در دنياي امروز بسياري از اتفاقاتي که در عرصه بين‌الملل رخ مي‌دهد بر‌اساس روابط ميان کشورهاست. جنگ‌هايي که شاهد آن هستيم تنها بر يک پايه استوار است، اتحاد چند کشور عليه کشوري ديگر.

در دنياي امروز بسياري از اتفاقاتي که در عرصه بين‌الملل رخ مي‌دهد بر‌اساس روابط ميان کشورهاست. جنگ‌هايي که شاهد آن هستيم تنها بر يک پايه استوار است، اتحاد چند کشور عليه کشوري ديگر.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، از طرف ديگر اتحاديه‌هاي اقتصادي و نظامي تاثير بسياري در امور داخلي کشورها دارد. اگر کشوري در انزواي سياسي قرار گيرد از بسياري امکانات محروم مي‌شود که نه تنها در عرصه بين‌الملل ناکام مي‌ماند بلکه به رشد اقتصادي و رفاه اجتماعي مناسبي نيز دست پيدا نخواهد کرد. به همين جهت است که دوستي‌ها و دشمني‌هاي ميان کشورها اهميت بسياري پيدا مي‌کند. انزواي سياسي يک کشور برابر است با کاهش قدرت و برقراري روابط گسترده از موجبات اصلي افزايش قدرت است. خاورميانه از جمله مناطقي است که روابط ميان کشورها اصلي ترين عامل تعيين‌کننده معادلات است. جالب آن است که بسياري از کشورهاي خاورميانه ايد‌ئولوژي لازم را براي انتخاب شرکاي دائم ندارند، در واقع براي اين کشور‌ها سياست خارجي به عنوان راهبرد اصلي مطرح نيست، بلکه منافع کوتاه مدت است که دوست و دشمنشان را مشخص مي‌کند. به همين دليل است که روابط ميان کشورها در منطقه با کوچکترين اتفاقي دستخوش تغييرات مي‌شود. در حقيقت فقدان آينده نگري مشکلي است که در خاورميانه موج مي‌زند.

کودتاي ترکيه آخرين رخداد مهمي است که بار ديگر اين مسئله را نشان داد. بايد ديد پس از اين چه اتفاقي کشورهاي منطقه را به خود مي‌آورد. پس از کودتا معادلات ميان چندکشور تغيير کرد. در اولين قدم ترکيه از عربستان و اسرائيل فاصله گرفت و به ايران و روسيه متمايل شد. اين خود تغييري بزرگ در معادلات است. مدت زيادي است که عربستان به دنبال منزوي کردن ايران در منطقه است و براي رسيدن به هدف حساب ويژه اين بر برخي کشور‌ها باز کرده‌اند. يکي از اين کشورها ترکيه بود، اما با حماقت خود ترکيه را از دست داد. سعودي‌ها شب کودتا دست دوستي خود با اردوغان را فراموش کردند و همين موجب شد اردوغان پس از آرام شدن اوضاع در دوستي‌هاي خود تجديد‌نظر داشته باشد. از طرف ديگر اسرائيل به دنبال عادي کردن روابط خود با ترکيه بود اما صهيونيست‌ها هم در شب کودتا پشت اردوغان را خالي کردند. در واقع کودتاي ترکيه سطحي بودن سياست خارجي کشورهاي منطقه را نشان داد. اگر عربستان و اسرائيل کمترين آينده نگري داشتند در کنار اردوغان مي‌ايستادند و شريک خود را نگه مي‌داشتند. عدم عقلانيت سياسي در کشورهاي منطقه موجب مي‌شود با هر اتفاقي دوستي و دشمني‌ها عوض شود.

ايران؛ دشمن مشترک اسرائيل و عربستان

اين روزها هم اسرائيل و هم عربستان يکي از مهم ترين شرکاي خود را از دست داده اند و به دنبال کشوري هستند که بتواند جاي خالي ترکيه را برايشان پر کند. اين شرايط موجب نزديکي بيشتر اين کشورها به هم مي‌شود چراکه براي هدفي واحد تلاش مي‌کنند و شريکي واحد را از دست داده اند. اين موضوعي است که روزنامه فايننشال تايمز به آن پرداخته است.اين روزنامه در پايگاه اينترنتي خود در مقاله‌اي نوشت: کابينه راستگراي اسرائيل تلاش‌هاي ديپلماتيک را براي استفاده از منافع راهبردي مشترک به منظور برقراري تماس با تمامي دشمنان سنتي عرب خود و کشورهاي آفريقايي و اروپايي به کار بسته است. در ميان تشديد نگراني دولت‌هاي سني از افزايش نفوذ ايران به خصوص در سوريه، عراق و يمن، اسرائيل به شکل پنهاني و آرام در حال انجام مشورت‌هاي امنيتي با کشور‌هاي عربي، از جمله کشورهايي است که هيچ گونه ارتباط رسمي با آنها ندارد.

در اين ميان يک مسئله جالب وجود دارد. تا پيش از توافق ‌هسته‌اي اسرائيل به اين بهانه که ايران به دنبال ساخت سلاح ‌هسته‌اي است، به دنبال منزوي کردن ايران بود. اما هنگامي که توافق ‌هسته‌اي به سرانجام رسيد و ايران از ذيل فصل 7 منشور ملل متحد خارج شد اسرائيل بهانه خود را از دست داد. همزمان با اينکه مشخص شد ايران به دنبال ساخت سلاح ‌هسته‌اي نيست، بهانه اي تازه مطرح شد، آن هم نه از جانب اسرائل ،بلکه از جانب کشور‌هاي منطقه. کشورهاي منطقه براي اينکه بتوانند ايران را محدود کنند بهانه دخالت ايران را در کشورهاي منطقه مطرح کردند. به نظر مي‌رسد اعراب همصدا با اسرائيل تنها يک هدف دارند: کاهش قدرت ايران، وهربار به بهانه اي سعي مي‌کنند هدف خود را محقق کنند.

فايننشال تايمز در گزارش خود به مواردي اشاره مي‌کند که شبهه‌اي براي همکاري اعراب و اسرائيل باقي نمي‌گذارد.فايننشال تايمز در ادامه مقاله خود نوشت: به تازگي برخي کشورهاي عربي تماس‌هايي پنهاني با اسرائيل داشته‌اند؛ اما از بيم تحريک خشم عمومي آن را پنهان کرده‌اند. در بيت المقدس در نشستي که شماري از تجار و دانشگاهيان حضور داشتند، دوري گلد با انور عشقي، افسر سابق سعودي ديدار کرد. با وجود آن که عشقي سمتي رسمي در عربستان ندارد، سفر نادر يک شخصيت عربستاني به اسرائيل و برگزاري نشست دوجانبه، مسأله‌اي قابل توجه است که نگاه‌ها را در منطقه متوجه خود کرد. اين سفر تنها پس از مدت زماني کوتاه از ديدار سامح شکري، وزير خارجه مصر از اسرائيل در ماه ژوئيه 2016 (تير 95) انجام شد که از 9 سال پيش بي‌سابقه بود.

همچنين نتانياهو و همسرش در جشن ملي مصر در سفارت اين کشور در تل‌آويو حاضر شدند. فايننشال تايمز در ادامه به نقل از دوري گلد نوشت: همکاري اسرائيل با چند کشور عربي از جمله مصر و اردن که مرتبط با پيمان‌هاي صلح است، بر تلاش در جهت دفع تهديد هواداران مسلح داعش در منطقه متمرکز است. وي در ادامه مدعي شد: در صورتي که همکاري اسرائيل با کشورهاي عربي در مسائل امنيتي مانند تهديد داعش وجود نداشت، گروه‌هاي تروريستي مي‌توانستند آشوب‌هاي منطقه را به مناطق جديد منتقل کنند. از اين رو مسئولان اسرائيلي، اين رژيم را به مانند مزيتي راهبردي براي کشورهاي اروپايي قلمداد مي‌کنند. اين موضوع در حالي است که مسئولان رژيم صهيونيستي در 6ماهه اخير به طور بي‌سابقه‌اي در حال سفر به کشورهاي عربي هستند و اخيرا نيز برخي رسانه‌ها از ديدار مخفيانه 3 مقام صهيونيستي با 3 نفر از مقامات عربستان سعودي طي 2 سال گذشته در رم، چک و هند پرده برداشتند. رياست هيئت صهيونيستي در اين نشست‌ها را دوري گولد تحليلگر مرکز امور قدس و مشاور سياسي بنيامين نتانياهو نخست وزير رژيم صهيونيستي بر عهده داشته است. او اخيرا به عنوان مدير کل وزارت خارجه رژيم صهيونيستي منصوب شد. او همچنين سفير رژيم صهيونيستي در سازمان ملل نيز مي‌باشد و در طرف مقابل، انور عشقي نيز رياست هيات سعودي در ديدار با مقامات رژيم صهيونيستي را بر عهده داشته است.

در اين بحبوحه روزنامه معاريو اشاره کرد که برخي مسئولان سازمان‌هاي امنيتي رژيم صهيونيستي از جمله رئيس موساد به عربستان سعودي سفر کرده‌اند. اين روزنامه تاکيد کرد که يائير لبيد رئيس حزب يش عتيد با ترکي فيصل شاهزاده سعودي در نيويورک ديدار کرده و موشه يعلون وزير جنگ اين رژيم نيز در اجلاس امنيتي مونيخ با فيصل ديدار و گفتگويي داشته است. علاوه بر اين يوال شطاينتس وزير انرژي رژيم صهيونيستي با برخي مسئولان امارات متحده در ابوظبي ديدار کرده است و اين روزنامه فاش کرده است که هر هفته دو پرواز از فرودگاه بين‌المللي بن گوريون در تل‌آويو به ابو ظبي انجام مي‌شود.

مقامات رژيم صهيونيستي به طور بي‌سابقه‌اي به مصر و اردن سفر مي‌کنند و پروفسور يورام ميطال استاد بخش خاورميانه دانشگاه بين گوريون در بئرالسبع مي‌گويد که در صورت ادامه اين سفرها و ديدارها، نقشه جغرافيايي سياسي جديدي در منطقه خاورميانه ترسيم خواهد شد. همچنين يوئيل گوجانسکي تحليلگر کانون مطالعات امنيت داخلي دانشگاه تل‌آويو نيز اظهار داشت که ترس از ايران و نبود اشتياقي مشترک نسبت به سياست‌هاي آمريکا در رابطه با اين مسئله، منجر به همکاري رژيم صهيونيستي و برخي کشورهاي عرب حاشيه خليج فارس شده است. گوجانسکي عنوان کرد که اين مايه خوشحالي است و از چندين سال گذشته کشورهاي عربي در حال نزديک شدن به رژيم صهيونيستي هستند و اخيرا مي‌بينيم که روابط آن‌ها با اين رژيم تقويت شده و علنا آن را اعلام مي‌کنند و اگر قبلا مسئولان عربستان سعودي نمي‌توانستند به طور علني با مقامات رژيم صهيونيستي ديدار کنند، اکنون مي‌بينيم که انور عشقي از مقامات سعودي و دوري گولد علنا با يکديگر ديدار کردند و در شرايط کنوني تقويت روابط پشت پرده صورت مي‌گيرد و اينگونه بهتر است، زيرا در صورت علني شدن اين مساله در پرتو تحولات کنوني در خاورميانه، مسلما اين ديدارها و نشست‌ها متوقف خواهد شد.روابط اسرائيل و کشورهاي عرب حاشيه خليج فارس صرفا سياسي و امنيتي نيست، بلکه طرفين روابط اقتصادي نيز با هم دارند.

ائتلافي که منطقه را تغيير خواهد داد

در شرايطي که رياض و تلاويو به دنبال تشکيل ائتلافي براي منزوي کردن ايران در منطقه هستند، در اين سو ائتلاف ايران، ترکيه و روسيه به سادگي مي‌تواند نقشه طرف مقابل را خنثي کند. اگر اعراب و اسرائيلي‌ها اندکي بينش سياسي داشتند پيش‌بيني مي‌کردند که پس از کودتا، ترکيه به سمت ايران متمايل خواهد شد. در واقع سعودي‌ها و صهيونيست‌ها در چاله‌اي افتادند که خودشان کنده بودند. به نظر مي‌رسد اتحاد ايران، روسيه و ترکيه مي‌تواند حلال بحران سوريه و داعش باشد و اين همان چيزي است که بزرگترين ضربه را به اسرائيل وارد خواهد کرد. قدرت يافتن ائتلافي که ايران در آن حضور دارد به معني انزواي اسرائيل و عربستان در منطقه است. از سوي ديگر همکاري اقتصادي اين سه کشور مي‌تواند تاثير زيادي بر اقتصاد منطقه داشته باشد. علي نجفي خوش‌وردي از اعضاي کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس نيز در اين باره گفت: هرساختاري که بتواند به همگرايي نظرات کشورهاي منطقه ايجاد محوري در جهت حل مشکلات امنيتي کمک کند قطعا با استقبال تهران مواجه خواهد شد. وي گفت: اگر ترکيه از فضاي پرتنشي که در رابطه با سوريه ايجاد شده بود ، فاصله بگيرد ؛ باتوجه به ديدگاه‌هاي ايران و روسيه مي توان نسبت به شکل‌گيري همکاري‌هاي استراتژيک اميدوار بود که امنيت را براي همه به ارمغان مي‌آورد.

روز گذشته سفير روسيه نيز از حل مشکلات ايران و روسيه در مسئله موشک‌هاي اس 300 خبر داد و خاطر نشان کرد قرار است يک شرکت بزرگ نفتي براي توسعه دو ميدان نفتي در نزديکي اهواز در ايران همکاري کند که يکي از اين پروژه‌ها همين همکاري شرکت نفت روسي در توسعه دو ميدان نفتي در ايران خواهد بود. «گازپرومزپروم» و «گازپروم نفت روسيه» و شرکت ملي نفت ايران در حال مذاکره براي امضاي طرح توسعه ميادين نفتي هستند.به طور کلي مي‌توان گفت تحولاتي در منطقه در حال رخ دادن است که بي شک به نفع اعراب و اسرائيل نخواهد بود. دير نيست زماني که دود همکاري با اسرائيل به چشم اعراب و به ويژه سعودي‌ها برود،چراکه اصلي‌ترين خواست اسرائيل خاورميانه‌اي چند پاره است و بي‌شک براي رسيدن به اين هدف دوستان قديمي را به ياد نمي‌آورد، درست مانند رفتاري که در مقابل اردوغان داشت.