لایحه بودجه پیشنهادی سال 98 این هفته برای بررسی و تصویب به مجلس سپرده خواهد شد. گرچه تا هنگام تهیه این گزارش از جزئیات لایحه خبری نیست اما بنابر تجربه های چندین ساله، بودجه آموزش و پرورش از بخش های پر چالش آن خواهد بود. بی گمان بخشی از این چالش به دلیل بودجه ناکافی نهاد آموزش و در نتیجه ناکارآمدی و عدم تناسب آن با نیازهای واقعی در گسترده ترین و در عین حال بنیادی ترین وزارتخانه کشور است.

 لایحه بودجه پیشنهادی سال 98 این هفته برای بررسی و تصویب به مجلس سپرده خواهد شد. گرچه تا هنگام تهیه این گزارش از جزئیات لایحه خبری نیست اما بنابر تجربه های چندین ساله، بودجه آموزش و پرورش از بخش های پر چالش آن خواهد بود. بی گمان بخشی از این چالش به دلیل بودجه ناکافی نهاد آموزش و در نتیجه ناکارآمدی و عدم تناسب آن با نیازهای واقعی در گسترده ترین و در عین حال بنیادی ترین وزارتخانه کشور است.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، با این که آموزش و پرورش در دولت های یازدهم و دوازدهم نسبت به دولت های پیشین، افزایش بودجه بیشتری را تجربه کرده است اما کسرِ بودجه چندین هزار میلیاردی، هزینه های تعمیر و نگهداری 30 تا 60 درصدی مدرسه های فرسوده، گله مندی فرهنگیان از میزان دریافتی خویش و صدها نیاز ریز و درشت این وزارتخانه، بررسی بودجه این نهاد را همواره از پرچالش ترین بخش های بودجه کرده است. البته امسال فشارهای اقتصادی برآمده از تحریم های خارجی از سویی و فشارهای برآمده از رقابت های سیاسی درونی بر دولت، افزایش بودجه این نهاد را با چالش های جدی تری نیز روبرو کرده است. فرهنگیان، کارشناسان آموزشی، بسیاری از نمایندگان مجلس و حتی بسیاری از دست اندرکاران اجرایی در بدنه آموزش و پرورش، بر این باورند که بودجه آموزشی ناکافی است؛ حتی برخی با توجه به شرایط موجود بر این باورند که این بودجه برای کارآمدی واقعی نیازمند افزایشی صدرصدی است! عدم توجه به نیازهای واقعی نهاد آموزش در یک روند چند دهه ای، سال به سال توان مالی آموزش و پرورش و در نتیجه توان پاسخگویی بهینه به وظایف ذاتی آن را کمتر کمتر کرده است. "مردم سالاری آنلاین" در آستانه فصل بررسی بودجه در مجلس، به سراغ چند تن از کنشگران صنفی- رسانه ای معلمان رفته این تا انتظارات و خواسته های آنان نسبت به بودجه را با مخاطبان به اشتراک بگذارد.
 
آموزش و پرورش و شعارهای همیشگی
عبدالجلیل کریم پور دبیر جامعه شناسی از شهرستان خواف و از فعالین رسانه ای معلمان در این زمینه می گوید: هر ساله، همین ایام که می رسد، به طرق مختلف به یاد همه می اندازیم که تعلیم و تربیت، بی مایه فطیر است، که فرهنگ را به شعار نمی شود فربه کرد، که باز هم گوشه گوشه آموزش و پرورش لنگ می زند، که هنوز هم کلاس های ناامن زیادی داریم و همچنان  کلاس های کپری در بخش هایی از کشور فراوانند، که کمتر کسی را شوق فربهی این نهاد در سر است، کسانی هستند که یا باور نمی کنند یا نمی خواهند دلمشغولی شان توسعه ای ترین نهاد کشور باشد! هیچ کس، حتی ککش هم نمی گزد که فرزندی از همین مرز و بوم هم شاید به آب دهان، روزش را سپری کند و همان بچه حق دارد که از مدرسه ای سالم و کامل برخوردار باشد و ... البته نمی توان انتظار داشت که مدارس مان یک وعده غذای گرم داشته باشند یا حتی تغذیه ای اندک و شیری گرم تا دانش آموزش را به آموزشی پربار هدایت کند که سهم آموزش و پرورش، آن قدرها نیست، اما آیا این نهاد را سهم آن قدر نیست که معلمش شغل دوم نداشته باشد؟ که کتاب هایش بسته به کتاب های کمک آموزشی نباشد!؟ که فرزندانش بی هیچ دغدغه ای درس بخوانند؟ بودجه ی این نهاد، هرساله قسمت عمده اش کفاف حق الزحمه اندک معلمانش را می دهد و برای پرداخت حق التدریس اضافه اش ، فقط باید دعا خواند ....
این کارشناس آموزشی در پایان می گوید: فصل بودجه رسیده است و باز هم "دست ما کوتاه و خرما بر نخیل"! تنها امیدوار می شویم شاید این دوره، حداقل نگاهی خوشبینانه تر به این نهاد شود تا کمی از اندوهش را بکاهد که بی شک، این مهم زمانی محقق می گردد که غمِ فرهنگ در دل فرادستان افتد و آن ها را تلنگری جانانه زند که رشد و توسعه پایدار بی مایه فطیر است!
 
باز هم  دست ما معلمین کوتاه و خرما بر نخیل....
فروغ تیموریان فرهنگی دیگری است که درباره سهم اندک بودجه آموزش و پرورش و البته راهکارهایش برای افزایش و متناسب کردنِ پر مخاطب ترین وزاتخانه کشور می گوید: از آنجایی که آموزش و پرورش چندین سال است در هزینه یابی اولیه فعالیت های خود، با محدودیت های مالیِ بسیاری مواجه است امید می رود که امسال نمایندگان مجلس سهم قابل توجهی را برای تعلیم و تربیت نسل های آینده و معلمین در نظر بگیرند. به ویژه برای سال 98 و با توجه به شرایط اقتصادی کشور و افزایش بی سابقه تورم و هزینه های جاری، دولت و مجلس موظف هستند که بودجه آموزش و پرورش را با دست و دل بازتری بررسی و تصویب کنند.
این معلم و مولف کتاب های درسی جامعه شناسی و فعال در عرصه رسانه با توجه به قیل و قال درباره اجرای فاز دوم لایحه رتبه بندی معلمان که قرار است اجرایش گره کوچکی از گرفتاری های بزرگ معلمان بگشاید، می افزاید: حال با توجه به محدودیت های اشاره شده، مشخص نیست که معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش چگونه با قطعیت از تامین بار مالی لایحه رتبه‌بندی معلمان در لایحه بودجه ۹۸ سخن گفته است. لایحه ای که هر چند هنوز از بار مالی اجرای آن برآورد دقیقی ارائه نشده است ولی بر اساس اظهارات و گمانه زنی های نمایندگان مجلس و مسئولان آموزش و پرورش برای اجرا در سال آینده بین ۸ تا ۱۵ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد.
تیموریان درباره علت کم کاری مسئولان آموزش و پرورش در پیگیری های جدی برای افزایش بودجه می افزاید: گویا حقوق های با رقم های بالا و نسبتا خوب مدیران وزارتخانه و ادارات، کارانه ها و پاداش ها، وام های بدون بهره، مزایایی مانند کارمندان دیگر وزارتخانه ها و ....  توان فکر کردن به درآمد اندک معلم را از مسئولین گرفته است و در آخر این دانش آموز و معلم و ساختار آموزشی است که باید تاوان بی توجهی ها و بی عدالتی های موجود در این وزارتخانه را بدهند.
وی با همه ناامیدی هایش نسبت به عدم تحرک مسئولان آموزش و پرورش در بهبود بودجه، سخنان خود را چنین به پایان می رساند که: انتظار معلمین از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي اين است كه با نگاهی کارشناسانه به همه ابعاد نظام تعلیم و تربیت و تاثیر بی مانند آن بر همه جنبه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و ... در جهت افزایش بودجه این وزارتخانه بکوشند. تا کی باید شاهد بی عدالتی بین معلمین و دستگاهای دیگر دولتی بود و همچنان انتظار داشت با صداقت و با وجدان کاری بالا کار کنند و دم برنیاورند؟
 
روزنه های امید هرروز تنگتر می شود!
صفیه بسیم دبیر ریاضی و از فعالین صنفی استان البرز و شهر کرج درباره بودجه سال آینده آموزش و پرورش می گوید: آذر و دی که می شود تنور بودجه ریزی و طرح آن در مجلس و البته رسانه ها داغ می شود و تلاش ها برای هر چه بیشتر بهره بردن از نان های درآمده از این تنور بیشتر و بیشتر. سالهاست که وزارت آموزش و پرورش در رقابت دریافت نان داغ از تنور بودجه عقب می ماند و جز چند نان سرد و بیات حاصلش نمی شود. نانی که این روزها حتی کفاف حداقل ها را هم نمی دهد. امسال در آستانه نوشتن لایحه بودجه، معلمان با تحصن و تعطیلی کلاسهای درس، خالی بودن این سفره را با زبان سکوت فریاد زدند؛ به این امید که بودجه ریزان کشور در تقسیم نان بیت المال سهم بیشتری برای آموزش و پرورش در نظر بگیرند. سفره آموزش و پرورش، نان خورهای زیادی دارد که شمارش آنها در این مجال میسر نیست ولی مهمترین آنها حقوق و دستمزد کارکنان و هزینه های سرانه مدارس و بودجه نوسازی است. حقوق و دستمزد کارکنان این وزارتخانه، غیر از درصد کمی که بالای خط فقر دریافتی دارند، شبیه لقمه ای است که رفع گرسنگی می کند ولی سیر نمی کند. اغلب دریافتی های فرهنگیان زیر خط فقر اعلامی است و هرسال هم این لقمه کوچکتر و کوچکتر می شود. موعد بودجه که می شود مسئولان از دولتیان تا نمایندگان مجلس بودجه آموزش و پرورش را لقلقه دهان شان کرده و داد از تغییر در این سفره ی کم قوت می زنند ولی در عمل افزایش که هیچ، بودجه دچار کاهش هم می شود!
این معلم نویسنده می افزاید: فرهنگیان که این روزها بیش از همیشه زیر بار فشار اقتصادی کمر خم کرده اند، از نمایندگان مجلس انتظار دارند که بازی با کلمات را وانهاده و با استفاده از وظایف شغلی و نظارتی خویش به شکل واقعی برای حل مشکلات فرهنگیان قدم بردارند.
او نیز درباره طرح رتبه بندی معلمان می گوید: طبق برنامه، رتبه بندی باید اجرا می شد ولی هنوز لایحه ی آن به مجلس نرفته است، چه برسد به اجرا. این روزها هم شنیده می شود که قرار است 2هزارمیلیارد تومان برای اجرای رتبه بندی در بودجه 98منظور شود! این در حالی است که اجرای مرحله اول آن که با سر و صدای زیادی هم همراه بود با 3500 میلیارد تومان انجام گرفت و بر خلاف پیش بینی ها افزایش ناچیزی در مقدار حقوق فرهنگیان ایجاد کرد. حال پرسش این است که ا این 2هزارمیلیارد تومان قرار است چه تغییری در سفره نسبتا خالی فرهنگیان ایجاد کنیم؟ با توجه به این مبلغ ناچیز، آیا مجلس و دولت تنها برای رفع تکلیف به دنبال اجرای آن نیستند؟
خانم بسیم در پایان با یادآوری سه وعده وزیر در روزهای نخستین آغاز کارش در دولت کنونی می افزاید: وزیر محترم آموزش و پرورش باید به سه وعده ی داده شده خود در ابتدای وزارت شان عمل کند و با تمام توان خود سعی کند که این طرح به درستی اجرا شود و خدای ناکرده فقط برای بستن دهان معلمان معترض نبوده باشد. از طرف دیگر نمایندگانی که خود را مدافع عدالت آموزشی، دانش آموزان و معلمان می دانند باید توجه داشته باشند که بودجه ناکارآمد و اندک آموزش و پرورش دست مدارس دولتی را از سرانه نوسازی مدارس فرسوده، تهیه مایحتاج اولیه بهداشتی، آموزشی و پرورشی، برنامه های کیفیت بخشی به آموزش و .... کوتاه تر کرده و بر بی انگیزگی معلمان و بی تفاوتی های شغلی آنان و افزایش فاصله حقوق آن ها با خط فقر، ناتوانی بیشتر مدارس دولتی در پیشبرد اهداف آموزشی و ..... دامن می زند.