد چنین موضوعی نیستیم که دلایل خود را دارد. از جمله دلایلی که در این راستا به ذهن نگارنده میرسد موارد ذیل میتواند باشد:
- عربستان و دنبالههایش از جمله امارات دخالت در ماجرای غزه را در تداخل با روند توسعه خود میبینند. به عبارت ساده، این کشورها نهایت واکنشهایشان به ظلم تل آویو کلامی و بیانیهای است و نه بیشتر. اتفاقا غربیها و در راس آن آمریکا به این موضوع واقف هستند.
- ارتباط تنگاتنگ اقتصادی این کشورها با جهان غرب و سرمایهگذاریهای شان در اروپا و آمریکا موجب شده شریکهای تجاری قدرتمند و در هم تنیدهای شوند. آیا شما تا به حال دیدید دو شریک قدرتمند تجاری در بازار برعلیه یکدیگر اقدام کنند؟ شاید دچار اختلافاتی شوند ولی هرگز علیه یکدیگر اقدام نمیکنند زیرا منافع مشترکی دارند که حاضر نیستند به هیچ بهانهای این منافع زیر سوال برود.
-کشورهای مذکور حتی در مورد واکنش لفظی به جنایات اسرائیل هم اشتراک نظر ندارند و شاهد هستیم که کشورهای اسلامی مواضع شان حتی نزدیک به هم نیز نبوده است. این درحالیست که فلسفه تشکیل سازمانهایی نظیر «همکاری اسلامی» در چنین موقعیتهایی باید نقش اصلی خود را ایفا نمایند. ولی سوگمندانه میبینیم که چه این سازمان و چه سازمانهای مشابه دیگر نتوانسته کشورهای مسلمان و عرب را متحد و یکصدا کند.
عالم سیاست عالم تمیزی نیست. سالهاست دولتهای مکار آمریکایی و اروپایی تلاش کردند به انحای مختلف وحدت کشورهای مسلمان زیر سوال برود و به نوعی ارزش محسوب نشود تا به نوعی این روزها که بیش از پیش به چنین مهمی نیازمند هستیم صدایی رسا و واحد از این کشورها به گوش نرسد. به نظر میرسد تلاشهای دیپلماتیک مهم و لازم است.