آنچه ملت ایران را در طی هزاران سال پابرجا و سربلند و آزاده نگه داشته، شهیدان ملی راه آزادی هستند که برای استقلال سیاسی کشورمان و آزادی مردم ، طرد ستم، خودکامگی و فساد مبارزه کردند تا ملت را زنده نگه داشته و ایرانمان جاویدان بماند.

 
  آنچه  ملت ایران را در طی هزاران سال پابرجا و سربلند و آزاده نگه داشته، شهیدان ملی راه آزادی هستند که برای استقلال سیاسی کشورمان  و آزادی مردم ، طرد ستم، خودکامگی و فساد مبارزه کردند تا ملت را زنده نگه داشته  و ایرانمان جاویدان بماند. دکتر حسین فاطمی  ازجمله این  دلاور مردان تاریخ معاصر وطنمان است. مردی که فقط می خواست دولت ، برگزیده مردم باشد، و آنان بتوانند آزادنه رای بدهند و رای شان خوانده شودو  هیچ کس و هیچ گروهی که مردم انتخاب نکرده اند بر آنان حکومت نکرده ، فراتر از قانون کوچکترین اقدامی صورت نگیرد .
در آخرین لحظات زندگی، هنگام اعدام  می گوید : « مرگ بر دو قسم است. مرگی در خواب ناز و مرگی در راه شرف و افتخار، و من خدای را شکر می کنم که در راه مبارزه با فساد شهید می شوم...... من از مرگ ابائی ندارم، آن هم چنین مرگ پر افتخاری ،  من می میرم که نسل جوان ایران از مرگ من درس عبرتی گرفته و با خون خود از وطنش دفاع  و نگذارد جاسوسان اجنبی بر این کشور حکومت نمایند».
  توجه اغلب پژوهشگران و نویسندگان به شخصیت دکتر مصدق آن چنان بر جنبش ملی سایه افکنده که فرصت برای بررسی و پژوهش دقیق و بایسته در مورد مرد بزرگی چون دکتر فاطمی نماند و او را به درجه شناسایی و ستایشی که سزاوارش بوده نرسانده است .
پدیده دکتر فاطمی بایستی مورد دقت بیشتر قرار گیرد ، مصدق،  مردی به عظمت تاریخ ایران به فاطمی احترام می گذاشت، به این مرد وارسته  تکیه می کرد و به او اعتماد داشت . به چه دلایلی در میان این همه افراد تحصیل کرده ، خوشنام و باتجربه، مصدق یک جوان سی و سه ساله را به وزارت خارجه، معاونت پارلمانی، مشاور و سخنگوی دولت خود برگزید؟
چرا شاه و دربار با فاطمی دشمن بودند و سفارتخانه های انگلستان، شوروی و امریکا همه از او واهمه داشتند، تا جاییکه  خبرگزاری انگلیسی «رویتر» که توسط  فاطمی از ایران اخراج شده بود، او را «مردی با نبوغ شیطانی»  خواند؟ چرا دشمنان خودی و بیگانه او را مرکز ثقل جنبش ملی میدانستند؟ 
  فاطمی اندیشمند ی استثنایی، مبارزی تیزهوش و یک نابغه سیاسی بود و در سردبیری روزنامه باختر امروز شجاعانه می نوشت و در تیراژ انبوه منتشر می کرد. فاطمی یکی از 20 نفری بود که در تاریخ 22 مهر ماه 1328در تحصن اعتراض به نبود آزادی انتخابات شرکت فعال داشت و تشکیل سازمانی به نام جبهه ملی ایران را پیشنهاد داد.
 او سخنی گفت که ما امروز هم بر زبان داریم : «ما زنده انقلاب دنیا هستیم. ما از میان دریای خون رسته ایم، دیگر دنیا بطرف بربریت و بسوی امتیازات قرون وسطائی  نمی رود ».
 درسرمقاله ای دیگر نوشت : «بیست سال در ایران آزادی  بیان، مقهور اراده و اسیر یک رژیم خودکامه و خطرناک بود، بسیاری از عزیزترین فرزندان لایق این مملکت را بجرم مبارزه با رژیم خودسر و مستبد کشتند».
 مرد آزاده تاریخ معاصر ایرانمان آگاه سازی را رسالت زندگی خود می دانست و هیچوقت روزنامه نگاری و مطبوعات را وسیله پیشرفت و استفاده شخصی قرار نداد، هر چند از این وسیله اطلاع رسانی در مسیر منافع ملی کشورمان بخوبی و فراتر از امکانات آن روزگار استفاده کرد و جامعه را هادی بود .
او پیوسته بر این باور بود که استقلال میهن و آزادی مردمان زمانی میسر است که زندگی شرافتمندانه بر آمده از تامین امکانات معیشتی در شرایط برابر برای همه فراهم باشد و «تنگناهای معاش - تفکر و انسانیت را تحت الشعاع قرار ندهد» و جامعه را به روزمره گی، خودمحوری، فساد و تک روی نیندازد .
دکتر فاطمی نه تنها هوش فوق العاده ای داشت و در مسایل سیاسی تیزبین بود، از شهامت، صراحت، پاکدستی و نیت انسانی نیز برخوردار بود.
او می دانست چه می خواهد و به کجا می رود، او مصمم بود که توان، هوش و زندگی خود را وقف مبارزه با فساد، خیانت و دیکتاتوری کند و آماده پرداخت هزینه آن نیز بود.
دکتر محمد مصدق در باره این خدمتگذار شجاع ، اندیشمند و کارآمد وطن می گوید :
اگر ملی شدن صنعت نفت خدمت بزرگی به مملکت است باید از اولین فردی که در منزل نریمان این پیشنهاد را مطرح کرد ستایش نمود .
وقتی در پاریس خبر ترور محمد مسعود، که دوست و همفکر او بود، به وی رسید، گفت « حسین تو هم بعد از مسعود  خواهی رفت». هفت سال بعد، این پیش بینی در روز 19 آبان ماه 1333 تحقق پذیرفت. روانش  شاد باد.
ضیاء مصباح