سیاه‌چاله ناحیه‌ای از فضا-زمان است که چنان گرانش قدرتمندی دارد که حتی نور نیز نمی‌تواند از دست آن فرار کند. حتی وقتی نور به درون سیاه‌چاله فروغلتد، راهی به بیرون آن پیدا نمی‌کند. آیا اقتصاد ایران در حال فرو غلتیدن به سیاه‌چاله تورم است؟ قیمت کالاها که به شدت افزایش یافته است؛ اما آمار و ارقام رسمی در این‌باره چه می‌گوید؟ درست که نرخ تورم اعلامی توسط بانک مرکزی و مرکز آمار هنوز پایین است، اما در گزارش‌های این دو نهاد نیز علائم هشداردهنده در حال جولان دادن هستند. این علائم کدام‌اند و در مورد تورم یا اَبَرتورمی که اقتصاد ایران را تهدید می کند، چه به ما می‌گویند؟
سیاه‌چاله ناحیه‌ای از فضا-زمان است که چنان گرانش قدرتمندی دارد که حتی نور نیز نمی‌تواند از دست آن فرار کند. حتی وقتی نور به درون سیاه‌چاله فروغلتد، راهی به بیرون آن پیدا نمی‌کند. آیا اقتصاد ایران در حال فرو غلتیدن به سیاه‌چاله تورم است؟ قیمت کالاها که به شدت افزایش یافته است؛ اما آمار و ارقام رسمی در این‌باره چه می‌گوید؟ درست که نرخ تورم اعلامی توسط بانک مرکزی و مرکز آمار هنوز پایین است، اما در گزارش‌های این دو نهاد نیز علائم هشداردهنده در حال جولان دادن هستند. این علائم کدام‌اند و در مورد تورم یا اَبَرتورمی که اقتصاد ایران را تهدید می کند، چه به ما می‌گویند؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، با گزارش تفصیلی که مرکز آمار ایران و بانک مرکزی در مورد تورم ماه گذشته (مرداد ماه) منتشر کرده‌اند، به راحتی می‌توان علائم هشداردهنده در مورد تورم شدیدی که اقتصاد ایران را تهدید می‌کند، مشاهده کرد. مرکز آمار ایران نرخ تورم ۱۲ ماهه منتهی به مرداد ۹۷ را ۹.۷ درصد و بانک مرکزی نرخ تورم ۱۲ ماهه را ۱۱.۵ درصد اعلام کرده‌اند.
اما واقعیت این است که در شرایط فعلی نرخ تورم ۱۲ ماهه اهمیتی ندارد و نوک قله یخِ مصائبِ تورمی را باید در جای دیگری جستجو کرد! این جای دیگر کجاست؟
طبق گزارش مرکز آمار ایران، شاخص قیمت کل کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور تنها در ماه مرداد امسال ۵.۲ درصد افزایش یافته است؛ بانک مرکزی افزایش شاخص کل در ماه گذشته را ۵.۵ درصد اعلام کرده است. این میزان از افزایش ماهانه شاخص کل در دهه ۹۰ شمسی بی‌سابقه است! حتی در سال ۹۱ که تورمی‌ترین سال در دهه ۹۰ و ۸۰ بود، در هیچ ماهی شاخص کل تورم این چنین افزایشی را به خود ندیده بود. اگر شاخص کل قیمت کالاها به همین ترتیب در ماه‌های پیش رو افزایش یابد، که احتمال آن نیز بالاست، در انتهای سال جاری تورم بسیار بزرگی در انتظار اقتصاد ایران خواهد بود.
تورم نقطه به نقطه که میزان افزایش شاخص قیمت کل کالاها و خدمات مصرفی را در مرداد ماه امسال نسبت به مرداد ماه سال گذشته نشان می‌دهد، طبق گزارش بانک مرکزی به ۲۴.۲ درصد رسیده است! شاخص قیمت در گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها، نسبت به مرداد ۹۶، ۳۵.۹ درصد افزایش یافته است؛ در گروه دخانیات این شاخص بیش از ۱۱۴ درصد افزایش یافته است! شاخص قیمت اثاث و لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه نیز نسبت به مرداد ۹۶ افزایش ۳۷.۵ درصدی را تجربه کرده است. تورم نقطه به نقطه نیز به ما می‌گوید که اقتصاد ایران در حال فروغلتیدن به مارپیچ تورم است. از نظر منطق اقتصادی، این تورم احتمالاً بسیار شدید و شاید در تاریخ پس از انقلاب بی‌سابقه باشد.
اما چرا سیاه‌چاله تورم؟!
تورم موجی از گرانی کالاها را رقم خواهد زد. وقتی همه چیز گران می‌شود، در صورتی که نرخ سود بانکی پایین نگه داشته شود، بخشی بزرگی از سپرده‌های بلندمدت از بانک‌ها خارج به سایر بازارها می‌روند: به بازار ارز، به بازار سکه، به بازار مسکن و بالاخره به بازار خودرو. این امر تا حد زیادی در اقتصاد ایران هم‌اکنون رخ داده و تعادل این بازارها را شدیداً به هم زده است. در پاسخ به این وضعیت، راهی نیست جز این‌که سود سپرده‌ها افزایش یابد. افزایش سود سپرده‌ها خود به معنای افزایش نقدینگی و خلق پول بیشتر است. پس تورم صد در صد به ایجاد نقدینگی عظیم جدید برای مقابله با تورم منجر می‌شود.
این نقدینگی جدید خود آثار تورمی بیشتری به همراه خواهد داشت. علاوه بر این، با افزایش نرخ سود بانکی، نظام بانکی هرچه بیشتر از بنگاه‌های تولیدی فاصله خواهد گرفت و مطالبات معوق بانک‌ها بیشتر خواهد شد. با نرخ‌های سود بالا نمی‌توان چرخ تولید را گرداند و این به‌معنای کاهش تولید ناخالص داخلی و رکود در صنعت خواهد بود. بانک‌ها برای پوشش افزایش مطالبات معوق راهی نخواهند داشت، جز این‌که به سراغ استقراض از بانک مرکزی بروند و این دوباره به‌معنای افزایش نقدینگی است. علاوه بر این، مگر می‌شود قیمت همه چیز افزایش یابد، اما حقوق کارگران و کارمندان ثابت بماند؟! در صورتی که افزایش حقوق در کار نباشد، برای کالاهای تولیدی به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، خریداری نخواهد بود و این به معنای تعمیق رکود خواهد بود.
در کل، وقتی تورم با رکود تلفیق شده باشد، محمتل‌ترین راه انتخابی توسط نهادهای تصمیم‌گیر اقتصادی، رفتن به سراغ خلق پول بیشتر و نقدینگی بیشتر خواهد بود. این همان سیاه‌چاله تورم است که همه کالاها و خدمات را در خود فرو می‌برد و آن چنان گرانش قدرتمندی دارد که هیچ چیز نمی‌تواند از دست آن فرار کند. باید امیدوار بود که اوضاع آن قدر حاد نشود که اقتصاد ایران به این سیاه‌چاله فروغلتد.
دریافت صفحه با کد QR