در حالی‌که آموزش یکی از مهم‌ترین نیازمندی‌های جامعه بزرگ معلولان، محسوب می‌شود هنوز زیرساخت اصولی و مناسبی برای تحصیل و آموزش این طیف در کشور ایجاد نشده. افراد دارای معلولیت به دلیل محدودیت‌های جسمی که دارند قادر به انجام بسیاری از امور فیزیکی نیستند و همین امر کافی‌ است تا جامعه با حمایت از تحصیل و آموزش این افراد، آنها را به سوی مشاغل فکری و علمی سوق دهد. اما آنچه در عمل اتفاق می‌افتد، خلاف این رویکرد را نشان می‌دهد.

در حالی‌که آموزش یکی از مهم‌ترین نیازمندی‌های جامعه بزرگ معلولان، محسوب می‌شود هنوز زیرساخت اصولی و مناسبی برای تحصیل و آموزش این طیف در کشور ایجاد نشده. افراد دارای معلولیت به دلیل محدودیت‌های جسمی که دارند قادر به انجام بسیاری از امور فیزیکی نیستند و همین امر کافی‌ است تا جامعه با حمایت از تحصیل و آموزش این افراد، آنها را به سوی مشاغل فکری و علمی سوق دهد. اما آنچه در عمل اتفاق می‌افتد، خلاف این رویکرد را نشان می‌دهد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، به جرأت می‌توان گفت جامعه دست‌کم در شرایط کنونی تدبیری برای افراد دارای معلولیت و به‌طور اخص نابینایان، نیندیشیده، طیف‌های مختلف معلولان در دانشگاه‌ها پذیرش می‌شوند بی‌آنکه بسیاری از این مراکز زحمت اجرای پایین‌ترین سطح مناسب‌سازی را به خود بدهند یا در این خصوص احساس وظیفه کنند و این مشکل در خصوص افراد نابینا بحرانی‌تر است. همه ساله تعداد زیادی از افراد نابینا و کم‌بینا وارد مراکز آموزش عالی می‌شوند بدون آنکه دانشگاه‌ها به نحوه تأمین منابع درسی این افراد اندیشیده باشند. حتی دستگاه‌های متولی امر فرهنگ‌سازی نیز در عمل نشان داده‌اند که توجهی به نیازهای جامعه معلولان ندارند.
در حالی‌که در خصوص رفع مشکلات معلولان  قانون و مصوبات زیادی وجود دارد این دور باطل همچنان در جریان است و به جرأت می‌توان گفت زمامداران امور تاکنون برای اندیشیدن به پاسخ این سوال که «سر منزل مقصود معلولان کجاست؟» فرصت نکرده‌اند.
 
150 هزار نابینای مطلق داریم
به گفته سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در حال حاضر جمعیت افراد نابینای مطلق در کشور به 150 هزار نفر می‌رسد و این رقم با احتساب افرادی که از طیف‌های مختلف کم بینایی و آسیب‌بینایی رنج می‌برند به 750 هزار نفر می‌رسد.
ایرج حریرچی همچنین بیان کرد: دسترسی به خط بریل در کل کشور به دلیل کمبود مربی برای آموزش و هزینه بالای دستگاه، ضعیف و دسترسی به رایانه‎های مناسب به منظور کاربران نابینایان نیز برای نابینایان تحصیل‌کرده حدود ۴۰ درصد تخمین زده می‎شود.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: براساس برآورد انجمن نابینایان، میزان بیکاری در افراد نابینا و کم‌بینا بیش از ۶۰ درصد است و اقدامات انجام شده به منظور توانمندسازی اجتماعی و فردی این افراد ناکافی بوده است.
 
محرومیت آموزشی، شاخص‌ترین محرومیت نابینایان است
مدیرعامل شبکه نابینایان و انجمن باور با اشاره به مشکل دسترسی نابینایان به منابع اطلاعاتی مکتوب و دیجیتال گفت: افراد نابینا برای مطالعه هر نوع مطلبی اعم از علمی و غیره نیازمند فایل‌های الکترونیکی کتاب‌ها و مجلات هستند و این منابع به اندازه کافی در دسترس نابینایان نیست و از همین‌رو باید گفت: محرومیت از منابع آموزشی، شاخص ترین نوع محرومیت نابینایان از محرومیت های منابع اطلاعاتی است.
سهیل معینی با ابراز ناراحتی از اینکه شکاف معناداری بین نابینایان در دسترسی به منابع اطلاعاتی مانند کتاب و مجلات با سایر اقشار جامعه وجود دارد، افزود: تولید منابع اطلاعاتی برای نابینایان در گرو تبدیل و برگردان منابع عادی اطلاعاتی به فرمت‌های قابل دسترس برای نابینایان است و همین مسأله موجب شده تا منابع اطلاعاتی نابینایان کم باشد.
مدیرعامل انجمن باور خاطرنشان کرد: از وزارت ارشاد خواسته‌ایم بر اساس مصوبه ابلاغ شده هیأت دولت در سال 94 در خصوص حقوق معلولان -سهم حقه معلولان در دسترسی به نشریات- نسبت به انتشار نشریات بریل، گویا و دارای فایل الکترونیکی اقدام کند که این خواسته تاکنون محقق نشده است.
معینی که خود از افراد نابینا و عضو خانواده معلولان است در ادامه گفت: سیستم آموزش عالی کشور دانشجویان نابینا را فقط رپذیرش می‌کند اما در تأمین منابع اطلاعاتی دانشجوی نابینا زیر بار هیچ تعهدی نرفته است.
وی با بیان این مطلب که طبق قانون حمایت از حقوق معلولان مصوب سال 96، شهریه دانشجویان نابینا در مراکز آموزش عالی غیردولتی از سوی بهزیستی و دولت پرداخته می‌شود تصریح کرد: دانشگاه آزاد یا علمی-کاربردی به به چه دلیل خود را موظف به تهیه و تأمین منابع آموزشی دانشجویان نابینا در قالب فرمت‌های قابل دسترسی این افراد نمی‌بینند؟
یکی از وظایف مهم دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی تأمین منابع درسی، علمی و آموزشی برای دانشجویان است، این وظیفه در خصوص تمام دانشجویان صادق است و در این مورد نمی‌توان دانشجویان دارای معلولیت را استثنا کرد.
همچنین هیچ دانشگاهی به صرف اینکه هزینه تحصیل دانشجویان معلول توسط سازمان بهزیستی پرداخت می‌شود، نمی‌تواند از انجام وظیفه خود امتناع کند. بنابراین وقتی دانشگاه‌ها دانشجویان نابینا را پذیرش و برابر با سایر دانشجویان از آنها هزینه تحصیل دریافت می‌کنند درست به همان اندازه نیز در تأمین محتوای آموزشی و درسی این افراد مسئولیت دارند و در صورت تخلف باید مورد پرسش واقع شوند.
باید بپذیریم که فقر آموزشی جامعه منجر به عدم رشد تحصیلی نابینایان می‌شود و از آنجا که دولت در توانمندسازی و مهارت آموزی این افراد نیز چندان موفق نبوده، بنابراین در صورتی که فقط منابع علمی و اطلاعاتی در خصوص نابینایان رفع نشود آنها با مشکل همیشگی اشتغال و عدم استقلال مالی مواجه خواهند بود و در اثر استمرار مشکلات معیشتی هرگز امکان تشکیل خانواده نیز نخواهند داشت.
رقیه بابایی - خبرنگار حوزه معلولین