آمارها و مشاهدهها گواه این است که طی ماههای اخیر از شمار گردشگران ایرانی در ترکیه به شدت کاسته شده و در برابر، خرید خانه توسط ایرانیان در این کشور افزایشی سه برابری یافته است. کنون این پرسش پیش میآید که کاهش گردشگران ایرانی در ترکیه دربرابر افزایش خریداران خانه در این کشور به چه معنا است؟
آمار گردشگران ایرانی در ترکیه چه میگوید
یک میلیون و ۱۵۹ هزار ایرانی در پنج ماههی میانِ ۱۱ دیماه سالِ گذشته تا ۱۰ خردادماه امسال به ترکیه رفتهاند. این شمار، پس از گردشگران روس با دو میلیون و ۳۷۴ هزار تن و گردشگران آلمانی با یک میلیون و ۵۴۷ هزار تن، سومین جایگاه را در میان گردشگران خارجیای که در این مدت ترکیه را به عنوان مقصد گردشگری خود برگزیدهاند به ایران اختصاص داده است.
برپایهی برآورد وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه هر گردشگر خارجی به طور متوسط ۶۸۲ دلار در این کشور هزینه کرده، ولی، برپایهی آمارها، سرانهی هزینهکرد ایرانیان در ترکیه بیش از هزار دلار است. پس، میتوان هزینهکرد ایرانیان را در این شش ماه در ترکیه چیزی در حدود یک و نیم میلیارد دلار برآورد کرد.
با همهی این، نکتهی جالب توجه در اینجا است که در همین زمستان و نوروز گذشته، یعنی تا پیش از بالارفتنِ نرخ ارز و ممنوعیت خرید و فروش آن، ایران در ردهی نخست کشورهای گردشگرفرست به ترکیه بوده است، و پس از آن، یعنی در نیمهی دوم فروردین و ماههای اردیبهشت و خرداد، ایران حتی در میانِ پنج کشوری که بیشترین گردشگر را به ترکیه میفرستند جایی ندارد، که این خود به روشنی گواه این است که افت ریال به طرزی چشمگیر به افت سطح زندگی ایرانیان انجامیده است.
بازاری دیگر که رونق میگیرد
تازهترین آمارهای مرکز آمار ترکیه در زمینهی خرید خانه ازسویِ شهروندان خارجی در این کشور نشان میدهد که شهروندان ایران، در شش ماه گذشته، سه برابر مدت مشابه سال پیش در این کشور خانه خریدهاند. این آمار همچنین گویای آن است که شهروندان ایرانی پس از شهروندان عراق و عربستان سعودی سومین جایگاه را در میان خارجیانی دارند که در سال ۲۰۱۸ در ترکیه خانه خریدهاند.
این ایرانیان با خرید خانه در ترکیه بر این امیدند که با دریافت مجوز اقامت، در آینده، شهروندی ترکیه را نیز بگیرند. چیزی که برپایهی قوانین فعلی این کشور شدنی نمینماید. پیشتر نیز همین اقدام را شهروندان ایرانی در خرید خانه در دوبی کردند و به امید دریافت شهروندی امارات دربرابر خرید خانه، سرمایههای کلان مادی و معنوی خویش را نیز از ایران به دوبی بردند و به رونق اقتصادی آنجا یاریای چشمگیر رساندند، ولی پس از چندی دست از پا درازتر نه تنها شهروندی آن کشور را نتوانستند بگیرند که سرمایههای خود را نیز از کف دادند. گویا این اشتباه محاسباتیِ شهروندان ایرانی بار دیگر با خرید خانه در ترکیه، و نیز به تازگی گرجستان، در حال تکرار است.