در حالی که قیمت نفت به بالاترین میزان در سه سال گذشته رسیده است، عربستان نقشه‌های جدیدی برای بازار نفت در سر دارد که یکی از جنبه‌هایش ضد ایرانی بودن آن و تلاش برای خارج کردن ایران از بازار نفت است!

در حالی که قیمت نفت به بالاترین میزان در سه سال گذشته رسیده است، عربستان نقشه‌های جدیدی برای بازار نفت در سر دارد که یکی از جنبه‌هایش ضد ایرانی بودن آن و تلاش برای خارج کردن ایران از بازار نفت است!
به گزارش مردم سالاری آنلاین، عربستان سعودی از قیمت‌های 100 دلاری نفت حمایت می‌کند. این خبری بود که در روزهای گذاشته در ابعاد وسیعی در خبرگزاری‌های غربی منتشر شد. هدف‌گذاری جدید سعودی‌ها برای بازار نفت، فقط دلایل اقتصادی ندارد و بخشی از تخاصم قدیمی این کشور با ایران است.
 
عربستان و دشمنی با ایران در بازار نفت
در سال 2014 و 2015 که ایران مشغول مذاکرات دیپلماتیک با کشورهای عضو گروه پنج بعلاوه یک بود، عربستان با افزایش بی‌سابقه تولید و صادرات نفت خود به سقوط بیشتر قیمت نفت دامن زد. هدف عربستان این بود که با کاهش هرچه بیشتر قیمت نفت، اقتصاد ایران که در آن زمان با تحریم دست و پنجه نرم می‌کرد، بیش از پیش تحت فشار قرار گیرد تا بدین ترتیب غربی‌ها با مشاهده ضعف اقتصاد ایران، حاضر به پذیرش توافق هسته‌ای نشوند.
این سیاست عربستان جواب نداد و برجام حاصل شد. در ادامه این خود عربستان بود که با کاهش درآمدهای نفتی‌اش تحت فشار قرار گرفت و مجبور شد با تن دادن به توافق نفتی، سیاست خود در بازار نفت را به کلی معکوس کند. در نتیجه توافق نفتی که 24 تولیدکننده بزرگ نفت دنیا را در برمی‌گرفت، قیمت نفت افرایش یافت و قیمت نفت که در اوایل سال 2016 حتی به زیر 30 دلار به ازای هر بشکه نیز رسیده بود، حالا در بشکه‌ای 74 دلار مبادله می‌شود.
سیاست عربستان در وضعیت فعلی همان سیاست سال 2014 و 2015 است؛ اما سعودی‌ها در حال حاضر این سیاست را با ابزار دیگری دنبال می‌کنند: افزایش قیمت نفت. در اسفندماه سال گذشته گزارشی در وال استریت ژورنال منتشر شد که نشان می‌داد عربستان و متحدانش در اوپک به دنبال قیمت‌های 70 دلاری نفت هستند. در آن زمان نفت در محدوده 60 دلاری مبادله می‌شد. اما اخیراً هدف‌گذاری سعودی‌ها به 100 دلار برای هر بشکه، تغییر کرده است!
بازار نفت در شرایطی نیست که قیمت‌ها به دلایل اقتصادی به 100 دلار به ازای هر بشکه برسد. تولید نفت آمریکا از 10 میلیون و 400 هزار بشکه در روز نیز افزایش یافته و در واقع صنعت شیل به عنوان یک عامل مهارکننده قیمت نفت عمل می‌کند. واضح است که سعودی‌ها به بازگرداندن تحریم‌ها توسط دولت ترامپ و خروج آمریکا از برجام، برای افزایش قیمت نفت، دل‌خوش کرده‌اند. خروج آمریکا از برجام به عنوان یک عامل غیراقتصادی، می‌تواند شرایط را برای افزایش قیمت نفت از طریق کاهش صادرات نفت ایران فراهم کند. البته مشخص نیست در صورت خروج آمریکا از برجام، واردکنندگان نفت ایران، نظیر کره جنوبی، چین، ژاپن و هند، تا چه اندازه از تحریم‌های آمریکا تبعیت می‌کنند؛ با این حال، صرفِ خروج آمریکا از برجام، تأثیرات روانی خود را بر بازار نفت خواهد داشت.
سعودی‌ها که از ابتدا مخالف برجام بودند، احتمالاً در پشت پرده، رایزنی‌های خود برای خروج دولت ترامپ از توافق هسته‌ای را شدت بخشیده‌اند و از همین الان نیز هدف‌گذاری جدیدی برای بازار نفت صورت داده‌اند.
 
از خصوصی‌سازی آرامکو تا دشمنی با ایران
عربستان تنها به دنبال افزایش قیمت نفت از طریق خروج آمریکا از برجام و ضربه زدن به تولید و صادرات نفت ایران نیست. افزایش قیمت نفت باعث می‌شود تا دولت سعودی بتواند سهام شرکت نفت خود، آرامکو، را به قیمت بالاتری بفروشد. در واقع، محمد بن سلمان با افزایش قیمت نفت، با دست بازتری می‌تواند اصلاحات اقتصادی خود را انجام دهد. عربستان قصد دارد در سال جاری میلادی 5 درصد از سهام آرامکو را به فروش برساند.
علاوه بر این، افزایش درآمدهای نفتی عربستان به این کشور کمک می‌کند تا مخارج نظامی خود در یمن را افزایش دهد. عربستان اخیراً از تشکیل نیروی نظامی عربی در سوریه نیز حمایت کرده و افزایش قیمت نفت باعث خواهد شد تا این کشورهای دلارهای نفتی بیشتری به مخالفان دولت اسد، هدیه دهد.
سیاست نفتی ایران در حال حاضر در نقطه مقابل سیاست نفتی عربستان قرار دارد و تهران از قیمت‌های حدوداً 60 دلاری نفت حمایت می‌کند. بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، به صراحت در اسفند 96 به وال استریت ژورنال گفته بود قیمت‌های 70 دلاری نفت به معنای تولید بیشتر نفت شیل آمریکا است و در درازمدت این قیمت‌ها به ضرر اوپک است.
 
بازهم سیاست‌های متناقض‌ ترامپ!
ترامپ اخیراً در حالی که برخی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت در جده عربستان گرد هم آمده بودند تا در مورد تداوم توافق نفتی و هماهنگی برای افزایش قیمت نفت با هم گفتگو کنند، به اوپک حمله کرد و گفت که قیمت نفت نباید بالا برود. ترامپ در توئیتی نوشت: «به نظر می‌رسد اوپک دوباره قیمت‌ها را بالا برده است. با میزان بالایی نفت که وجود دارد از جمله نفتکش‌های بارگیری شده در دریا، قیمت نفت به طور مصنوعی بسیار بالا رفته است. این موضوع خوب نیست و قابل قبول نخواهد بود».
در کل، ترامپ میانه خوبی با اوپک ندارد، ولی او مدت‌ها بود که به این سازمان حمله نکرده بود. ترامپ در کتاب سال ۲۰۱۱ خود با عنوان «زمان سخت‌گیری: آمریکا را دوباره نامبر وان بسازیم» در مورد اوپک حرف زده و به صراحت گفته بود که اوپک باید به خاطر نقض قوانین ضدتراست جریمه شود.
ترامپ در آن کتاب نوشته بود: «ما می‌توانیم با جریمه کردن اوپک بخاطر نقض قوانین ضدتراست [ضدانحصار] شروع کنیم. در حال حاضر فرجام‌خواهی علیه اوپک دشوار است... راه حل این معضل این است که مطمئن شویم کنگره «قانون عدم تولید و صادرات نفت توسط کارتل‌ها» را تصویب می‌کند و رئیس‌جمهور [آمریکا] آن را امضاء می‌کند. این قانون باعث می‌شود تا اقدام دسته‌جمعی دولت‌های خارجی برای محدود کردن تولید یا قیمت‌گذاری، غیرقانونی شود. اگر این قانون تصویب شود، ایالات متحده آمریکا می‌تواند اعضای اوپک را به خاطر قیمت‌گذاری و رفتار ضدرقابتی، جریمه کند... تصور کنید آمریکایی‌های معمولی چه مقدار پول صرفه‌جویی می‌کنند، اگر ما بتوانیم کارتل اوپک را درهم بشکنیم؟»
در واقع دشمنی ترامپ با اوپک و قیمت‌های بالای نفت، سابقه‌ای طولانی دارد. اما خود ترامپ به نحو تناقض‌آمیزی در ماه‌های گذشته یکی از عوامل افزایش قیمت نفت بوده است. تحرکات ترامپ در حوزه سیاست خارجی، نظیر دشمنی با ایران و حمله به سوریه، واضحاً از عوامل افزایش قیمت نفت بوده است. با سابقه‌ای که ترامپ در تناقض‌گویی و اقدامات آشفته دارد، شاید این بار هم وی تسلیم دیپلماسی نفتی سعودی‌ها شود. فراموش نکنیم که ترامپ در دوره تبلیغات انتخاباتی به شدت به عربستان سعودی حمله می‌کرد، اما پس از رسیدن به قدرت، بیشترین همکاری را با سعودی‌ها داشت. هرچه هست، نقشه عربستان این است اما ممکن است این بار هم این کشور ناکام بماند و زمین بازی را به ایران واگذار کند.