مردم سالاری آنلاين - اوزون تراپی چیست؟

اوزون؛ یک ملکول گازی طبیعی متشکل از سه اتم اکسیژن و بسیار ناپایدار است. درباره گاز اُوزُون میتوان گفت یکی از مهمترین گاز های موجود در استراتوسفر است که در ارتفاع 10-50 کیلومتری از زمین واقع شده است.
در ارتفاع 20-30کیلومتری از سطح زمین حداکثر غلظت اُوزُون یک در هر صد هزار واحد هوا ( 10 در میلیون ) است.
در دمای اتاق، اُوزُون یک گاز بی رنگ و همراه با یک بوی منحصر به فرد ( مانند ارتفاعات بلند ) است. در مناطق مرتفع، اُوزُون به صورت مه دود و در بالاترین غلظت یک قسمت اُوزُون در 10 میلیون قسمت هوا ( PPM 0.1 ، یا 200 میکروگرم در متر مکعب ) یافت شده است. در ارتفاع 2000متری این گاز بطور کلی تنها در PPM 0.04 – 0.03 یافت میشود.لایه اُوزُون اشعه های مخرب خورشید همچون اشعه فرابنفش ( UV ) را فیلتر و به تعادل بیولوژیک زمین کمک می کند.
وقتی اثر حفاظتی اُزُن کاهش پیدا میکند، به آن "اُوزُون گپ" میگویند که در غلظت پایین در اتمسفر رخ میدهد.
اوزون به ۲ صورت طبیعی و مصنوعی وجود دارد.در طبیعت در اثر برخورد ابرهای بار دار و ایجاد صاعقه مولکول اکسیژن ۲ ظرفیتی به صورت ۳ ظرفیتی یا اکسیژن فعال(اوزون) ایجاد شده و در مسیر صاعقه منتشر و باعث باردار شدن مولکول اکسیژن می شود. به همین دلیل بعد از بارندگی ها هوا لطیف می شود و آلودگی هوا از بین می رود.
به صورت مصنوعی بشر توانسته است با استفاده از باردار کردن مولکول اکسیژن و دادن انرژی به آن توسط دستگاه‌های مخصوص مولکول اکسیژن فعال را تهیه کند و به مصارف صنعتی، بهداشتی و درمانی برساند.
در مصرف صنعتی استفاده از اوزون در تصفیه خانه‌های آب امروزه جایگاه مهم و ارزشمندی پیدا کرده و به جای استفاده از مواد شیمیایی نظیر کلر،از این گاز استفاده میگردد.

آلودگی هوا توسط اُوزُون
در سطح زمین اُوزُون میتواند توسط کارخانجات صنعتی یا توسط دیگر گازها تولید شود، بخصوص از طریق واکنش نیتروژن و سولفور اکسید با اکسیژن و اشعه فرابنفش. به علت روش ساده اندازه گیری غلظت گاز اُوزُون، این گاز به عنوان یک شاخص مهم آلودگی محیطی است اگرچه خودش علت آن نیست. استنشاق گاز اُوزُون به هر صورتی که بیش از دوز معین و زمان مشخص باشد، آسیب رسان و ممنوع است.

برخی از کاربردهای دیگر اوزون
یکی دیگر از کاربردهای این روش ضدعفونی فوق العاده میوه و سبزیجات بدون هیچ گونه تغییر در ارزش غذایی و کیفیت آن می باشد و از طرفی هر فردی می تواند به سادگی در منزل با استفاده از دستگاه‌های خانگی تولید اوزون از این روش استفاده کند همچنین در دنیا تنها روشی محسوب می شود که پس از ضدعفونی با آن باز هم برچسب ارگانیک را بر روی کالا می توان نصب نمود . به همین منظور می توان برخی مزایای ازن یا همان اکسیژن فعال را به شرح زیر نام برد :
۱-   افزایش ماندگاری و طول عمرسبزیجات و میوه ها،
۲-   کاهش باکتریها، هاگ ها و قارچهای منتشر شونده از طریق هوا
۳-   کاهش باکتریها ، هاگ ها و قارچهای منتشر شونده از طریق آب
۴-   کاهش میزان ضایعات مواد غذایی
۵-    از بین بردن کپک های قارچی، تخم انگلها
۶-   کاهش محیط رشد میکرو ارگانیسم ها
۷-   عدم تغییر طعم و مزه ، رنگ و بو
۸-   عدم جایگذاری مواد شیمیایی مضر
۹-   افزایش اطمینان در تولید محصولات سالم ، ایمن و بی خطر

روش های کاربردی اُوزُون پزشکی
- بسیاری از بیماری ها هستند که میتوانند توسط اُوزُون تراپی بهبود یابند یا بطور کامل درمان شوند. این موضوع مورد تائید بسیاری از مقالات علمی است. اُزُن تراپی به عنوان یک درمان مکمل مورد قبول درمانگران قرار گرفته است. به عبارت دیگر اُزُن تراپی جزئی از طب مکمل محسوب میشود.
- پزشک شما میتواند روش اُوزُون تراپی مناسب را به شما پیشنهاد کند. اُزُن تراپی روشی بی خطر، کاربردی، مؤثر و با قیمت مناسب است. اما مشابه با سایر درمان های طبی دیگر، تضمینی برای موفقیت آمیز بودن آن برای تمامی بیماران وجود ندارد و اثر درمانی آن و میزان موفقیت در بیماری های مختلف و در بیماران مختلف یکسان نمیباشد.*
موارد استفاده زیر پس از دهه ها تجربه بدست آمده است:
1.اتوهموتراپی ماژور
(به‌صورت اُزُن‌‌تراپی و غنی‌سازی خون با اُزُن خارج از بدن و تزریق مجدد بلافاصله) جهت بیماری‌های گردش خون و احیاء مجدد آن و بیماری‌های با علل ویروسی یا فعال‌سازی سیستم‌ایمنی کل بدن.
با این روش 50-250 میلی‌لیتر از خون خود بیمار (حجم خون از بیماری تا بیماری متفاوت است) توسط سرنگ‌های استریل یکبار مصرف خارج و همراه با میزان مشخصی اُوزُون (غلظت اُزُن از بیماری تا بیماری دیگر متفاوت است) ترکیب می‌شوند.
در این حالت تمامی اُزُن با گلبول‌های سفید و قرمز واکنش نشان داده و باعث فعال شدن متابولیسم آن ها می‌‌گردد. اُزُن به‌صورت کامل جهت پروسه‌های فعال‌سازی مصرف می‌شود در حالی که اکسیژن بدون تغییر طی تزریق وارد بدن می‌گردد. خون فعال شده بلافاصله مجددا تزریق می‌گردد. هیچ مولکول اکسیژن یا اُزُن ی نمی‌تواند به تنهایی وارد سیستم عروقی بیمار گردد.
2- اتوهموتراپی مینور
توسط تزریق داخل عضلانی جهت فعال‌سازی سیستم‌ایمنی غیراختصاصی و تجدید حیات در شرایط آلرژیک یا به‌عنوان یک روش کلی جهت بهبود سیستم مقاومت بیولوژیک استفاده می‌گردد.
3- درمان سطحی زخم ها
درمان سطحی زخم‌ها توسط کیسه‌های پلاستیکی مقاوم به اُزُن و یا آب غنی شده با اُزُن جهت بهبود مشکلات پوستی مثل خارش، کهیر، عفونت و التهابات بکار می‌رود.
4.اُزُن‌‌تراپی از طریق مقعد
در موارد بیماری‌های التهابی روده و سرطان های دستگاه گوارش کمک‌کننده است. این روش در شرایط خاص می‌تواند جایگزین هموتراپی ماژور شود.
5. اُزُن‌‌تراپی از طریق واژن
در موارد بیماری‌های اعضای داخل لگن (ادنکسیت، اندومتریت، پارامتریت، پلویوپریتونیت) و بیماری‌های التهابی در مجاری تناسلی و انواع عفونت‌های سیستم تناسلی زنان از طریق دوش واژینال با محلول اُزُن و انمای واژینال مخلوط اُزُن ـ اکسیژن با حجم‌های متفاوت و دوزهای مختلف بر اساس نوع بیماری بکار می‌رود.
6. تزریق داخل مفصلی
تزریق داخل مفصلی اُزُن جهت درمان بیماری‌های التهابی مفاصل (آرتریت، آرتروز) که به‌طور معمول در کلینیک‌های درد و ارتوپدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
7. درمان گرفتگی عضلات
در موارد گرفتگی و درد عضلات مقدار کمی از اُزُن با غلظت پایین در قسمت‌های دردناک و قسمت‌هایی که در طب سوزنی استفاده می‌گردد، تزریق می‌شود.
8. درمان دیسک
در درمان دیسک‌ها به‌صورت پاراورتبرال و یا در کلینیک‌های ویژه‌ای تحت مانیتورینگ فلوروسکپی و یا سی‌تی‌اسکن، اُزُن تزریق می‌گردد. این روش می‌تواند با روش‌های جراحی کم تهاجمی دیسک همراه گردد.
9.اختلالات گردش خون
اختلالات خونرسانی شریانی شامل سردی اندامهای تحتانی و درد آنها پس از پیمودن مسافت کوتاهی می‌باشد (پای سیگاری‌ها یا لنگش متناوب) این علایم نشانه‌های خطر می‌باشند. برای درمان این علائم حدود ۵ دهه است که درمان انتخابی از اُزُن استفاده می‌گردد. چند مطالعه بالینی کوتاه نیز موفقیت این درمان را تایید کرده‌اند.
از اُزُن‌‌تراپی در کنار درمان‌های استاندارد و بیولوژیک به‌عنوان یک درمان‌مکمل استفاده می‌شود.
10- پیشگیری از کاهش فعالیت ذهنی و آلزایمر در بیماران مسن
استرس‌های شغلی یا اختلال فعالیت ذهنی و فیزیکی به خوبی به درمان با اُزُن پاسخ می‌دهند. فعال‌سازی متابولیسم سلولی در گلبولهای سفید و قرمز باعث بهبود حال عمومی می‌شود که منجر به بازتوانی بهتر می‌گردد. -بیماران مسن به خوبی به اُزُن پاسخ می‌دهند.
آنها از بهبود اکسیژن رسانی، تحریک سلول‌های سیستم‌ایمنی، فعال‌سازی آنتی‌اکسیدان‌های بدن و از بین بردن رادیکال‌های آزاد سود می‌برند. همچنین در زمینه بهبود در اختلالات گردش خون مغزی همانند کاهش تمرکز، کاهش عملکرد روزمره، ضعف در راه رفتن و بهبود سرگیجه می‌تواند موثر باشد.
ورزشکاران حرفه ای نیز از این درمان سود زیادی می‌برند. اگرچه این حالت باعث افزایش عملکرد حداکثری ورزشکار نمی‌گردد ولی توانایی باقی ماندن در فاز استقامتی ورزشکار افزایش پیدا می‌کند. به علاوه فاز تجدید قوای ورزشکاران را کوتاه می‌کند.
بعلاوه در مقایسه با دیگر روش‌های طب مکمل، اُزُن‌‌تراپی می‌تواند به‌عنوان یک روش پیشگیری‌کننده باعث بهبود حال عمومی و کیفیت زندگی گردد.
11-اثرات بینایی
در افراد مسن اختلالات عروقی می‌تواند روی چشم ها به‌صورت آتروفی و تغییرات دژنراتیو تاثیر بگذارد. معروف‌ترین حالت آن به‌صورت "تغییرات ماکولار وابسته به سن" می‌باشد که در مرکز "رتین" ـ جایی که تمرکز بینایی در بیشترین حد خود می‌باشد ـ اتفاق می‌افتد. در موارد قطعی به آن آتروفی عصب بینایی با شدت‌های متفاوت گفته می‌شود.
همراه با نتایجی که در بالین دیده می‌شود، مطالعه‌ای که توسط کلینیک چشم پزشکی دانشگاه سینا‌ی ایتالیا انجام گرفت نشان داد که پس از اُزُن‌‌تراپی به‌صورت اتوهموتراپی ظرفیت بینایی بهبود یافت. این اثر می‌تواند 6 تا 8 ماه ادامه پیدا کند. ادامه درمان می‌تواند باعث بهبودی بیشتر یا جلوگیری از بدتر شدن آن شود.
12-کانسر و کمک‌درمانی در سرطان‌ها
13-عفونت‌های قارچی پوست
برای بیش از 100 سال، شرکت‌های تولید کننده آب معدنی استفاده از اثرات ضد باکتری و ضد قارچی اُزُن را به‌طور جهانی افزایش داده‌اند. همین اثر، اُزُن را به یک ضد قارچ قوی پوستی تبدیل کرده است. این امر موجب بهبود عفونت‌های قارچی پایدار پوست و به خصوص عفونت‌های ترکیبی باکتری و قارچی پاها، تنه، و غشای موکوسی می‌گردد.
14-زخم‌های عفونی
درمان موضعی زخم‌های عفونی، همانند زخم بستر، زخم‌های پاها و مچ پا، زخم‌های گانگرنه‌ی دیابتی، یا پروسه‌های التیامی مختلف توسط اُزُن‌‌تراپی انجام می‌گردد. در مراحل اولیه خواص ضد عفونی کننده اُزُن جهت تمیز شدن و ضدعفونی نمودن (ازبین بردن باکتری‌ها و قارچ‌ها) زخم به کار می‌رود. در مرحله بعد غلظت پایین اُزُن باعث بهبود سریع زخم می‌شود.

15-بیماری‌های روده ای شامل کولیت و پروکتیت
استفاده از اُزُن به ‌صورت دمش مقعدی با غلظت‌های متناوب در هر جلسه باعث بهبودی سریع پروسه‌های التهابی به خصوص در مرحل اولیه آن می‌شود. به‌طور معمول ده جلسه درمان کفایت می‌کند. در یک مطالعه روی 248 بیمار مبتلا به پروکتیت نشان داده شد که جلسات زیادتر در 10% بیماران مورد نیاز می‌باشد. (به ویژه موارد شدید و یا مواردی که با قطع درمان، علائم برگشت نمایند.)
16-بیماری‌های ویروسی

هرپس سیمپلکس و هرپس زوستر (زونا) هر دو ناشی از عفونت‌های ویروسی می‌باشند. هرپس لب ها (تبخال)، که یک حالت عود کننده و آزار دهنده دارد، بسیار خوب به اُزُن‌‌تراپی به ‌ویژه در ترکیب با دیگر روش‌های تکمیلی جواب می‌دهد. درمان‌مکمل با اُزُن به خوبی بر ویروس زونا (هرپس زوستر) موثر است، استفاده از آب غنی از اُزُن و همچنین اُزُن‌‌تراپی به روش اتوهموترانسفیوژن هر دو بر ضد نورالژی (درد عصبی) متعاقب زونا در چندین مطالعات متفاوت موثر بوده است.

17-بیماری‌های التهابی کبد
بیماری‌های التهابی کبد از جمله موارد استفاده از اُزُن‌‌تراپی می‌باشند. به همان میزان که درمان هپاتیتA آسان است و به درمان پاسخ خوبی می‌دهد، درمان هپاتیتB دشوار است و مزمن می‌شود. به‌عنوان یک درمان‌مکمل در ترکیب با درمان‌های معمول اُزُن‌‌تراپی به ‌صورت اتوترانسفیوژن و به‌ صورت رکتال در ترکیب با اکسیژن انتخاب‌های خوب و موثری هستند. این روش برای درمان هپاتیتC نیز که در هنگام تشخیص به‌طور معمول به یک بیماری پیشرفته و مزمن کبدی تبدیل شده است نیز می‌تواند موثر باشد.
18-بیماری‌های التهابی و دژنراتیو مفاصل ( آرتریت-آرتروز ) را میتوان به سه دسته تقسیم کنیم، اُزُن‌‌تراپی در مرحله‌ی یک و دو که هنوز دفرمیتی ها و تغییر شکل استخوانی رخ نداده است می‌تواند موثر باشد. از اُزُن‌‌تراپی برای آرتریت فعال زانو و شانه استفاده شده است. علاوه بر درمانهای کلاسیک، تزریق داخل مفصلی اُزُن به همراه فیزیوتراپی تأثیر قابل توجهی دارد. این موضوع به علت خاصیت ضدالتهابی اوزون و همچنین خاصیت تحریک کننده سیستم ایمنی و تحریک کننده متابولیسم غضروف ها است.
19- آرتریت روماتویید، روماتیسم
روماتیسم و التهاب مفاصل حالت‌های مختلفی از درد عضلات و سیستم اسکلتی را ایجاد می‌کنند این بیماری‌ها در بسیاری از موارد باعث محدودیت‌های عملکردی نیز می‌شوند. در این حالت هم، درمان‌مکمل با اُزُن در کنار درمان‌های طبی استفاده می‌گردد. در آرتریت روماتویید (التهاب مزمن چندین مفصلی) مطالعات پزشکی اُزُن را به‌عنوان روش مکمل مناسبی معرفی می‌کنند. از این روش به‌صورت اتوهموتراپی در فاز غیرفعال بیماری استفاده می‌گردد. تاثیر اُزُن بر اساس خاصیت ضدالتهابی و تعدیل‌کنندگی سیستم‌ایمنی آن می‌باشد.
20- درمان درد
در غلظت‌های پایین، اُزُن به‌عنوان یک درمان‌مکمل برای گرفتگی‌های عضلانی، دردهای مزمن عضلانی و غیره مورد استفاده قرار می‌گردد. اخیرا همراه با بی‌حسی موضعی و طب سوزنی نیز استفاده می‌شود. در طول 7 سال گذشته مطالعات گسترده ای در زمینه درمان بیماری دیسک کمر انجام گرفته است. باید توجه داشت که تزریق داخل دیسک‌های کمری تنها توسط متخصص و تحت مانیتورینگ سی‌تی‌اسکن باید انجام شود.

21-بیماری های سیستم عصبی مرکزی
طی دو دهه اخیر از اُزُن برای کمک به درمان بیماری های مغز و اعصاب از جمله پارکینسون، بیماری های عروقی مغزی ایسکمیک، مالتیپل اسکلروز و ... استفاده شده است.

بیمار چه چیز هایی را باید بداند؟
پیش از انجام اُزُن تراپی شما باید پزشک خود را در مورد دارو هایی که در حال مصرف آنها هستید مطلع کنید. هرگز به صورت خودسر و بدون مشورت با پزشک دارو های خود را قطع نکنید.
حتی در کشور های دارای بیمه سلامت، اُزُن تراپی ممکن است تحت پوشش بیمه ها نباشد اما به علت مزیت های درمانی و اقتصادی این روش، با توجه به عدم بستری شدن در بیمارستان جهت درمان و طول درمان کوتاه مدت، تعدادی از سازمان های بیمه گر نیز تمام هزینه ها و یا بخشی از آن را حمایت میکنند.در اینجا لزوم تحت پوشش قرار گرفتن این روش درمانی توسط شرکت بیمه گر احساس میگردد که تمام اقشار مردم بتوانند از این خدمات استفاده کنند.
مرکز ازن تراپی بیمارستان فرمانیه با بهره مندی از دانش و تجارب ارزشمند اساتید در رشته های گوناگون و ارائه روش های نوین اُزُن تراپی برای بیماری های مختلف و همکاری های بین المللی با اساتید کشور های دیگر افتخار آن را دارد که بهترین خدمات را به تمامی هموطنان عزیزارائه داده و امکان دسترسی آنان را به این روش نوین درمانی فراهم سازد.

دکتر ندا امینیان
فارغ‌التحصیل دانشگاه تهران، متخصص بیماریهای عفونی و عضو انجمن متخصصین بیماریهای عفونی کشور، دارای مدرک بین‌المللی مراقبت از زخم از دانشگاه تورنتو کانادا