آرایش جدید کاخ سفید بعد از خروج دولت آمریکا از برجام واضحتر شده و استراتژی جدید آمریکا در قبال دوران پس از خروج از برجام نیز رفته رفته در حال هویدا شدن است. تقسیم کار درون کاخ سفید چگونه است و دولت ترامپ چه خوابی برای برجامی که دیگر آمریکا در آن حضور ندارد، دیده است؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، در حالی که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان، تور آسیایی و اروپایی خود را برای مذاکره با کشورهای باقیمانده در برجام (کشورهای پنج منهای یک) آغاز کرده است، گفتههای سیاستمداران آمریکایی، استراتژی جدید این کشور را برای ما روشنتر میکند.
ظریف دیروز را در پکن سپری کرد؛ امروز (دوشنبه 24 اردیبهشت) در مسکو با سرگی لاوروف مذاکره خواهد کرد و فردا نیز با وزرای امور خارجه سه کشور اروپایی (یعنی فرانسه، آلمان و انگلیس) دیدار خواهد کرد. تور مذاکراتی ظریف را بهدرستی میتوانیم تور نجات برجام پس از خروج آمریکا از این توافق بنامیم.
آرایش جدید کاخ سفید و استراتژی جدید دولت ترامپ
کاخ سفید، بعد از خروج آمریکا از برجام آرایش جدیدی به خود گرفته است. جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا در نقش تندروترین سیاستمدار آمریکایی کاخ سفید ظاهر شده و حتی در مصاحبه با سی ان ان صراحتاً شرکتهای اروپایی را تهدید کرده و گفته که این شرکتها ممکن است در صورت ادامه همکاریهای اقتصادی با ایران تحریم شوند.
جان بولتون علاوه بر این رسماً اروپاییها را تحقیر نیز کرده است و گفته اروپاییها باید از ابتدا میدانستند که دولت ترامپ از برجام خارج میشده است. این حرف بولتون بدین معناست که ما از ابتدا نیز به شما دروغ میگفتیم که مذاکرات شما با واشنگتن ممکن است نتیجهبخش باشد و ترامپ احتمال دارد که به باقی ماندن در توافق هستهای راضی شود؛ شما چرا متوجه این دروغ نشدید؟! اروپا ماهها با یک دیپلماسی فشرده و سطح بالا سعی کرد با امضای یک توافق جانبی با آمریکا، برجام را به کام ترامپ شیرین کند و وی را به ماندن در توافق هستهای قانع سازد. حالا مشاور امنیت ملی ترامپ به اروپاییها میگوید که ترامپ از اول نیز تصمیماش را گرفته بود و این مذاکرات فشرده یک بازی بیشتر نبوده است. بولتون صراحتاً گفته است که اروپاییها خواهند فهمید که نفعشان است که در کنار آمریکا باشند.
اما یک چهره دیگر در کابینه ترامپ وجود دارد که به شیوه حسابشدهای در وسط مذاکرات اروپا و آمریکا ایستاده است. وی کسی جز مایک پمپئو، وزیر امور خارجه جدید این کشور نیست. پمپئو، برخلاف جان بولتون، در مورد احتمال تحریم شرکتهای اروپایی توسط ترامپ در مصاحبه با فاکس نیوز سکوت کرد. وی پیشتر نیز گفته بود که شانس این که اروپاییها با دادن امتیازات بیشتر، ترامپ را به ماندن در توافق هستهای راضی کنند، وجود داشت! علاوه بر این وی در مصاحبه با فاکس نیوز گفته است که ظرف هفتههای آتی مذاکره با اروپا در مورد توافقی گستردهتر در مورد ایران که مسائلی به جز مسئله هستهای را نیز دربر گیرد، مذاکره خواهد کرد.
به جز پمپئو، یک نفر دیگر در کابینه ترامپ وجود دارد که در آرایش جدید کاخ سفید به حاشیه رانده شده است. وی کسی جز، جیمز متیس، وزیر دفاع این کشور نیست. وی آخرین بازمانده از سیاستمدارانی است که قائل به حفظ برجام توسط دولت آمریکا بودند. رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه پیشین آمریکا، و هربرت مکمستر، مشاور امنیت ملی پیشین کاخ سفید، قربانی تصفیههای برجامی ترامپ شده و برکنار شدند.
استراتژی جدید آمریکا
استراتژی جدید آمریکا، فشار بر اروپا و ترغیب همزمان آن به دوری از ایران و قرار گرفتن در مقابل آمریکا است. بولتون که در منتهیالیه راست آرایش جدید کاخ سفید قرار گرفته، فشار بر اروپا را به پیش میبرد و مایک پمپئو که سعی دارد نقش یک سیاستمدار میانهرو را در شرایط جدید بازی کند، به دنبال این است که با بازی کردن با ترسهای اروپا و هشدار به آنها که در صورت فاصله اروپا و آمریکا، عنان کار به دست بولتونِ تندرو خواهد افتاد، اروپا را ترغیب کند تا هرچه بیشتر از تهران فاصله گرفته و مراودات تجاری خود را با ایران قطع کند.
این راهبرد جدید کاخ سفید در قبال دوران برجام منهای آمریکا است. برخلاف چیزی که برخی تکرار میگویند و میگویند دولت ترامپ هیچ استراتژیای برای مواجهه با وضعیت برجامِ بدون آمریکا ندارد، این استراتژی برای حداکثر فشار بر ایران تدارک دیده شده است. اما در صورتی که اروپا، برای اثبات استقلال سیاسی خود از آمریکا، با واشنگتن همراهی نکند، کل پایههای استراتژی جدید کاخ سفید فرو خواهد ریخت و عملاً دولت ترامپ هیچ دستاوردی از خروج از برجام نخواهد داشت. زمان موضع اروپا را مشخص خواهد کرد.