کودکی بهترین زمان برای یادگیری بسیاری از آموزش ها است که آینده و حقایق آن را برای افراد روشن تر و ملموس می کند .چند وقتی است به این فکر میکنم که چرا با وجودمشکلاتی مثل آلودگی هوا ، ترافیک ، اقتصاد بیجان و... راه حل هایی ارایه نمی شود که زندگی هایمان را تغییر بدهد تا حداقل نعمت سلامتیمان را حفظ کنیم. در جواب به خودم اولین و مفید ترین راه را خلاقیت دیدم.
کودکی بهترین زمان برای یادگیری بسیاری از آموزش ها است که آینده و حقایق آن را برای افراد روشن تر و ملموس می کند .چند وقتی است به این فکر میکنم که چرا با وجودمشکلاتی مثل آلودگی هوا ، ترافیک ، اقتصاد بیجان و... راه حل هایی ارایه نمی شود که زندگی هایمان را تغییر بدهد تا حداقل نعمت سلامتیمان را حفظ کنیم. در جواب به خودم اولین و مفید ترین راه را خلاقیت دیدم.همه ما میدانیم یکی از راه حل های بسیار پیش پا افتاده کاهش آلودگی هوا، بیشتر استفاده کردن از وسایل نقلیه عمومی یا به موقع سرویس کردن وسایل نقلیه عمومی و شخصی است. اما آیا فقط همین راه کارها کافیست؟وجود خلاقیت و تغییر های خلاقانه چه در وسایل و ابزارها و چه درروش های تبلیغاتی و از همه مهم تر نگرش مدیران و استفاده از ایده های مردمی و تازه ی جوانان و نوجوانان و انگیزه بخشی به آنها برای خلق تفکرات جدید می تواند بسیار موثر و جذاب تر از راه حل های تکراری و پر هزینه ای باشد که میل به اجرا شدنشان هم برای دولت ها کمتر است .همان طور که اشاره شد سیستم آموزشی در دوره کودکی در کنار کارگاه های خلاقیت میتواند جوانان خلاقی را در آینده تربیت کند که باورشان شود "همه چیز برای اصلاح شدن از خود من شروع می شود". از گفتن ایده هایشان نترسند و جسورانه بخواهند که ایده هایشان مورد تشویق و حمایت و اجرا قرار بگیرد.بسیاری از ما ایرانیان ذهن خلاقی داریم اما اعتماد به نفس برای به زبان آوردن ایده هایمان نداریم و این نیز خود یک نقطه ضعف است. از طرفی هم سخت بودن به اجرا رساندن ایده ها و حمایت سخت دولت ها می تواند جزو عوامل بازدارنده برای انسان های خلاق باشد. در گفت و گو "مردم سالاری آنلاین" با دکتر نصیر دهقان دکترا تخصصی درد، فلوشیپ ترک دخانیات، مدیر گروه و مدرس دانشگاه، مدیر عامل بنیاد رسا ،پزشک مشاور در حوزه بهداشت و درمان کانون نمایندگان مجلس شورای اسلامی، به بررسی اهمیت خلاقیت و راه های دستیابی به آن پرداخته ایم که در ادامه به صورت گزارش می خوانید:
شاخص بورس خلاقیت در ایران رو به رشد است
شاخص جهاني خلاقيت (Global Creativity Index)، به صورت سنجه اي گسترده براي رشد و پيشرفت اقتصادي و رفاه پايدار بر اساس سه ويژگي رونق اقتصادي (استعداد، فن آوري و بردباري) است که كشورها را ساليانه مورد ارزيابي قرار مي دهد.
در واقع، استعداد از شاخص هاي كليدي پيشرفت دانش است و به نوبه خود موجب رشد اقتصادي خواهد شد. فن آوري نيز از مهم ترين پيشران هاي كسب ثروت اجتماعي بوده و بردباري يعني پذيرا بودن جوامع، گوناگوني فرهنگي و ويژگي هاي جمعيت شناختي كه از معيارهاي بلوغ هر جامعه اي محسوب مي گردد.
طبق گزارش اخير، یاد شده به ارزیابی 127 کشور پرداخته که بر اساس این گزارش، ایران در ادامه روند رو به رشد خود در چند سال اخیر با سه پله صعود از رتبه 78 در سال 2016 به رتبه 75 در سال 2017رسیده است.
خلاقيت ما از نیمکره راست مغز ماست
نيمه راست مغز آدمي، به فرآيندهاي اداركي، تصور، تجسم، خيال پردازي، شناخت رنگ ها، موسيقي و هنر و دركل برداشت، داوري و تركيب مي پردازند و مانند قوه بينايي يك پرنده كل تصوير را مي بينند و كل نگر هستند. افراد راست مغز مسايل را به طور كلي و كل نگرانه مجسم و ادراك مي كنند. به عبارت ديگر آن ها تمايل دارند به جاي مشاهده جزييات سازنده و تشكيل دهنده، تصوير اصلي و بزرگ را ببينند. در واقع سمت راست مغز ما، ابتدا كل را مي بيند و بعد اجزاي آن را تشخيص مي دهد؛ ليكن سمت راست مغز، اساس خلاقيت آدمي را شكل مي بخشد.
گاهی لازم است عاقل نباشیم
برای پرورش نیمكره راست مغز باید به یاد داشته باشید كه اگر همیشه بخواهید جدی و عاقلانه رفتار كنید،
اگر بخواهید حق اشتباه كردن را از خود بگیرید،
اگر بخواهید همه كارهایتان مورد پسند دیگران باشد
و اگر بخواهید هر كاری را از روش معمولش انجام دهید،
دست این نیمكره را برای ترقی میبندید.
برای تقویت نیمكره راست لازم است نگاهی كلی گرایانه را جایگزین نگاه جزییگرایانه كنید.
به خودتان اجازه دهید گاهی كودك شوید و دنیا را كودكانه ببینید.
از اشتباه كردن نترسید
به نمایشگاههای نقاشی و كنسرتهای موسیقی سر بزنید.
در انجام هر كار و حل هر پرسشی به چند راه و چند پاسخ متفاوت بیندیشید.
به رؤیاهایتان احترام بگذارید و فرصتی را به آنها اختصاص دهید و حتی اهدافتان را در رؤیاهایتان متصور شوید.
داستان بخوانید و بعد سعی كنید آن را مثل فیلم با تصویر در رؤیاهایتان ببینید.
در طبیعت بگردید و از آن لذت ببرید و هنرهایی مانند نقاشی و طراحی یا موسیقی را بیاموزید.
-چرا باید خلاق بود؟
از آنجا كه تفكر خلاق به حل مسأله و تصميم گيري هاي مناسب كمك مي كند، فرد را قادر مي سازد تا مسائل را وراي تجارب مستقيم خود دريابد و با سازگاري و انعطاف بيشتري به زندگي روزمره بپردازد.
به زعم حكيم سنايي، فرد خلاق كسي است كه بتواند با انديشه خويش معاني جديد عرضه نمايد.
شيخ عطار نيز از خلاقيت به تعبير "به انديشي" ياد مي كند.
همچنان که گفته شد ، مولوي همه ي وجود آدمي را انديشه مي داند و به دفعات از روزمرگي و كهنه آموزي اظهار ناخشنودي كرده و تفكر خلاق را راهگشا معرفي نموده و همگان را به حرف نو زدن تشويق مي نمايد.
شخص خلاق، مجموعه ای از صفات جذاب
خلاقيت عبارتند از : «توانایی دیدن چیزها به شیوه های جدی، شکستن مرزها و رفتن فراتر از چارچوب ها، توانايي ابداع چیزهای جدید و تبدیل آن ها».
شواهد دلالت دارند که هم وراثت و هم محیط، در بالندگی و رشد خلاقیت مؤثر است. خلاقیت را باید صفتی پنداشت که هر انسانی به درجاتی بدان موصوف است.
برخی از محققان ویژگی هایی را برای افراد خلاق مطرح می کنند. این ویژگی ها عبارتند از: جسارت، کنجکاوی، انعطاف پذیری، استقلال، درونگرایی، ناهمنوایی، شوخ طبعی گرایش به تجربه کردن و.... .
خلاقیت به عنوان یکسری شرایط محیطی شامل افراد، مکان ها، اشیا و تجربیات است. در بیان خلاقیت، هرچه زمینه تجربیات فرد یا مکان ها، اشیا و سایر افراد بیشتر باشد، عملکرد وی در فعالیت های خلاقانه بیشتر است.
نقش والدين در توسعه خلاقيت شامل موارد زير است:
- به کودکانشان احترام متقابل گذارنده و آنان را ارزشمند تلقي كنند.
- نسبت به توانایی فرزندشان اعتماد داشته باشند
- به کودکان شان اجازه کشف کردن و تصمیم گیری بدهند
- ارزش های خانواده همیشه بر مبنای صداقت، شایستگی، منطق و موفقیت باشد.
خلاقيت از نظر مولانا
همان گونه كه مي دانيد، مولانا از مصاديق بارز تفكر خلاق در ميان ايرانيان محسوب مي شود و اشعار نغز وي هنوز هم به روشني مي درخشد.
وي گوهر وجودي انسان را انديشه وري تلقي مي کند اما از وسواس افکار، جهل و تعصب فکري مردمان نيز به تنگ آمده است و همواره در تمناي افکار نو و معاني بکر برمي آيد. او فکر خلاق و بکر را امري فطري مي پندارد و بر آن است که با فکر شيرين و ذکر مدام مي توان زمينه خلاقيت در انديشه و تفکر منتقدانه را فراهم آورد. وي انسان کامل را الگوي تفکر درست و خلاق مي شمرد
هین سخن تازه بگو تا دو جهان تازه شود
وارهد از حد جهان بیحد و اندازه شود
از طرف ديگر، وجود تفكر انتقادي به عنوان بخشي از تفكر خلاق، موجب تحليل اطلاعات شده و امكان وضع شرايط و امكانات جديد را فراهم مي آورد.
مولانا راه رسيدن به نگرش منطقي و خلاق را در گرو درست انديشي و گران بيني وجود خويش و رستن از تقليد خشك معرفي مي نمايد.
چون گران بيني شوي تو مستدل
رست آن تقليد خشك آنگاه دل
منظور از تفكر خلاق فهم مسائل، ارزيابي ديدگاه ها و حل مشكلات است و در اين مسير وجود راهنما و الگوي مناسب امري ضروري تلقي مي شود؛
همانا تقليد نا آگاهانه و كوركورانه از مصاديق كهنه انديشي و تفكر غير خلاق قلمداد مي شود و مردود است؛
حال مسئله اي كه كمبود آن امروزه در جامعه ما موج مي زند، وجود الگوهاي مؤثر اخلاقي و رفتاري به طور ويژه جهت نوجوانان است كه نهيب آن از دوردست شنيده مي شود كه نسل آينده ما را در اموج پر طلاطم آينده به چالش خواهد كشيد.
دان كه تقليد آفت هر نكوئيست
كه بود تقليد اگر كوه قويست
علم تقليدي وبال جان ماست
عاريه است و ما نشسته كان ماست
تقليد يعني، قبول نظر ديگري بدون استدلال و التزام به نظريه ديگري بدون توجه به علت آن كه مردود است.
انسان با تفكر خلاق خود مي تواند جهان را زيباتر كرده و همانا موج بيداري و حركت است.
دشمن اين خواب خوش شد فكر خلق
تا نخسبد فكرتش بسته است حلق
از منظر مولوي، خلاقيت امري ذاتي و البته قابل پرورش و رشد مي باشد كه با تمرين و تجربه در كنار مربي راهبر، به صورت مهارت تفكر خلاق در مي آيد.
آن كه او از پرده تقليد جست
او به نور حق ببيند هر چه هست
از طرف ديگر، بيان و استدلال اهل تقليد اثربخش نبوده و اينان صرفا گويندگان بي جان و فر هستند؛
همانا تقليد بي بصيرت، مانع اصلي خلاقيت و زيست ارزشمند آدمي در جهان است.
مولونا هر فكر نوئي را كه اندر دل مي آيد را به مهماني تشبيه مي كند كه از اول روز در خانه فرود مي آيد.
هم چنين راه رهايي از كهنه ورزي را صبر، شكيب ورزي و نگاه نقادانه معرفي مي نمايد و طمع ورزي، وسواس فكري و كم ظرفيتي را از موانع اصلي خلاقيت معرفي مي نمايد.
راهکارهای ایجاد زندگی خلاقانه
در دنیای امروز که پر است از روزمرگی و رقابت بر سر درآمد بیشتر و اکثریت انسان ها با تکیه بر حاشیه های امن خود که ساخته شده است از کارهایی تکراری و بدون انعطاف چگونه انگیزه در خودمان برای خلاق بودن ایجاد کنیم که در نهایت باعث رشد و پیشرفت و تغییر برای بهبودیمان باشد. نظر دکتر دهقان در این باره اینگونه است.
سالهای عمر شما، با وجود مشکلات، محدودیتها و خطراتی که البته وجود دارد، میتواند پربار و لذتبخش باشد. اگر این را باور کنید، خوشبختی در دوقدمی شماست. افسوس خوردن را فراموش کنید و بدانید که دیگران هم مثل شما شکستها و ناکامیهایی داشتهاند.
اولین گام برای رسیدن به زندگی خلاق، داشتن تصویر ذهنی سالم است. اگر بخشی از زندگی را تلف کردهاید، خود را به خاطر آن سرزنش نکنید.
شما کامل و بیعیب و نقص نیستید؛ نه شما، بلکه هیچ کس نیست و از ملامت کردن خودتان هم کاری ساخته نیست. برای آنکه سلامت و شادابی را به زندگی وارد کنید، احتیاج به تصویر ذهنی سالمی دارید. باید احساس کنید که انسانی ارزشمند هستید.
تصویری که هر کس از خود دارد و به عبارتی، آن طور که خود را میبیند، روی قضاوتی که از خویش و از دنیایش دارد، تأثیر میگذارد. برای رسیدن به خلاقیت، باید فعالیت خود را دوچندان کنید و باید به خود ببالید که میتوانید به هدفهایتان برسید. احساس مثبت داشته باشید و کارهای مفید انجام دهید. همچنین برای قبول کمبودها و شناخت محدودیتهایی که دارید، تلاش کنید واقعگرا باشید و با واقعبینی، خود را آن طور که هستید، در نظر بگیرید و اجازه ندهید که روحیه بدبینی و منفیگرایی، بر شما مسلط شود. اگر کسی شما را آن قدر دوست داشته باشد که از خودگذشتگی نشان دهد، از مسیر اصلی زندگیاش فاصله بگیرد و شما را از بحرانی که در آن گیر کردهاید، نجات دهد، باز هم نمیتواند به جای شما زندگی کند؛ به جای شما تصمیم بگیرد و به طور کامل، شریک غمها و شادیهای شما باشد و از همه اینها گذشته، نمیتواند توانایی موفقیت یا شکست را در شما ثبت کند.
از او، برای اینکه خود را قبول داشته باشید یا دست رد به سینه خود بزنید، کاری ساخته نیست و تنها تصویر ذهنی شما، چنین قدرتی دارد. تنها تصویر ذهنی است که میتواند به شما احساس اعتماد و اطمینان ببخشد.
با تقویت روزانه تصویر ذهنی خویش، برای زندگی خلاق، آماده شوید و خود را شایسته خوشیهای زندگی بدانید و از آن، به سود خود استفاده کنید.
هدف دارم و خلاق ام، پس آرام وشاد و بهره مند ام
برای اینکه در خود یک تفکر و روحیه مثبت به وجود آورید، باید طرز تلقی و برداشت خود را نسبت به رویدادهای زندگی، تغییر دهید و تنها در این صورت است که میتوانید به کشمکشهای درونی خود خاتمه دهید و از یک روحیه شاد و پربار، بهره مند شوید.
برای لذت بردن از زندگی، باید هدف داشته باشید. زندگی، مجموعهای از هدفهاست و مسئله مهم، رسیدن به آنهاست.
برای توفیق در کارها، هیچ چیز به اندازه اعتقاد و ایمان به توانستن، مؤثر نیست. اگر از انجام کاری بترسید و فکر کنید که قادر به انجام آن نیستید، تحت هیچ شرایطی، آن کار را به نحو مطلوب نمیتوانید انجام دهید.
منتظر پیروزی باشید و در هر کاری که میکنید، تنها به آن بیندیشید. اگر با وجود همه تلاشها، امروز به پیروزی نرسیدید، از نو شروع کنید و آنقدر مداومت به خرج دهید تا موفق شوید. نیروی خلاق خود را به کار اندازید و در جهت موفقیت، گام بردارید. نگرانی خود را به مرحله قبل از تصمیمگیری، محدود کنید. اگر برای رسیدن به هدف، بیش از یک راه سراغ دارید، برای انتخاب مناسبترین آنها تأمل کنید.
خلاقیت راهی برای موفقیت
خوب فکر کنید و همه جوانب را در نظر بگیرید؛ اما پس از انتخاب راه، بدون کمترین نگرانی، در آن جهت حرکت کنید. به جای دیروز و حوادث مربوط به گذشته، به امروز فکر کنید و در هر لحظه، تنها به یک هدف بیندیشید. گاهی لازم است که حل مشکل را به تعویق بیندازید و در این صورت، آن را موقتاً از ذهنتان خارج کنید.
اگر قصد پیروزی دارید، به پیش بروید؛ از ایستادن، کاری ساخته نیست. باید زندگی هر روزتان، پویا و پرتحرک باشد. در جهت تحقق هدفی که در نظر گرفتهاید، بزرگ یا کوچک، حرکت کنید.
منفی گرایی تا کی؟
حذف باورهای منفی و کاذب، راه دیگری برای رسیدن به زندگی خلاق است. خود را از باورهای منفی و کاذب، نجات دهید. باورهای منفی خود را بررسی کنید؛ میتوانید آنها را آن طور که هستند، در نظر بگیرید. آیا نمیتوانید آنها را به کلی از وجود خویش پاک کنید؟ اگر نمیتوانید، دست کم آنها را در همان حد که هستند، نگه دارید تا بتوانید با آنها زندگی کنید.
به یاد یکی از موفقیتهای خوب گذشته خود بیفتید؛ موفقیتی که به خاطر آن، احساس غرور کردهاید و به خود بگویید: مهم نیست که در گذشته شکستهایی را تحمل کردهام؛ به جای آنها، به موفقیتهایی که داشتهام توجه خواهم کرد؛ سزاوار خوبیها و مثبتهای زندگی هستم. من، ناخدای کشتی خود هستم و تمام فکر و ذکرم را به هدفهای خلاق و سازنده، معطوف خواهم کرد.
با سرزنش خود، لذت و شادمانی را از خود دریغ نکنید؛ زیرا، این حق شماست که بدون احساس ترس و تقصیر، احساس شادمانی کنید. زندگی خلاق، تصمیم گرفتن برای شاد بودن است، پیروزی، غلبه نیروهای مثبت فکر و تصور، بر نیروهای منفی تفکر و تصور است.
به محض اینکه از باورهای منفی خودتان آگاه شدید، میتوانید آنها را تغییر دهید. شناخت عمیق باور منفی، به این معناست که قسمت اعظم از رها کردنش را طی کردهاید.
شاید مدتی طول بکشد تا باور منفی، کاملاً از بین برود؛ اما همین که واقعاً آن را ببینید و احساس کنید که چگونه در زندگی سرگرم کار بوده است، بیشک، راه خروج را در پیش خواهد گرفت.
با خودتان هم نوا و هماهنگ شوید و قدر زندگیتان را بدانید. این فرآیند، سبب میشود که انرژی مثبت وجودتان جریان پیدا کند و خود به خود، موجب خلاقیت افزونتر زندگیتان شود.
شکنجه گاه درونت را گلستان کن
گام دیگر، عفو و بخشش خود است. از خطاها و لغزشهای گذشته خود بگذرید و از شکنجه کردن خویش، به خاطر عقل و درایتی که باید در گذشته به خرج میدادید و ندادید، دست بکشید. فراموش کنید که در موقعیتی، به جای جسارت، احتیاط کردهاید و در موقعیتی دیگر که احتیاط شرط عقل بود، بیپروا بودهاید. عصبانیتهای بیمورد را فراموش کنید. مجددا تاکید میکنیم که در زندگی اگر از چیزی ناراحت شدید، بر خودتان مسلط شوید که عصبانیتان نکند و اگر عصبانی شدید هرگز آن را انتقال ندهید.
اكثر خلاقها باهوشند؛ ولي اكثر باهوشها خلاق نیستند
خلاقيت یعنی به صورت نوين، متفاوت و حتي غيرمعمول فكر كردن، رفتار کردن و حتی رسيدن به راههاي نامتعارف.
نبايد فراموش كنيم كه هوش و خلاقيت، يكي نيستند؛ از اين جهت، بسياري از آدمهاي باهوش گاهي چيزهايي توليد يا عرضه ميكنند كه لزوماً نوين نيستند. همچنين گاهي آدمهاي بسيار خلاق دنبال رو حرف جمع نیستند؛ اما زیاد مشاهده میشود که آدمهاي بسيار باهوش، اغلب دنبال خشنود كردن و دریافت رضایت جمع هستند.
آدمهاي خلاق، اغلب متفكران واگرا هستند. در تفكر واگرا، فرد براي يك سؤال، جوابهاي زيادي توليد ميكند. اگر بخواهيم قضيه هوش و خلاقيت را به زبان دیگری بیان كنيم، بايد بگوييم كه خلاقيت زاييده هوش است و به این دلیل است كه اكثر خلاقها باهوشند؛ ولي اكثر باهوشها خلاق نميباشند.
ميتوان گفت كه شرط خلاقيت، هوش است و يا يكي از نشانههاي خلاقيت، هوش بالاست؛
تخيل بسيار قدرتمند است و می تواند موجب جذاب شدن زندگی شود؛ تخیل در پاره اي مواقع حتی از دانش هم كارسازتر است.
به زبان سادهتر، ردپا و نشانه وجود هوش در ذهن قدرتمند، ظهور خلاقيت است.
خلاقیت همان نوآوریست؟
خلاقیت به معنای توانایی ترکیب ایده ها در یک روش منحصربه فرد یا ایجاد پیوستگی بین ایده هاست ولی نوآوری، فرآیند اخذ ایده خلاق و تبدیل آن به محصول، خدمات و روش های جدید عملیات است.
البته خلاقیت و نوآوری چنان به هم تنیده اند که شاید به دست آوردن تعریفی مستقل از هر کدام دشوار باشد، اما برای روشن شدن ذهن می توان آنها را به گونه ای مجزا از هم تعریف نمود. خلاقیت پیدایی و تولید یک فکر نو است در حالی که نوآوری عملی ساختن آن اندیشه است.
در واقع ابداع، ماحصل حرکتی است که نقطه آغازین آن خلاقیت و حیطه فکر بوده و یا با به کارگیری تجارب دیگر به صورت یک پدیده نوظهور، آشکار گردیده است.
خلاقیت خود را تنومند سازید
غذاهای مفید برای مغز:
بعضی از غذاها با پیش گیری از بیماری هایی که مغز را تضعیف می کنند، می توانند حافظهی شما را حفظ کنند .
در حالی که بعضی از غذاهای دیگر می توانند با افزایش آن بیماری ها، به حافظه ی شما صدمه بزنند .
اولين مساله استفاده از منابع حاوي روغن هاي مايعي است که دربردارنده اسيد هاي چرب امگا 3 هستند. بهترين منبع امگا 3 آبزيان به خصوص ماهيان چرب هستند.
دانه هاي روغني نظير بادام، گردو، بادام زميني، کنجد و تخم کتان هم از منابع اسيدهاي چرب امگا 3 هستند. اما اکنون که آلودگي محيط زيست با جيوه مطرح است، نمي توان به خانم هاي باردار توصيه کرد که زياد ماهي مصرف کنند اما به جاي آن مي توانند از منابع گياهي امگا 3 بهره ببرند.
علاوه بر روغن ها، ويتامين هاي گروهBنيز در اين موضوع دخيل هستند و غلات کامل، جوانه گندم، مخمر آب جو و جگر به عنوان منابع تامين کننده آنها محسوب مي شوند .
مقدار زیادی میوه ، سبزیجات ، غلات کامل ، خشکبار و ماهی مصرف کنید . این مواد می توانند خطر بیماری قلبی، سکته و دیابت را کاهش دهند .
ماده موثر دیگر ليستين است که عدس، ذرت، شير، زرده تخم مرغ، تخمه آفتابگردان، جوانه گندم، بادام زميني، آرد جوي دوسر و جگر گوساله از منابع آن به حساب مي آيند.
ليستين نقش مهمي در ميانجي هاي عصبي دارد. اين ماده با توليد استيل کولين موجب افزايش قدرت حافظه مي شود.
مخصوصا در نوزاداني که مادرانشان در دوران بارداري مواد حاوي کولين مثل کاهو، کلم و کره بادام زميني را در جيره هفتگيشان گنجانده اند.
از ديگر مواردي که روي هوش و تقويت قدرت حافظه موثر است، استفاده از مواد غذايي حاوي آنتي اکسيدان هاست. موادي نظير سبزيجات تازه با خنثي کردن راديکال هاي آزاد حالت ارتجاعي رگ ها را حفظ کرده و موجب خون رساني بهتر به مغز و اعصاب شده و به طور غيرمستقيم از کاهش توانايي فکري جلوگيري مي کنند.
هم چنین مصرف کندر، هلیله سیاه، بادام، انگور، انجیر، آواکادو و ترکیب سیب با عسل و شیر موجب افزایش حافظه می شود و به بقای مغز کمک می کند. بادام دانه ای بسیار با ارزش برای افزایش حافظه است و به حفظ و بقای مغز نیز کمک می کند. بهتر است بادام در طول شب خیسانده شده و عد پوست آن را کنده و با عسل یا شیر مصرف کرد. مصرف سیب با عسل و شیر نیز موجب افزایش حافظه و قدرت تمرکز می شود.
ضمنا از مصرف زیاد گوشت قرمز، شیر ، لبنیات پرچرب، پر نمک، غذاهای بسته بندی و فرآوری شده به شدت خودداری کنید و یا خیلی کم مصرف نمایید؛ این غذاها خطر افزایش کلسترول ، بیماری قلبی وسکته را زیاد می کنند.
پارادایم(الگوواره)های فکری و فرهنگی
نگرش، تفکر و برداشت شخص نسبت به دنیای اطرافش ، سطح و میزان خلاقیت او را تعیین میکند. بر اساس تحقیقیاتی دانشگاهی كه انجام شد، نتايج گویای آن است که با افزایش تحصیلات آکادمیک، سطح خلاقیت افراد پایین تر آمده است؛
در هرحال، برای خلاق بودن باید خارج از چارجوبها و الگوهای رایج فکر کرد و به اصطلاح تغییر پارادایم داد . پارادایم، ساختار ذهنیای است که تفکر و عمل ما از درون آن شکل میگیرد . پارادایمهای موجود ، با گذشت زمان ، تفکر ما را به درون خود فرو میکشند و نگرش ما را کانالیزه میکنند، چیزی که افراد خلاق از آن گریزانند.
برای خلاق بودن، لازم است شخص همواره خود را در معرض ایدههای جدید و نو قرار دهد و آنها را جمع آوری کند بی آن که در نخستین لحظات ، با ارزیابی پیشداورانه، از شنیدن و دیدن تمامی و یا بخشی ازآنها خود را محروم کند. طبیعی است که پارادایمهای جدید، اغلب به راحتی پذیرفته نشوند زیرا ارزیابیها غالبا مبتنی بر اطلاعات قدیم صورت میپذیرد و شخص در حالیکه در پارادایمهای قدیمی خود غرق شده ، حضور پارادایم جدید را بر نمیتابد. بنابراین برای رهایی از ایدههای کهنه ، باید بدور از پیشداوری، راه را برای ورود ایدههای جدید باز گذاشت تا موجبات برانگیختگی ذهنی فراهم شود .
تشخیص پارادایمهای جدید به ویژه قبل از آنکه از راه برسند و همراهی با روند شکلگیری و تکامل آنها، رمز موفقیت افراد و گروههایی است که هنرشان دیدنِ نادیدهها و تبدیل تهدیدها به فرصت است که البته کسب این توانایی با ارزش نیازمند مربي، تمرین و یادگیری هوشمند و البته روشمند است.
هفت اصل خلاقيت داوينچي
هم چنين داوینچی، هفت اصل برای خلاقیت دارد.
۱) کنجکاوی : کنجکاوی سیر نشدنی در برخورد با زندگی و تلاش بیامان برای یادگیری مستمر
۲) تجربه اندوزی : تعهد و آزمودن دانش از طریق تجربه ، مداومت و میل به درس گرفتن از اشتباهات
۳) تقویت حواس : پالایش پیوستهی حواس و به خصوص حس بینایی به منظور جان بخشیدن به تجربه
۴) توجه به ناشناختهها : توجه به روبه رو شدن با الهامات ، پیچیدگیها و تردیدها
۵) نگرش سیستمی : تعادل علم و هنر، منطق و تصور
۶) توجه به جسم : پرورش زیبایی، وقار، مهارت، آمادگی جسمانی و حالت
۷) تفکر مرتبط : توجه به ارتباط متقابل میان همه اشیا و پدیدهها
کتابهایی برای افزایش خلاقیت
این کتابها کمک شایانی به ارتقا کیفیت زندگی و به خصوص خلاقیت شما میکند. باید توجه داشته باشیم که امروزه برای بسیاری از افراد جامعه بهترین و جامع ترین و کم هزینه ترین مراجع علمی، فرهنگی، روانشناختی میتواند کتاب ها و رسانه ها (رسانه های فعال برای اصلاح وضعیت اجتماعی) باشند:
-از زنده بودن تا زندگی کردن نوشته دکتر نصیر دهقان
-مدرسه زندگی رسا(کتاب همراه والدین) نوشته دکتر نصیر دهقان
-مدرسه زندگی رسا(کتاب همراه دانش َآموز –کسب و کار) نوشته دکتر نصیر دهقان و سمیه کاشی فرد
- مدرسه زندگی رسا(کتاب همراه دانش َآموز –مهارت های ارتباطی) نوشته دکتر نصیر دهقان-دکتر ثمین دهقان-دکتر امیر حسین دهقان
- مدرسه زندگی رسا(کتاب همراه معلمین)نوشته دکتر نصیر دهقان –امید اسماعیل پور کیایی-محمدحسین آقایی
ذهن الماسی نوشته دکتر نصیر دهقان-دکتر ثمین دهقان-دکتر امیر حسین دهقان-
-مدیریت نگرش اثر جان ماکسول
-عملی کردن دانسته ها نوشته کن بلانچارد-پاول میر دیک روت
ایده عالی مستدام نوشته چیپ هث و دن هث
گزارش : سید نیما شفیقی