امروز «بنیامین نتانیاهو» ، «محمد بن سلمان» و همه جنگ طلبان برای لغو بزرگ ترین دستاورد دیپلماسی بشگن می زنند. منفورترین رئیس جمهوری تاریخ آمریکا بالاخره از برجام بیرون زد و اعلام کرد «بیشترین سطح تحریم‌ها علیه ایران اعمال خواهد شد». در طرف مقابل ، تروییکای اروپایی شامل بریتانیا،آلمان و فرانسه هم در بیانیه ای اعلام کردند که به تفاهم اقدام مشترک «برجام» پایبند خواهند ماند. موگرینی اعلام کرده است که «اتحادیه اروپایی از منافع برجام دفاع می کند.» رئیس جمهوری ایران هم اعلام کرد که «با برجام بدون آمریکا مواجه خواهیم بود.» «حسن روحانی» تاکید کرد که از «حذف موجود مزاحم از برجام خوشحال است.»
امروز «بنیامین نتانیاهو» ، «محمد بن سلمان» و همه جنگ طلبان برای لغو بزرگ ترین دستاورد دیپلماسی بشگن می زنند. منفورترین رئیس جمهوری تاریخ آمریکا بالاخره از برجام بیرون زد و اعلام کرد «بیشترین سطح تحریم‌ها علیه ایران اعمال خواهد شد». در طرف مقابل ، تروییکای اروپایی شامل بریتانیا،آلمان و فرانسه هم در بیانیه ای اعلام کردند که به تفاهم اقدام مشترک «برجام» پایبند خواهند ماند. موگرینی اعلام کرده است که «اتحادیه اروپایی از منافع برجام دفاع می کند.» رئیس جمهوری ایران هم اعلام کرد که «با برجام بدون آمریکا مواجه خواهیم بود.» «حسن روحانی» تاکید کرد که از «حذف موجود مزاحم از برجام خوشحال است.»
به گزارش مردم سالاری آنلاین، «دونالد ترامپ» در دوران رقابت های انتخابات الکترال 2016 با رویکردی خشن علیه بزرگ ترین میراث «باراک اوباما» یعنی تفاهم برجام موضع گیری کرده بود. او در طول یک سال و نیم پیش خود را به زمین و آسمان می کوبید تا مدافعان تفاهم با ایران در دولت آمریکا را حذف کند. برکناری خفّت بار «رکس تیلرسون» وزیرخارجه اسبق آمریکا پیامی صریح به همه سیاستمداران واشنگتن بود که رئیس جمهوری ایالات متحده به هرقیمتی می خواهد از برجام خارج شود.
ظرف دو هفته اخیر «امانوئل مکرون» و «آنگلا مرکل» رئیس جمهوری فرانسه و صدراعظم هم از هر دری وارد شدند تا ترامپ را برای ادامه حضور در برجام قانع کنند . در تکمیل چانه زنی های اتحادیه اروپایی، نخست وزیر بریتانیا و وزیر امور خارجه این کشور نیز در روزهای اخیر تمرکز خود را بر اقناع رییس جمهوری آمریکا قرار داده تا وی را راضی کنند به توافق هسته ای پایبند بماند. پیش از ظهر دیروز(سه شنبه) 100 مقام سیاسی، نظامی و دیپلمات ارشد اروپایی در بیانیه‌ای از ترامپ خواستند تا با خروج یکجانبه خود از توافق هسته‌ای باعث ایجاد یک بحران میان آمریکا و اروپا نشود.
در کنار اعلان نظر شرکای اروپایی واشنگتن و چهره های بین المللی چون دبیرکل سازمان ملل در خصوص ضرورت های حفظ برجام، بسیاری از نخبگان سیاسی در آمریکا نیز از رییس جمهوری این کشور خواستند تا از اقدام شتابزده و غیرعاقلانه در زمینه توافق هسته ای بپرهیزد. «بن رودز» مشاور امور خارجه باراک اوباما توئیت کرد: «پنج سال دیپلماسی برای تشکیل نظام تحریم‌ها و دو سال دیپلماسی برای برای رسیدن به توافق. ترامپ آن را بر باد داد بدون آن که بفهمد این توافق چیست، هیچ برنامه‌ای برای بعد آن ندارد و نزدیکتران متحدان اروپایی ما و چین و روسیه او را حمایت نکرده‌اند.»
گروهی ۱۲ نفره از سناتورهای ارشد آمریکا به رهبری دایان فین‌اشتین در نامه‌ای سرگشاده به دونالد ترامپ از او خواستند تا توافق هسته‌ای با ایران را حفظ کند.در آخرین لحظات حتی چهره های جمهوریخواه که پیش از این مخالف توافق هسته ای با تهران بودند به منتقدان سیاست های ضد برجامی ترامپ پیوسته اند. به این ترتیب می توان گفت جبهه ای از دموکرات ها و جمعی از جمهوریخواهان پیش روی ترامپ شکل گرفته تا مانع از خروج آمریکا از برجام شود. این نکته را هم باید گفت که بنابر نظرسنجی شبکه سی‌ان‌انی، تقریبا دو سوم از آمریکایی‌ها (۶۳ درصد) معتقدند که آمریکا نباید از توافق هسته‌ای با ایران خارج شود.
اتفاق جالب اینجاست که ترامپ با الفاظی رکیک به «جان کری» وزیرامورخارجه دولت اوباما حمله کرد و آن را به ضرر منافع ملی ایالات متحده قلمداد می کنند. «مایک پمپئو» وزیرخارجه جدید آمریکا و مرد سابق سیا هم در توئیتر نوشت: «هی جان،از آنجایی که با ایرانی ها روی خط هستی به آنها بگو کار برجام تمام است.» روزنامه بوستون گلوب پیشتر گزارش داد که جان کری ماه گذشته برای حفظ برجام با «فرانک والتر اشتاین‌مایر» رئیس جمهوری آلمان، «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه گفت و گو کرده است. ناگفته نماند که اخیرا فاش شده است که رئیس جمهوری آمریکا ، یک تیم جاسوسی اسرائیلی را مسئول پرونده سازی علیه تیم مذاکره کننده با ایران و رفقای کری کرده است.
نطق خیانت به برجام
سرانجام حوالی ساعت ۲۲:۴۵ شامگاه سه شنبه، رئیس جمهوری آمریکا رسما خروج از برجام را اعلام و امضا کرد. وی از بدو آغاز سخنانش اتهاماتی سنگین را علیه ایران مطرح کرد و گفت: «من می‌خواهم دنیا را مطلع کنم از اقداماتی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای.» مشروح سخنان ترامپ را در اینجا بخوانید.
بلافاصله پس از نطق خیانت ترامپ، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرد که از اول با این توافق مخالف بوده و از اقدام رئیس جمهوری آمریکا خوشحال است.
رئیس جمهوری ایران در واکنش به نطق خیانت ترامپ و لغو برجام از سوی آمریکایی ها در نطق تلویزیونی وفای به عهد ایرانی ها را به رخ همه کشاند. «حسن روحانی» با بیان اینکه امشب شاهد یک تجربه مهم تاریخی بودیم، گفت: «بر همان سخنی که از 40 سال پیش آن را تکرار می‌کردیم و آن اینکه ایران کشوری است که به تعهدات خود پایبنده بوده اما امریکا هیچگاه به تعهدات خود پایبند نبوده است.» متن سخنان روحانی را در اینجا بخوانید.
پس از نطق «موجود مزاحم برجام» ، «فدریکا موگرینی» با لحنی خشمگینانه در کنفرانس مطبوعاتی، اظهار کرد: «اتحادیه اروپا مکررا اعلام کرده است که برداشتن تحریم‌ها نتایج مثبتی بر روی روابط تجاری ایران و اتحادیه اروپا و همچنین اقتصاد مردم ایران داشته است. ما همچنان متعهد هستیم این وضعیت ادامه پیدا کند.» سخنان موگرینی را در اینجا بخوانید.
رئیس جمهوری آمریکا چهار روز پیش از موعد تعیین‌شده از برجام خارج شده است. این اقدام ترامپ شاید نگرانی از نتیجه اعمال فشار در واشنگتن بوده باشد. او همزمان با امتناع تعلیق تحریم های ایران و خروج از برجام به شرکت های اقتصادی فرصتی 6 ماهه برای توقف تجارت با ایران داده است. نوع رفتار ترامپ را با وضع تحریم های جدید باید نوعی اعلان جنگ اقتصادی علیه ایران قلمداد کرد. تیم جنگ طلبان حاکم بر کاخ سفید معتقدند که سیاست تهاجمی علیه چین و کره شمالی، «کیم جونگ اون» را پای میز مذاکره کشانده است. واشنگتن گمان می کند اعمال فشار شدید اقتصادی به ایران ، تهران را هم پای میز مذاکره خواهد کشاند.
رویکرد خشن ترامپ علیه برجام موضوعی است که قلب دموکرات ها را هم نشانه گرفته است. جمهوری خواهان پس از شکست تاریخی در ایالت آلاباما که حدود سه ماه پیش رخ داد ، به شدت نگران انتخابات میان دوره ای ششم نوامبر (پانزدهم آبان ماه) هستند. ترامپ می داند که پس از پیروزی محتمل دموکرات ها با خطر استیضاح و عزل از ریاست جمهوری مواجه خواهد شد پس سیاست «مرد دیوانه» را در دستور کار قرار داده است.
شرایط بدتر در انتظار ترامپ
پیش از ظهر سه شنبه و اعلام موضع رسمی ترامپ، وزیرامورخارجه کشورمان در جمع مدیران و کارکنان گروه صنعتی مپنا تاکید کرد:«اگر ترامپ دست به اشتباه برهم زدن برجام بعنوان یک دستاورد جهانی بزند یقینا در شرایط بدتری مجبور خواهد شد حقوق مردم ایران را بپذیرد.»
«محمدجواد ظریف» در بخشی از صحبت‌های خود با بیان اینکه ما با مذاکره با شش قدرت جهان توانستیم به یک توافق متوازن برسیم و با رد این سخن ترامپ مبنی بر اینکه با برجام بدترین توافق تاریخ به آمریکا تحمیل شد، اظهار کرد: «این یک توافق متوازن است و افرادی که برای مذاکره با این شش قدرت حضور پیدا کردند، حضورشان متکی بر اراده قوی و خودباوری بود و این مساله از اراده مردم ناشی می‌شد و این را با تحریم نمی‌توانیم از مردم بگیریم؛ بلکه تقویت‌تر می‌شود. اگر ترامپ این اشتباه را بکند و این دستاورد را زیر پا بگذارد هیچگاه نمی‌تواند حتی به قراردادی مثل این برسد. این یک واقعیت است.»
وی با اشاره به حضور ۷۳ درصدی مردم در پای صندوق‌های رای در سال ۹۲، اظهار کرد: «در حالی که مردم را ناامید می‌کردند و می‌گفتند نتیجه این انتخابات از قبل پیش‌بینی شده و مردم را تشویق به قهر کردن با صندوق انتخابات می‌کردند ۷۳ درصد مردم پای صندوق‌های رای آمدند و آرزو و تحلیل‌های طرف‌های مقابل را بر باد دادند.»
ظریف با بیان اینکه ما با چنین مردمی روبرو هستیم و امروز نیز از همین توان برخورداریم، ادامه داد:«اگر ترامپ اشتباه بکند و این دستاورد جهانی را از دست بدهد یقینا در شرایط بدتری مجبور می‌شود در برابر ملت ایران، حقوق مردم ایران را بپذیرد و این یک واقعیت غیرقابل انکار است.»
وزیر امور خارجه در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه ایران قدرت بزرگی است و خیلی‌ها اعتقاد دارند که ایران اکنون پرنفوذترین کشور در منطقه است و حتی فراتر از آن، ادامه داد: «البته ایران هیچگاه سلطه‌طلب نبوده است. ما بر اساس قانونی اساسی سلطه‌گری و سلطه‌پذیری را رد می‌کنیم، دنبال آرامش و همزیستی مسالمت‌آمیز هستیم و بر آن تاکید داریم.»
در همین حال، مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی در جریان انعقاد تفاهم برجام نیز گفت: «ایران به دقت مواضع طرف های آمریکایی و اروپایی را تحت نظر داشته و تنها بر اساس مصالح کشور و منطبق با حقوق حقه مردم ایران تصمیم مقتضی را در واکنش به اقدامات آمریکا اتخاذ خواهد کرد.»
طبق ایمیل دریافتی از سوی یکی از مقامات وزارت خارجه آلمان به نظر می‌رسد که در جلسه اخیر عراقچی و «هلگا اشمیت» اروپایی ها متعهد شده اند تا انتها به برجام پایبند بمانند چرا که «برجام در سال های اخیر به امنیت منطقه » کمک فراوانی کرده است.گفتنی است که نشست معاونین و مدیران سیاسی وزرای خارجه ایران و سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه به دعوت هلگا اشمید دبیر سرویس روابط خارجی اتحادیه اروپا روز سه شنبه در بروکسل برگزار شده بود.
بیانیه مشترک آلمان ، فرانسه و بریتانیا برای حفظ برجام نشان می دهد که تروییکای اتحادیه اروپایی از رفتار ترامپ به شدت خشمگین است. بروکسل که درگیر جنگ تجاری با واشنگتن است حالا با گسترش تبادلات تجاری با ایران از ترامپ انتقام خواهد گرفت. در وضعیت پیش آمده هوشمندی ایران در حفظ برجام ، تجارت با اروپا و صبر تا انتخابات میان دوره ای کنگره آمریکا راهبردی است که می تواند منافع ایران ار تامین کند.
گزارش : علی ودایع
دریافت صفحه با کد QR